Denizlerdeki plastiğin kurbanları: Katil balina Lulu şimdiye kadar görülmüş en vahim zehirlenme vakası

Birleşik Krallığın kıyılarına vuran ve bölgede türünün son örneklerinden bir katil balinanın (orka) vücudunda biliminsanlarını şaşırtan derecede yüksek seviyelerde toksik madde bulundu.

Lulu ismi verilen orka, gerçtiğimiz günlerde balıkçı ağlarına takılıp hayatını kaybetmişti. Ama biliminsanlarının yaptıkları araştırmalar çok farklı bir gerçeği ortaya çıkardı. Lulu’nun vücudunda şimdiye kadar rastlanmış seviyelerde poliklorobifenil (PCB) zehirlenmesi görülmüş.

Araştırmacılar Lulu’nun 8 orkadan oluşan sürüsünün de aynı durumda olduğundan şüpheleniyor. Bu canlıların vücudunda da Lulu’da bulunduğu gibi güvenli seviyelerden 20 kat daha fazla PCB bulunabileceği belirtiliyor.

TIKLAYIN: Plastik denizleri ele geçiriyor: Norveç’te balinanın midesinden 30 plastik torba çıktı

Birleşik Krallık’ta 1970’lerde yasaklanan bu madde maalesef doğada hala var olmakta. Türkiye’de ise PCB’ler 2015 yılında çıkarılan bir yasa ile yasaklanmasına rağmen, bu ürünlerin bertarafı ancak 2025 yılında tamamlanabilecek.

Geçtiğimiz yüzyılda fazlaca üretilen bu madde, sıcaklık ve basınca oldukça dayanıklı olmasından dolayı plastik ambalajlardan yalıtıma, elektrik kablolarından yağ bazlı boyalara kadar oldukça geniş bir kullanım alanına sahipti.

Ama yapılan araştırmalar, PCB’lerin karaciğer ve böbrek hastalıklarına, tiroid hormonu bozukluklarına ve beyin gelişimine ve doğmamış çocuklara olumsuz etkilere, kısırlığa ve kansere yol açtığını gösteriyor. O yüzden bu madde 1970’lerden itibaren yasaklanmıştı.

Buna rağmen PCBler düzgün bertaraf edilmediği zaman doğada çözünmesi oldukça uzun bir zaman alıyor, aynı zamanda yer altı sularına ve su kaynaklarına karışabiliyor. PCBlerin etkisi su kaynaklarından denizlere karıştıkça ve beslenme zincirinden yukarıya doğru çıktıkça daha fazla hissediliyor. Orkalar ve yunuslar besin zincirinin en süt noktalarında oldukları için en çok etkilenenlerden.

PCB ölçümleri için hayvanların yağ dokuları inceleniyor. Lulu gibi deniz canlıları için PCB zehirlenmesinden önceki güvenli sınır  20-40mg/kg iken , Lulu’nun değerleri 957mg/kg olarak ölçülmüş.

Lulu’nun vücudunda PCB’nin bu kadar yüksek seviyelerde bulunmasının bir sebebi de yaşı. 20 yaşındaki canlının uzun yıllar boyunca sudaki ve besin zincirindeki PCB maddesinden etkilendiği düşünülüyor.

BUNU DA OKU:  Yenilenebilir enerji dünyasının en yenisi

PCB’ler deniz canlılarının beyin gelişimini de etkiliyor. Normal bir durumda orka gibi deniz canlıları kendilerini balıkçı ağlarından kurtarabiliyor, ama Lulu’nun durumundaki bir canlının hem beyin hem de vücut kabiliyetinin PCB zehirlenmesi yüzünden etkilendiği düşünülüyor.

Sadece Avrupa’da 1 milyon tondan fazla PCB’li ürün berteraf edilmeyi bekliyor. Genelde yakılan bu ürünlerin düzgün bir şekilde bertaraf edilmesi için 1000 °C’nin üstünde sıcaklıklar gerekiyor. Avrupalı uzmanlar hala bu atıkların nasıl yok edileceği konusunda projeler geliştirmekte.

KAYNAK: BBC

Yeşilist bundan böyle okuyucularının desteğiyle ayakta kalacak.
Siz de Yeşilist’i beğeniyorsanız bize Patreon’dan destek olun.
Yeşilist Patreon Destek Ol


Görkem Gömeç

Boğaziçi Üniversitesi ve SUNY Binghamton'da Küresel ve Uluslararası İlişkilerden sonra İsveç'te Uppsala Üniversitesi'nde Sürdürülebilirlik üzerine master yaptı. Teknoloji, kitlesel değişim ve akıllı politikalar ile çözümler bulabileceğimize inanıyor.

Denizlerdeki plastiğin kurbanları: Katil balina Lulu şimdiye kadar görülmüş en vahim zehirlenme vakası” için 9.119 yorum

Bir cevap yazın

Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement
Daha fazla Ekoloji, Geri Dönüşüm, Hayvanlar
Sıfır atığı kolaylaştıran mağaza açıldı: Package Free

Sıfır atığı bir yaşam biçimi olarak kabul etmek isteyenlere alternatif bir mağaza açıldı

Kapat