El Niño geldi, gitmeyecek!
Hava olaylarında rekorlarla dolu bir sene geçiriyoruz. Çok da uzağa gitmeden Haziran ayına ve uzantısı Temmuz’a bakacak olursak da, Haziran da yine olduğu gibi 2015’te tarihe geçecek yeni bir sıcaklık rekoru kırıldı. İlk yarıyı tamamlamışken bu aşağıdaki rakamlar ve vakalar, bize iklim değişikliğini yine resmediyor.
Dünyayı etkisi altına alan sıcak hava dalgası El Niño, artık her yerde. İstanbul’da California’da, Hatta geçen aylarda Hindistan’da üç bün metre yükseklikteki dağlarda bile hissedilmişti.
Aşırılıklar yılı olarak adlandırabileceğimiz 2015, 1880 yılından beri gözlemlenen dünyanın en sıcak yılı 2014’ü gerisinde bırakmaya hazır. Ama burada asıl soru insanlığın ne kadar hazır olup olmayacağı.
Şimdiye dek çok da bahsetmediğimiz El Niño nedir, nereden gelir derseniz eğer; belirli aralıklarla (2-7 yıl arasında) Büyük Okayanus’un yüzeyünde görülen olağanüstü bir hava hareketi olarak adlandırılır. Tek bir yerde görülmeyen ve dünyayı etkisi altına alan, bir sene boyunca gözlemlenenbilen hava olaylarıyla, yeryüzünün değişkenlerini etkisi altına alır.
İklim dengelerini etkileyen ve birbirimize ne kadar da bağlı olduğumuzu gösteren hava değişimlerinin, bize dünyanın diğer ucundan ‘doğal afet’ olarak getirdiği haberleri artık inkar etmek veya uzağında kaldığımızı düşünmek yanlış.
El Niño Büyük Okayanus’un Ekvator bölgesindeki yüzeyinin aşırı ısınması yüzünden meydana geliyor. Bu bölgede oratalama sıcaklığın 1 ve 4 derece üstünde bölgeler bulunuyor. Büyük Okyanus’ta başlayıp çevre bölgeye bıraktığı sıcak hava dalgasının dengeleri değiştirmesi, ısınma ve kuraklık olarak da kalmıyor.
İyice ısınan tropikal suların, atmosfere geçmesiyele, yüzey ısının da belirli bir atış beklenirken yeni rekorları da beraberinde getirmesinden korkuluyor.
İnsanlık atmosfere karbon karıştırmaya devam ettikçe ne mi oluyor? Bu salınımın %90’dan fazlası okyanuslar tarafından emiliyor.
2014’e baktığımız zaman şunu söyleyebiliriz ki, El Niño olmasa bile en sıcak yıl olma ünvanını elinde tuttu. Şimdiki şartlara göre 2015 son 6 ay da olduğu gibi bu rekoru zorlanmadan elde edecek. Devamı da gelecek…
NASA’dan iklimbilimci Gavin Schmidt’in açıklamalarına göre ise, El Niño’nun etkisini 2016’ya kadar yaşayacağız.
Şimdiye kadar 2015’in her ayı, yılların en sıcak ilk dört ayı içinde sıralandı. Çok da şaşırtıcı olmayan bir haberse Haziran, Mayıs ve Mart aylarının 1880’den beri görülen en yüksek dereceye ulaşmış olması.Durumun ‘olağandışı’ olması bir o kadar haber niteliği taşırken, yapılan uyarılan uyarıları kale almayan enerji yasaları, üretim zinciri, kısacası her şey, gibi normlar düzeyinde tartışıldı ve gerçekleşti. Bu olaya taban hazırlayan politikalar ve hükümetlerin en yakında cevap vermesi için geri dönüşü olmayan bir noktada bekliyoruz.
NAS’ya göre en sıcak 10 Haziran
1. 2015, 1998: +0.76C
3. 2009: +0.68C
4. 2005, 2013: +0.67C
6. 2010, 2014: +0.66C
8. 2006, 2012: +0.64C
10. 2011: +0.60C
Rakamlar böyleyken, bilim adamları iklim değişikliğini 2 derece ile sınırlandırabileceklerini belirterek, tehlikeli ve olağanüstü senaryoların yaşanabileceğini öngörüyorlar.
Eğer bu hedef gerçekleştirilebilirse, belki de iklim değişikliği denildiğinde aklımıza ilk gelen, eriyen buzulların ve yükselen su seviyesinin önüne geçebilme şansı artıyor. Elbette, iklimi olumlu olumsuz etkileyecek okyanustaki sirkülasyonların öngörülenden daha az zarar göreceği yine bu senaryoya bağlı.
2016’yı bekleyen El Niño ise kış örneklerine farklı ülkelerdeki hava olaylarıyla cevap veriyor. 1998 yılında, Amerika Birleşik Devletleri’nin Kuzey Doğu bölgesindeki olağan üstü hal El Niño Kışı olarak adlandırılmıştı.
2010’da Vancouver’da düzenlenen Kış Olimpiyatları’nda ise, normalin üstündeki hava sıcaklığının oyunlarda olumsuz etki bırakmış ve sporcuların elverişsiz koşullarda yarışmasına neden olmuştu. Bu zaman dilimde Avrupa’ya dönecek olursak, El Niño’nun etkilerini en sert bölgelerden biri olduğunu söyleyebiliriz. 2010/2009 kışlarını özellikle Kuzey ve Orta Avrupa daha kuru ve soğuk geçirmişti.
Kaynaklar: Wox.com , The Washington Post, The Weather Channel
