En özgün 6 yerel ritüel

Kutlama listelerinin demirbaşlarından olan yılbaşı, Sevgililer Günü gibi özel günlerin unutulan yanı, onların katılmayı “seçtiğimiz” birer kültürel konsept olması.

Bazen değer vermediğimiz halde kendimizi tam ortasında bulduğumuz kutlamalar, sadece bir ‘zorunluluk’ olduğu için özel günler listesine girebiliyor. Bu zorunlu uyumun altında da kendimize ait hissettiğimiz toplulukla hareket etmeyi isteme arzusu yatıyor.

Kültür, bizim yarattığımız ve bizim olmasını istediğimiz şeylerdir. Kültür, herkesin görebildiği ve okuyabildiğini yaratırken onu “biz” olma ile yoğurarak bir topluluk tanımı oluşturur.

Eğer siz de hayatınıza farklı bir renk katmak isterseniz, şehrinizden, bulunduğunuz coğrafyadan uzaklardaki “biz”leri yakınınıza getirebilirsiniz. Hindistan ve Almanya dahil olmak üzere İskandinavya’dan Japonya’ya kadar farklı ülkelerin aşağıdaki ritüelleri belki kendi özel günler listenize ilham verir ve kutlamalarınız için farklı nedenler bulmanıza yardımcı olabilir.

Friluftsli

Friluftsliv Norveççe’den çevirildiğinde, “açık havada özgürlük” anlamını buluyor.

Doğaya teşekkür etmek ve keşfetmek için edinilen bir konsept olarak adlandırılan bu alışkanlık 1859’da ortaya çıkmış. Açık havanın insana spiritüel ve zihinsel faydasını özümseyen bu alışkanlıklar bütünü tüm doğa tutkunlarına hitap ediyor. Bununla birlikte bu hayat tarzının getirdiği bir düzen ve yapılacaklar listesi yok. Friluftsliv, dışarıda meditasyon yapmaktan yürüyüşe çıkma ve fotoğraf çekmeye kadar her türlü aktiviteyi kapsıyor. Bu kadar uçsuz bucaksız bir hareketten bahsederken tabii ki ne mevsim, ne saat, ne de bir zaman dilimi belirtebiliriz.

Shinrin-yoku

Japonca bir terim olan Shinrin-yoku, “orman banyosu” anlamına geliyor. Bu terimin altında yatan fikir, orman ve doğal alanların şifalı olmasına ve günümüzün çoğunda yönetemediğimiz stresin üstesinden gelebilmesine dayalı. Kimilerine göre bu fikrin altında yatan değerler bilime dayanıyor. Çeşitli bitki türlerinde bulunan “phytoncide” adındaki biyolojik kimyasallar, çürüme ve böcekler tarafndan yenmeyi engelleyen bir savunma mekanizmasıdır. Bitkiler bu kimyasalı açığa çıkartırken, doğada insanlar da buna maruz kalıyor ve farkında olmasa da şifa sağlıyorlar. Yapılan araştırmalar, bu maddenin yüksek tansiyonu düşürdüğünü ve stresi hafiflettiğini gösteriyor. Phytoncide salgılayan bilinen bitkilerin başında sarımsak, soğan, çam, çay ağacı, meşe geliyor.

Hygge

Hygge, Danimarka’nın neden en mutlu ülke unvanını elinde tuttuğunu açıklayan bir konsept. Son 40 yılda yapılan araştırmalara göre Danimarkalılar karanlık hava, kısa günler ve soğuğa rağmen dünyanın en neşelilerinden. VisitDenmark’taki bilgilere göre, mumum kızgın alevi anlamına gelen Hygge, aynı zamanda “aile” ve “arkadaş” terimleri için de kullanılır. Buna ek olarak, Danimarkalıların saatlerce masada oturarak yiyip içtiklerini belirtmeden geçmeyelim. Danimarka coğrafyasında Hygge’nin en çok görüldüğü fotoğraflar kış ayları.

Wabi-sabi

Japon kültüründe Wabi-sabi kelimesinin anlamını “kalıcı olmayan”, “mükemmel olmayan” ve “tam olmayan” dolduruyor. “Mükemmel”in görmezden gelindiği, fiziken ve ruhen eksik olanın anıldığı bu rituel, 15. yüzyıl Japon coğrafyasında süsleme sanatına karşı ortaya çıkmış.

Kaizen

Bir başka Japon ritüeli de “sürekli ilerleme” anlamına gelen Kaizen’in başta wabi-sabi konseptinin karşısında durduğunu da düşünebiliriz. Ama odağı ve amacı kendisini ayrıştırıyor. Diğer ritüellere göre çok yeni bir fikir olduğunu belirtmeden geçmeyelim. 1986’da ortaya çıkan bu gelenek, kurumsal alanın her tabakasına yayılmış ve çalışanlar tarafından benimsenmiş. Bu gelenekte üst düzey yöneticilerden, servis çalışanlarına kadar herkesin ayda bir defa, yaptığı işe ya da kuruma yeni bir öneri getirmesi bekleniyor ve gelen öneriler doğrultusunda, günlük rutinleri bile etkileyen kararlar alınıyor. Bu Japonya’nın Toyota, Canon gibi bilinen kurumlarında devam eden bir gelenek. Genel olarak bu önerilerin hem kuruma hem de hayata uyarlanabilmesinin yanı sıra, küçük değişikliklerin insan hayatını kolaylaştırabileceği beklenmiş.

Jugaad

Jugaad Hindu dilinde “çığır açıcı iyileşme” ya da “yaratıcı tamir” anlamına geliyor. Bunu bir bisiklet zincirinin selo bantla tamir edilmesi olarak da düşünebilirsiniz. Tabii ki kaynağı olan Hindistan’da, basit çözümlerin ve “tamir”lerin çok saygı görmesi Jugaard kelimesinin de fazlaca günlük hayatta duyulmasına sebep.

Bu fikirin altında yatan çekirdek sadece günlük hayata yaratıcı fikirler bulmak değil, aynı zamanda yenilikçi ruhu da içinde barındırması. “Jugaard Innovation” yazarları, bu “tamir”in amacını değiştirerek kurtarıcı rolüne büründürücü örnekler de veriyorlar: “Kenya’da girişimciler, bisiklet pedallarken telefon şarj eden bir cihaz geliştirdiler. Filipinler’de Illac Diaz, ‘A Litre of Light’ adındaki buluşuyla, içinde beyazlaştırılmış su bulunan geri dönüştürülmüş plastik şişelerden 50 watt değerinde ampul elde ediyor. Ardından Peru’da (yüksek nemli oluşuyla biliniyor) bir mühendislik okulu, nemi içme suyuna dönüştürecek bir reklam panosu icad etti.” Yani Jugaad kişisel hayata tamamen adapte edilebilir. Bu yenilik fikrini hayatın her alanına getirebilir ve “tamir” için vakit ayırabiliriz.