Kanser: Tanıyın, korkmayın, mücadele edin
Kanser, günümüzün ve hatta çağımızın hastalığı haline gelecek kadar yaygın görülen bir hastalık haline geldi. Bununla birlikte tedavi yöntemlerindeki gelişme, çeşitlilik ve araştırmalar da paralel bir hızla ne iyi ki artış gösteriyor. Kansere dair aklınızdaki soruların yanıtlarını derleyerek daha sağlıklı bir gelecek için kaygılanmadan, adımlarınızı sağlam atarak yaşamınızı sürdürmenize katkıda bulunalım istedik.
Bu yazıda amacım kanserin artış hızına dair birtakım istatistikler verip sizde bir ‘korku’ yaratarak kansere dikkatinizi çekmek değil. Aksine, kanser sayısındaki bu artışın artık yaşadığımız gezegende normal hale geldiğini kabul edip hastalığı tanıyarak, bedenimizi dinleyerek, önlemler alarak ve ola ki bedenimizde vücut bulursa yüksek moralle mücadele ederek yaşamı sürdürme yönünde bir motivasyon kaynağı yaratmak istiyorum.
Gelin adım adım kanserle tanışalım.
Kanser nedir?
Vücudumuzdaki organlarımız hücrelerden oluşur. Sağlıklı vücut hücreleri (kas ve sinir hücreleri hariç) bölünebilme yeteneğine sahiptirler. Vücut içindeki ve dışındaki ölen hücrelerin yenilemek, yaralanan dokuların onarmak için bu yeteneklerini kullanırlar. Fakat bu yeteneğin bir sınırı vardır ve sonsuz bölünemezler. Her hücrenin hayatı boyunca belli bir bölünebilme sayısı vardır. Sağlıklı bir hücre gerektiği yerde ve gerektiği kadar bölüneceğini bilir. Ancak kanser hücreleri, bu bilinci kaybeder, kontrolsüz bölünmeye başlar ve çoğalırlar. Bu hücreler birikerek tümörleri (kitleleri) oluştururlar, tümörler normal dokuları sıkıştırabilirler, içine sızabilirler ya da tahrip edebilirler. Kanser hücreleri oluştukları tümörden ayrıldıkları takdirde kan ya da lenf dolaşımı aracılığı ile vücudun diğer bölgelerine gidebilirler. Gittikleri yerlerde tümör kolonileri oluşturup büyümeye devam ederler. Kanserin bu şekilde vücudun diğer bölgelerine yayılmasına metastaz adı verilir.
Neden kanser oluruz?
Yapılan araştırmalar artıyor, tedavi yöntemleri geliştiriliyor ancak kanserin sebebi henüz kesin olarak bilinmiyor. Bununla birlikte kanser hastalığı için iki grup risk faktörü vardır. Bir risk grubu faktörleri yaşam şekillerine, yaşa, cinsiyete ve kalıtsal özelliklerine bağlı olarak değişir. Diğer risk grubu ise çevresel faktörlerdir.
Hastalığa yakalanma riskinizi artırabilecek kimi faktörler en genel hatlarıyla:
- Sigara ve alkol kullanımı,
- Uzun süre ve tehlikeli saatlerde güneş altında kalma,
- Aşırı dozda röntgen ışınına maruz kalma,
- Katran, benzin, boya maddeleri, asbest gibi bazı kimyasal maddelere maruz kalma,
- Hava kirliliği,
- Radyasyona maruz kalma,
- Kötü beslenme alışkanlığı.
Yaşamınızda gerçekleştireceğiniz kimi değişikliklerle en azından bu ‘bilinen’ riskleri savuşturma imkanının elinizde olduğunu unutmayın!
En sık görülen kanser tipleri nelerdir?
Kanserler oluşmaya başladıkları organ ve mikroskop altındaki görünüşlerine göre sınıflandırılıyor. Farklı tipteki kanser hücreleri, farklı hızlarda büyür, farklı yayılma biçimleri gösterirler ve farklı tedavilere cevap verir. Bu nedenle kanser hastalarının tedavisinde, var olan kanser türüne göre farklı tedaviler uygulanıyor.
En sık görülen kanser tipleri:
- Meme kanseri
- Akciğer kanseri
- Prostat kanseri
- Mide kanseri
- Kalın barsak kanseri
- Rahim ağzı kanseri.
Kanserin belirtisi var mıdır?
Kanser tiplerindeki farklılıklar, belirtilerde farklılık olmasına da yol açıyor. Kimi kanser tiplerinin belirtileri kestirilebilirken kimileri hiçbir belirti vermeden kontrol amaçlı muayenelerde teşhis edilebiliyor. Bu noktada kontrol amaçlı muayenelerin önemi ortaya çıkıyor. Elbette amacım sizi bir paranoyaya sevk etmek değil, ancak en azından belirli periyotlarla kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.
Bununla birlikte aşağıdaki belirtilere dikkat edin:
- Rahim ve makattan gelen normal olmayan bir kanama veya akıntı hali,
- Memede veya vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkan şişlik ve sertlikler,
- İyileşmeyen yaralar,
- Uzun süreli ses kısıklığı ve öksürük,
- Yutkunma güçlüğü ve hazımsızlık
- Ben ve siğillerde meydana gelen büyüme, kanama, renk değişikliği, yara,
- Boşaltım düzeninizde meydana gelen değişimler söz konusu olduğunda ihmal etmeden doktora başvurmanızı öneriyoruz.
Kansere yakalanmamak için ne yapabilirim?
Kanserin nedeninin henüz bilinmediğinden ve bununla birlikte hastalığı tetikleyen kimi faktörler olduğundan bahsettik. Bu noktada kişisel olarak elimizden geldiğince bedenimizin sağlığı için çabalamak yapabileceğimiz en önemli şey.
- Organik gıda tüketmeye çalışın. Üreticisini tanıdığınız, en azından üretim sürecine dair şeffaf bir bilgilendirmenin sağlandığı ürünleri tercih edin. Bu noktada yerelinizdeki üreticilerle iletişim içerisinde olmanızı tavsiye ediyoruz.
- Katkı maddeleri çok ciddi bir sorun. İşlenmiş bir gıda, ambalajlı ürün almayın. Alacağınız zaman mutlaka etiketlerini okumaya özen gösterin. Ne anlama geldiğini bilmediğiniz çok fazla içerik varsa almamayı tercih edin. Adını telfaffuz dahi edemediğiniz içerikleri şık bir ambalajla kaplı olduğu için bünyenizle buluşturmayın.
- Mevsiminde beslenmeye özen gösterin. Artık hemen her gıdayı dört mevsim bulmak mümkün, fakat siz bunu tercih etmeyin. Gıdaların kendi yetişme koşullarında serrpilmesini bekleyin. Belki zahmetli olacak ama eski ve sağlıklı zamanların yöntemlerini hayatınıza sokun, salça yapın, patlıcan kurutun, turşu yapın. Sağlıklı bir beden için ayıracağınız zaman kayıp değil olsa olsa geleceğe yatırım olur, unutmayın.
- Kullandığınız temizlik ürünlerine dikkat edin, hatta mümkünse kimyasal içeren temizlik ve bakım ürünleri kullanmayın. Ev temizliğinde doğal, içeriğinin bilgisine sahip olduğunuz ve hatta kendinizin uygulayabileceği tariflerle hazırlanmış ürünleri tercih edin. Söz konusu bakım ürünleri olduğunda çok daha özenli davranın,
- Hayatınızda ‘hareket’e yer açın. Egzersiz yapın, koşun, bisiklet sürün, yoga yapın, doğada daha fazla zaman geçirin. Doğanın iyileştirici gücüne inanın ve sizi de iyileştirmesi için bir şans verin.
Bu hayatı bir kere yaşayacaksak bu bedenlerle yaşayacağız. Kendinize ve bedeninize zaman ayırmayı lütfen ihmal etmeyin.
Herkese sağlıklı günler dilerim.
