Karaköy yeni Asmalımescit olacak mı?
Sayıları gittikçe artan galeriler, her gün bir yenisi eklenen kafe ve restoranlar, tasarım butikleri, ajanslar, oteller, stüdyolar, sokak partileri ve etkinlikler… Tüm bunlar size tanıdık geliyor mu?
Karaköy’de bir süredir ciddi bir dönüşüme şahit oluyoruz. Her gidişimizde bir yenisini gördüğümüz mekânlar, dönüşümün hızının bir işareti. Sürece dışarıdan bakan bizler için de bu durumun gidişatı oldukça merak uyandırcı. Akıllarda bazı soru işaretleri beliriyor.
Karaköy nasıl aniden böyle kökten bir dönüşümün adresi oldu? Ve dahası Karaköy Asmalımescit olacak mı? Dönüşümün sonuçlarını yaşayarak göreceğiz. Ancak Karaköy’ün nasıl birdenbire böyle bir sürece girdiği meselesine bakınca, aslında durumun o kadar da aniden olmadığı anlaşılıyor…
Semtin tarihsel belleği bugünkü durumun izlerini taşıyor. Bölge için oldukça önemli bir kaynak olan liman ve Galata’nın finans merkezi olma durumu, 50’li yıllara kadar Karaköy’ün Galata ile birlikte finans ve ticaret merkezi olarak yükselmesinde önemli etkenler. Ancak 6-7 Eylül olayları ve o dönemde İstanbul’u etkisi altına alan imar operasyonları semt için dönüm noktası olmuş. Boşalan, terk edilen işyerlerine, operasyonlar esnasında yıkılan tarihî yapılar eklenmiş; tüm bunlar semtin mimari, kültürel ve sosyal yapısını değiştiren hamleler olmuş. Zaten ilerleyen yıllarda bankacılık sektörü Levent-Maslak hattına, ticari faaliyetler de Harbiye-Şişli-Nişantaşı bölgesine kayıyor, bütün bunların sonucunda Karaköy uzun yıllar süren bir sessizliğe gömülüyor. Peki bu uzun sessizliği ne bozdu?
Öncelikle Karaköy’deki bu canlılık öncesinde galeriler zaten yönlerini Tophane’ye kaydırmaya başlamışlardı. Kültür-sanat-eğlence merkezi konumundaki Taksim-İstiklal Caddesi de sınırlarını zorluyor, Kumbaracı Yokuşu, Boğazkesen Caddesi ve Tünel’den Galata ve Karaköy’e uzanan Galipdede Caddesi gibi ara akslarla aşağı doğru bir büyüme eğilimi gösteriyordu. Ama tüm bunların ötesinde yatırımcılar için esas tetikleyici olan etmen uzun yıllardır gündemde olan Galataport (Salıpazarı Kruvaziyer Liman Alanı) Projesi. Lüks gemilerle yolcu taşınması esasına dayanan ve yaklaşık 1.2 km uzunluğundaki sahil şeridinde 112.000 m2’lik bir alanın dönüşümünü hedefleyen projenin içeriğinde otel, alışveriş merkezi ve ticari alanların yanı sıra, fuar ve kongre merkezi, sanat galerisi ve sergi salonu gibi kültür-sanat birimlerinin de yer alacağı belirtiliyor.
Yaklaşık on yıldır gerçekleştirilmesi için çeşitli girişimlerde bulunulan Galataport Projesi’nin er geç bir şekilde gerçekleşeceğini tahmin etmek zor değildi. Bu sebeple Karaköy için topyekün bir dönüşüm öngören projenin alanda yaratacağı mekânsal dönüşüm baskısını ve “yeni bir Karaköy kimliği” vadettiğini fark eden yatırımcılar için Karaköy adeta pastadan pay kapma yarışına dönmüş durumda.
Özellikle galerilerin Karaköy’e yerleşmeye başlaması, zaten civarda bulunan İstanbul Modern, Tophane-i Amire gibi yapıların da etkisiyle kültür-sanat yatırımcıları için Karaköy’ü cazip kılmış, kentliler için yeni bir odak halini alan semtte her geçen gün yeni bir tüketim mekanının eklenmesi de kaçınılmaz olmuş. Özellikle projenin kesinlik kazandığı 2013 yılının mayıs ayında gerçekleşen ihale (Doğuş Holding’in 30 yıl süreyle işletme hakkını aldığı) sonrasında dönüşüme, önceleri çok görülmeyen otel projeleri de hızla eklenmeye başladı. Tabii bunun bir diğer etkisi de neredeyse iki katına çıkan arsa değerleri. Bölgede yaratılan rantın boyutları sarsıcı.
Birkaç yılda gelinen noktaya bakıldığında Karaköy’deki soylulaşmanın ulaşacağı nokta düşündürücü. Kent merkezindeki bu kamusal alan şimdiden belirli bir sosyo-ekonomik kesime hizmet eder durumda. Dönüşüm birçoğu için sevindiriciyken, dışlayıcılığı da göz ardı edilemez. Durum biraz da sizin sürecin hangi aşamasında yer aldığınızla ilgili.
Dönüşümü olumlu değerlendirenler olduğu kadar olumsuz değerlendirenler de var. Bu yüzden karar vermeden önce şu soruları da düşünmekte fayda var:
Karaköy’ün eski sakinlerine ne oldu? Ve belki de daha da düşündürücü olan, süreç tamamlandığında, Karaköy’ün bugünkü sakinleri için de aynı soruyu soracak mıyız? Asmalımescit’te, Galata’da, Cihangir’de benzer süreçler yaşandı.
Yorum size kalmış…
Kaynaklar
