Kullanmadıklarınız Ortak Dolap’a
Son zamanlarda gözümüze çarpan güzel projelerden biri Ortak Dolap. Kullanmadığınız giysi ve eşyalarınızı internet üzerinden satışa sunabilir, diğer kullanıcıların eşyalarını satın alabilirsiniz, üstelik her alışverişte Ortak Dolap sizin için bir fidan dikiyor. Oluşumun kurucusu Özlem Ünal’la projeyi konuştuk.
Merhabalar, öncelikle Ortak Dolap nedir ve nasıl çalışır biraz anlatabilir misiniz?
Ortak Dolap, 2012 yılı sonundan beri online olan bir internet sitesidir. Kullanılmış veya dolabınızda hiç kullanılmadan unutulmuş etiketli veya etiketsiz 2.el ürünlerin alınıp satıldığı bir mecradır. Ürünlerin özellikle markalı olması, taklit olmaması hususunda çok dikkatli davranıyorum. İnternet ortamında satışa sunulduğu için bütün ürünlerin dikkatli ve temiz kullanılmış olması, bakımlarının yapılmış olması son derece önemli. Çalışması son derece kolay,http://ortakdolap.com sitesine giriş yaptıktan sonra ister siteye üye olarak isterseniz misafir olarak satın almanızı gerçekleştirebilirsiniz. Satılmak üzere ürün koymak istediğinizde ise ‘ben de satmak istiyorum’ görseline tıklamanız ve burada karşınıza çıkacak olan formu doldurmanız gerekmekte. Bu form tarafımıza ulaştıktan sonra çalışma prensiplerimiz, ürün fiyatı vs üzerinde netlik sağlanmasıyla ürününüz dolaptaki yerini almakta. Bu formalitelerle uğraşmak istemeyen satıcılarımız bizimle iletişime geçip ürünlerini fiyat listeleriyle bize bırakırken tüm detaylandırmayı Ortak Dolap yaparken onlar sadece satılmasını bekliyorlar.
Biraz da kendinizden ve projenin ortaya çıkışından bahsedebilir misiniz? Önceden neyle meşguldünüz ve nasıl karar verdiniz Ortak Dolap’ı kurmaya?
Mersin doğumluyum, öğrenim hayatım Ankara’da geçti. TED Ankara Koleji’nden 1985’te ve H.Ü. İ.İ.B.F İşletme Bölümünden 1990 yılında mezun oldum. Mezuniyetimle beraber tekstil sektöründe işe başladım ve kendi şirketim Diyalog Tekstil’i kurana kadar farklı pozisyonlarda görev aldım. 38 yaşımda evlendim, 39 yaşımda oğlum oldu ve bütün dünyam değişti. İşimden uzaklaştım ve oğlumu kendim büyütmeye karar verdim. Bu arada emekli oldum. Oğlumun büyümeye başlamasıyla beraber aile olmanın da getirisiyle kişisel eşyalarımız çoğalmaya başladı. Özellikle giysilerimiz. Paylaşmanın da bir yere kadar olduğunun farkına vardığımda, bunları ekonomiye geri kazandıracak şekilde bir iş haline getirmek fikri ile Ortak Dolap doğdu.
Ortak Dolap üzerinden satışa sunulacak eşyalarda bir sınırlama var mıdır? Kıyafet dolabımızda olan her şeyi Ortak Dolap’ta satışa sunabilir miyiz? Giysi dışında eşyalar da satabilir miyiz?
Ortak Dolap üzerinden satışa sunulacak eşyalarda bir sınırlama var. Şöyle ki, teslimatlar kargo ile yapılmakta ve kargo maliyetleri de ağırlık ve ebada göre değişmekte. Eğer ürün Ortak Dolap’a ulaştırılmamış ve satıcısında ise mutlaka öncelikle Ortak Dolap’a gönderilmesi gerekiyor. Ürünün kalite kontrolü, bakımı, temizliği, satışı esnasında belirtilen özelliklere uygunluğu tarafımızca yapılıyor ve her ürüne ait fatura ve sevk irsaliyesi kesildikten sonra ürün Ortak Dolap’tan nihai alıcıya gene kargo ile gönderiliyor. İşte bu noktada kargo maliyetleri gerek satıcıya ve gerek alıcıya yük bindiriyor. İstanbul içinde genellikle satıcılarımız ürünlerini Ortak Dolap’a elden ulaştırmayı tercih ediyorlar. Dolayısı ile Ortak Dolap üzerinden genellikle yükte hafif ürünler; giysiler, oyuncaklar, kitaplar, ayakkabı, çanta, şapka, kemer, takı gibi aksesuarlar satışa sunuluyor. Diğer ürünleri örneğin spor aletleri, çocuk arabası. puset, bisiklet gibi ağır ürünleri başka sitelerden değerlendirmekte fayda var. Ben de öyle yapıyorum☺. Bu arada pek tabi ki her ürünü satışa sunmamak gerekiyor, örneğin giysilerinizde çıkmayan leke varsa, kullanılmaktan çok fazla tüylenmişse, ya da oyuncakların parçaları eksikse, kitaplar çok yıpranmışsa, bu tür ürünler Ortak Dolap’tan nihai alıcıya gönderilmeden satıcıya geri döner, bu da sadece herkes için zaman ve emek kaybına neden olur.
Satılan her ürün için bir ağaç dikildiği yazıyor sitede. Bu ağaçlar nereye ve hangi kurum aracılığıyla dikiliyor? Tüketiciye bir sertifika vs gönderiliyor mu?
Aslında çevre konusunda her zaman çok duyarlı olmuşumdur. Ancak oğlum dünyaya geldikten sonra duyarlılığım daha da çok arttı. Yaşadığımız sürece kendimize ve sonraki nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmamız gerektiğine çok inanıyorum. Bu konudaki çalışmalara ben de katkımı elimden geldiğince arttırmak istiyorum. Tekstil sektöründen örnek vermem gerekirse özellikle son dönemlerde tekstil sektörünün ayıpları gözler önüne serildi. Kötü çalışma koşullarını, arıtma sistemleri dahi olmayan fabrikaların doğaya ve nihayetinde kullanılan kanserojen boyalarla insana verdikleri zararları ortaya koyan raporlar birbiri ardına yayınlanmaya başladı. Önceleri yılda 4 koleksiyon hazırlanırken son yıllarda neredeyse her ay yeni bir koleksiyonun piyasaya sürülmesiyle de tüketim kirliliği oluştu. Tüm bunların farkındalığı ile ülkemizde pek alışılmamış 2. el ürün kullanımını Ortak Dolap ile yaygınlaştırmaya ve bunu yaparken en yakınımdaki insandan başlayarak tüketim alışkanlıklarını değiştirmeye ve dolabımızdaki her alıcı ve/veya satıcı için vakıflar aracılığı ile bir fidan bağışlamaya başladım. Hali hazırda en uygun fiyatı TEMA’dan aldığım için bugüne kadar ki fidanları o kanaldan diktirdim. Her fidan karşılığında sertifika alınmakta ve bu da sahipleriyle paylaşılmaktadır. Böylece katılımcılarla birlikte, kendi adıma bugüne kadar doğadan aldığımı doğaya geri vermenin sevincini yaşıyorum. Aslında tüm işletmelerin mutlaka bir sosyal sorumluluk yüzünün olması gerektiğine inanıyorum. Hayatı geri dönüştüremeyiz ama çocuklarımızın hayatı geri dönüşümle daha da güzelleşir inancını taşıyorum.
Yurtdışında Ortak Dolap benzeri ve yaygınlaşmış bir uygulama ya da uygulamalar var mı? Dünyada bu tip projeleri ne şekillerde görüyoruz?
2.el bizde yıllardır paylaşım ekonomisi şeklinde şekillenmiş ve gelişmişken, yurt dışında tabi ki gelişmiş ülkelerde garaj satışlarından başlayarak 2.el mağazalarına kadar gelişen ve son yıllarda internet üzerinden patlama yapan bambaşka bir kültür. 2.el alışveriş siteleri farklı bir konumda diyebilirim. Ancak incelediğim kadarıyla dünyada Amazon, Ebay gibi ya da bizdeki Sahibinden gibi, herkesin kendi dükkanlarını açabildiği, çoğunlukla süreleri belli, açık arttırma usulünde giden uygulamalar vaı. Aslında Ortak Dolap’tan ilham aldılar mı bilemem ama ülkemizde açılan yeni siteler oldu ki bu beni çok heyecanlandırıyor ve mutlu ediyor. Ne kadar çoğalırsak o kadar fazla kişiye ulaşacağız ve bu tüketim şekli alışkanlık haline geldiğinde işte o zaman dünyamız rahat bir soluk alacak.
Ortak Dolap’ın kuruş aşamasında ya da şu anki işleyişinde ne gibi soru ve sorunlarla karşılaşıyorsunuz? İnsanlar en çok neleri merak ediyor ya da neler konusunda endişe duyuyorlar?
Öncelikle kendi sorunlarıma değinmek isterim. Ortak Dolap’ın şu anki işleyişindeki en büyük sorunum duyuramamak. Ortak Dolap ticari amaçlı bir girişim gibi görünse de hali hazırdaki gidişatı tamamen sosyal girişimcilik yönünde ilerliyor. Bugüne kadar sosyal medyada en çok Facebook’ta reklam verdim, bir tanıtım animasyonu hazırlattım, Youtube’da döndürüyordum ve Youtube kapatıldı, şimdi bu tanıtımı Vimeo’ya taşıdım. Twitter üzerinden bu tanıtımı yaymaya çalışıyordum, özellikle ilgi gösteren takipçi sayısı fazla kişiler aracılığı ile Twitter kapatıldı. Bu anlamda çok ciddi sorunlarım var. Diğer taraftan tüketicilerin memnuniyetlerini paylaşmama sıkıntısı var. Satın aldıkları ürünlerden duydukları memnuniyeti veya adlarına bağışladığım fidan sertifikalarına teşekkürlerini örneğin site üzerindeki müşteri yorumlarına yapacaklarına email kanalı ile yapıyorlar. Bu beni tabi ki çok mutlu ediyor ama potansiyel kitleyle paylaşamadıktan sonra Ortak Dolap’a bir kazanç sağlamıyor. Diğer taraftan sürekli artan kargo maliyetleri çok ciddi sorun. Genellikle tüketicilerden satın alma öncesinde bedene ilişkin ya da kargoya dair sorular geliyor, bir de genel anlamda bir güven sorunu var, telefon açıp bir muhatap bulup bulamayacaklarına dahi bakıyorlar.
Satışımın tüm gelirini doğaya bağışladığımda ne oluyor?
Ortak Dolap’ta satış yerine bağış yapmak isteyenler için geliştirdiğimiz Hepsi Doğaya uygulamamız mevcut. Sitede satışınızdan elde edeceğiniz gelir karşılığı kadar fidan adınıza diktiriliyor ve sertifikası sizinle paylaşılıyor.
Ortak Dolap ile ilgili gelecek planlarınız nelerdir?
Ortak Dolap’la ilgili yakın gelecekte farklı sivil toplum kuruluşları ile beraber el ele vermek ve işbirliğine girdiğimiz her sivil toplum örgütünün duyurulmasına katkı sağlamak en büyük hedefim. Bunun dışında yakın bir geçmişte biz paylaşıyoruz gönüllülerine katıldım. Onlarla ortak hareketlere başlayacağım. Umarım Ortak Dolap ikinci el kullanım alışkanlığının artması ile hak ettiği yere ulaşır.
ozlem@ortakdolap.com
pinterest.com/ozlemsylmzunal/ortak-dolap/
