Mavi’ye saygı yeşil olmakla başlar…
Denizlerdeki kirlilik denizlerin ve dünyamızın en büyük problemlerinden biri. Denizlerdeki kirlilik yine denizlerde yaşayan organizmaları direk olarak etkilediğinden yediğimiz balıkları da zehirler ve dolayısı ile insan sağlığı ve kaynaklarımızı da etkiler.
Yakıt sızıntıları, toksik atıklar ve bazı zararlı madde boşaltımlarından kaynaklı etkiler bunlar. Eğer bu sebepleri de öğrenirsek, denizlerdeki kirlenmeyi de engellemek için yollar arayabiliriz.
Ancak denizler hakkında bilmediğiniz bir kaç gerçeği de hatırlatmak istiyorum:
- Dünya nüfusunun neredeyse yarısı sahillerde yaşamaktadır.
- Her yıl yaklaşık 250 milyon kişi kirli denizlere girdiği için mide-bağırsak enfeksiyonu ve üst solunum yolları hastalıklarına yakalanmaktadır.
- Her 20 kişiden 1 kişi kirli denize girmekten hastalanmaktadır.
- Kanser ilaçlarının %65’i deniz canlılarından ve bitkilerinden yapılmaktadır.
- Dünyada her yıl 450 milyar m3 arıtılmamış ya da kısmen arıtılmış çöp, endüstriyel ve tarımsal atık denize atılmaktadır.
- Denize saatte %50si plastik olmak üzere 675.000 kg çöp atılmaktadır.
- Kağıt 2-4 haftada, teneke kutu 100 yılda, alüminyum kutu 200-500 yılda, cam ise ancak 1 milyon yılda denizde kaybolmaktadır.
- 1 litre petrol 750 litre içme suyunu kirletmektedir. Bizler de denizlerdeki kirliliği engelleyebilmek amacıyla teknelerde ekolojiye saygı göstererek kendimize düşen payı yerine getirebiliriz.
Yapabileceklerimizden bazıları şöyle:
- Tam yol gaz sadece gerektiğinde kullanılmalı.
- Eğer gereği yoksa teknenizi suya indirmeyin.
- Yakıt taşırken direkt güneş ışığının olmadığı yerlerde taşıyın. Yakıt kolay buharlaşır ve havayı kirletir.
- Sintineden yağ boşalımlarını engelleyin. Motorunuzun bakımını yaparak, yakıt ve yağ sızıntılarını engelleyebilirsiniz. Sintine ve motorlarınızın altına emici keçe yerleştirerek damlatmasını engelleyebilirsiniz. Sintine pompasını tıkamaması için sık sık keçeyi kontrol edin ve gerektiğinde değiştirin.
- Yağ değiştirirken dökülmeleri önleyebilmek amacıyla yağ değiştirme pompası kullanın. Yağın sintineye dökülmesini önlemek için yağ filtresinin etrafına plastik torba sarabilir veya emici keçe kullanabilirsiniz.
- Yakıt tankını doldururken, yavaş ve dikkatli olmak ve yine keçe kullanarak dökülmeleri ve damlaları yakalamak için keçe kullanabilirsiniz. Tankınızı tepeleme doldurmayın. Yüzde 10 boşluk bırakmanız yakıt ısındığında genleşmesi için yer bırakacaktır.
- Tekne temizliğini ve bakım işlerini mümkünse çekeğe çekildiği zamana bırakmaya çalışın. Eğer sudayken çalışmak zorundaysanız, azami zarar için muşamba tente veya vakumlu zımpara veya parlatıcı kullanmaya özen gösterin.
- Tekne altı boyalarındaki çürüme önleyici kimyasallarla ilgili kurallara uymayı unutmayın. Dünya çevre örgütleri 1993 yılından bu yana denizlerde TBT zehirli boya yasakları, ve diğer zararlı boya ham maddeleri ile yakından ilgilenmektedir. TBT ürün performanslarının yerine firmalar yeni arayışlar içindedir. Kasım 1999’da IMO, zehirli boyalar kararını kabul ederek tüm dünyada kanuni bağlayıcılığı olan ve gemilerde kullanılan antifouling sistemlerinin zararlı etkilerini hedef alan kesin kararların altına imza attı. Karar, gemilerdeki antifouling zehirli boya sistemlerinde bulunan denizlere ve deniz canlılarına zararlı maddelerin 1 Ocak 2003 den itibaren bazı maddelerin yasaklanmasını ve 1 Ocak 2008 den itibaren de tamamen yasaklanmasını içermekte. İMO Konferansında da kabul edilen konvansiyonun ek-1 bölümü, 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren kısmi, 1 Ocak 2008 tarihinden tüm gemilere, antifouling boyalar için bazı kesin yasaklar getirmekte.
- Boya, pil, antifriz, temizlik ürünleri, yağ ve yağ filtreleri gibi zararlı olabilecek çöplerinizi çöp toplama yerlerinde özenle kapatılmış olarak atın.
- “Pis su atıkları ile ilgili yönetmelikleri iyi takip edip bunlara uymak gerekmekte. İdare tarafından onaylanan miktarda olmak kaydıyla, arıtılmış, dezenfekte edilmiş pis sular en yakın karadan 3 mil açıkta ve tekne üzerinde 4 mil/saatten az olmayan bir hız bulunduğunda denize boşaltılabilir. Yiyecek atıkları ise karadan itibaren 12 ml mesafeden sonra denize boşaltılabilir. Ayrıca Göcek ve Dalaman koylarında, Orhaniye, Selimiye, Hisarönü mevkilerinde sıvı atık ve teknelerde biriken katı atıklar Turmepa tarafından toplanmaktadır.
- Çöpünüzü tekneden dışarı atmayın. Ne kadar küçük olursa olsun, denize zararı olabilir. Sigara izmaritleri, misina dahil her şeyi çöp kutularınızda tutun ve plastik, cam, metal ve kağıt çöplerinizi teknede de geri dönüşüm için ayırabileceğinizi unutmayın.
- Gri su kirliliğini azaltmak ve deniz yaşamına zarar vermemek için fosfatsız doğada çözünebilir sabun kullanın. Bulaşık, çamaşır veya duş için kullandığınız sabunları da organik seçmenizde fayda var.
- Mümkün olduğunda yelkenlerinizi açın çünkü rüzgar yenilenebilir ve sürdürülebilir bir kaynaktır.
