Pangolinlerin Koronavirüsüyle bağlantısı nedir?

• 

Biliminsanları çok uzun yıllardır bizi doğal hayatın düzenini bozduğumuz zaman karşımıza çıkacak tehlikelerden birinin pandemikler olacağı konusunda uyarıyorlardı. Hatta 1996 yılında Kuzey Gabon’da başlayan ebola virüsü bunun ilk habercilerinden biri olarak biliniyor. 2004 yılında Mayidout 2 köyüne giden John Vidal, köylülerden çocukların maymunu ısıran bir köpekle oynadıklarını ve herşeyin böyle başladığını anlattıklarını paylaşıyor. Ancak kim derdi ki pangolin denilen ve çok az insanın varlığından haberdar olduğu bu enteresan hayvanın koronavirüsünden sorumlu olma ihtimalinin olduğunu?

Pangolinler Uzakdoğu ve Afrika’da yaşayan, dışı kabuklu görünümlü, geceleri ortaya çıkan, gündüzleri toprağı kazıp içinde uyuyan, sevimli görünümlü hayvvanlar. Geçtiğimiz günlerde biliminsanları koronavirüsünün yayılmasında rol oynadıklarını açıkladılar. Ancak asıl rolü oynayan pangolinler değil, biz insanlarız. Vietnam ve Çin’de pangolin eti yemek bir lüks olarak nitelendiriliyor. Ayrıca pangolinin üstündeki sert kabuklar ezilerek romatizma ve artirite iyi gelmesi için Çin’de ilaçlara katılıyor. Hal böyle olunca Nijerya, Sierra Leone, Uganda ve Kameron’da avlanan bu hayvanlar özellikle Çin’e ihraç ediliyor.  Bunun sebebi de Asya’da pangolinlerin aşırı avlanma sebebiyle azalıyor olması.

• 

İlk olarak 2000 yılından bu yana 4 çeşit Asya pangolinin ve daha sonra 2017’de 183 hükümetin imzacısı olduğu bir anlaşmayla pangolin ticareti yasaklanmış olmasına rağmen yasadışı olarak bunun devam ettiği biliniyor. Ancak halen her yıl Çin’de farklı bölgeler şirketlerin kullanması için 73,000 pangolinden toplanmış 29 ton pula izin veriyorlar. Maalesef çok bilinen bir tür olmadıkları için de pangolinlere dair veriler net değil. 2017’de Çin gümrüğü yasadışı ithal edilen 13 ton pangolin puluna (yaklaşık 30,000 pangolin) el koymuş. Ancak bu yasadışı trafiğin sadece 4’te biri olduğuna inanılıyor. Pangolinleri koruma altına almak da oldukça zor. Çünkü kapalı alanlarda uzun yaşayamıyorlar. Yine de bir grup gönüllü pangolinleri koruma altına almaya ve yasadışı trafikten korumaya çalışıyor.

Yeryüzündeki diğer canlılar ve insan sağlığı üzerine çalışan biliminsanları umarsızca yapılan doğa katliamı sonucu ortaya çıkan az bildiğimiz türlerden patojenlerin nasıl geçtiklerini bulmaya çalışıyorlar. Görülen o ki bu yaşadığımız pandemik son olmayacak. İnsanoğlunun doğayla ilişkisini sorgulamamız için çok kritik bir dönemden geçiyoruz.

Kaynaklar: National Geographic, June, 2019 “Poaching is sending the shy, elusive pangolin to its doom.” by Rachel Bale Photocredit: National Geographic

Scientific American, March, 2020 “Destroyed habitats create the perfect conditions for coronavirus” by John Vidal

WorldBank Blogs, March 17, 2020 “Coronavirus and Pangolin Effect”, by Daniel Mira-Salama