Yumurta paradoksu: Doğal, serbest dolaşan, organik ve köy yumurtaları
Şimdilerde market raflarında çeşit çeşit yumurta var. Doğal yumurta, organik yumurta, serbest dolaşan tavuk yumurtası gibi etiketler okuyoruz. Peki bunlar aslen ne anlama geliyor?
GDO’lu yemler, antibiyotikler derken, bizim için sağlıklı olan yumurtanın hangisi olduğuna karar vermek zorlaşıyor. Bu noktada kutunun üzerinde yazan ibareleri yanlış yorumlamamak çok önemli zira gerçekler etiketi çok da yansıtmayabiliyor.
Doğal yumurta nedir?
İlk olarak doğal yumurtadan başlayalım. Adı üstünde yumurtayı tavuk yumurtluyor, doğal olmaması gibi bir durum zaten söz konusu olamaz. Dolayısıyla ‘doğal yumurta’ demek işin tabiatına ters kaçıyor. Bir de selenyumlu doğal yumurtalar var. Bunlar da yumurtlayacak olan tavuğun yemlediği toprağa selenyum katarak, yumurtalarda selenyum içeriğinin arttırılması hedefleniyor. Sonuç olarak doğal yumurta normal yumurta demektir, zaten doğal olmayan bir yumurta üretmek mümkün değildir. Bu nedenle herhangi bir yumurta paketinin üzerine doğal ibaresi yerleştirilebilir. Bu ifade hiçbir anlam taşımaz.
Sağlıklı yumurta seçerken asıl dikkat edilmesi gereken tavukların hangi şartlarda yetiştirildikleri ve ne ile beslendikleridir. İşte bu noktada serbest dolaşan tavuk ve organik yöntemlerle yetiştirilen tavuk meselesi işin içine giriyor.
Konvansiyonel tavuk yetiştiriciliğinde esas alınan mümkün olan alana en çok miktarda tavuğu sığdırabilmektir. Bu tavukların hayatı gövdelerinin sığabileceği kadar alanda geçer, kıpırdamakta bile güçlük çekerler. Hatta bir çoğunun gagası ve tırnakları birbirlerini gagalamasınlar diye kesilir.
Serbest dolaşan tavuk yurmurtası nedir?
Serbest dolaşan tavuklar içinse durum biraz daha farklı. Serbest dolaşan tavuk terminolojisinin aslı ingilizce ‘cage-free’den ve ‘free range’den gelmekte. ‘Cage-free’ demek ise kafeste olmayan demek, ‘free range’ ise bir serbestlik çağrışımı yapıyor. Bu aslında bir terminoloji karmaşası. Çünkü bu kelimeleri gördüğünüzde gözünüzde binlerce tavuğun köy gibi bir yerde serbestçe dolaştığı canlanır. Ama gerçekler ne yazık ki böyle değil. Neticede bu şu demek; kocaman bir yerde binlerce tavuk bir arada tutuluyor ve biraz dolaşabilmek için dışarıya açılan küçük bir kapıları yine dolaşabilecekleri küçücük bir alanları var. Dolayısıyla serbest dolaşan tavukların yumurtası da konvansiyonel tavukçuluktakilerden pek farklı değil. Bir tavuğun yaşadığı kafesin kapısının açık olması o tavuğun özgürce doğada dolaşabileceği anlamına gelmiyor.
Köy yumurtası nedir?
Günümüzde birçok kişi köy yumurtasını organik yumurtayla karıştırıyor. Köyde geleneksel yemle büyüyen, serbest dolaşan tavukların yumurtaları, aklımızda canlandırdığımız gibi. Ancak son yıllarda GDO’lu yemle beslenen tavukların da yumurtaları ‘köy yumurtası’ etiketiyle satılabilir.
Organik yumurta nedir?
Organik yumurta yetiştirilen yerde GDO’lu yem olmaması ve kimyasal gübrelemenin en az üç yıl kullanılmamış olması gerekmekte. Ayrıca organik tavuk yetiştirilen yerlerde, bu tavuklara hiçbir hayvan yemi verilemiyor. Hastalık olmadığı sürece organik yumurta üretiminde katiyetle antibiyotik kullanılmıyor. Ülkemizde ve dünyanın bir çok yerinde organik yumurta üretimi, Ecocert, IMO gibi bağımsız uluslararası organik denetim şirketleri tarafından denetlenmekte ve sertifikalandırılmakta. Organik yumurta ibaresi gördüğünüzde etiketinde IMO, Ecocert, Tarım ve Köy İşleri bakanlığı tarafından onaylandığına dair etiketler bulabilirsiniz. Organik yumurtalar sağlıklı tavukların sağlıklı yumurtalarıdır, güvenle tüketebilirsiniz.
