İklim değişikliği ruh sağlımızı nasıl etkiliyor?

Aşırı hava olayları, kuraklık, eriyen buzullar, orman yangınları, su ve gıda güvenliği gibi negatif etkiler getiren olaylar sonucu iklim değişikliği karşısında yer yer hepimiz çaresiz, kafası karışık, üzgün ve öfkeli hissedebiliriz. Peki tüm bu duygularla ne yapacağız? Tüm bu hissiyatları norm dışı olarak tanımlamak yerine onları olduğu haliyle kabul etmek ve gerektiği taktirde destek almak da yollardan bazıları.

İklim değişikliğinin getirdiği bu kaygı haline eko-anksiyete deniyor. Eko-anksiyete olarak tanımlanan duygu durumunu özetle çevresel felaketler karşısında sürekli korku duyma durumu olarak anlatmak mümkün. Yalnız ülkemizde değil dünyada da eko-anksiyete artış gösteriyor.

Amerikan Psikoloji Derneği bu kaygı halini “çevresel kıyamete karşı bir korku durumu” olarak tanımlıyor.

Amerikan Psikoloji Derneği tarafından yapılan 2017’de yapılan bir araştırmaya göre Amerikalıların yüzde 67’si iklim değişikliğinin gezegen üzerindeki etkileri konusunda endişeli, yüzde 55’i ise bu etkilerin kendi zihinsel ve bedensel sağlıklarını olumsuz etkileyeceği yönünde de korku duyuyor.

Lancet’de (1823 yılından beri yayın hayatına devam eden, hakemli bir tıp dergisi) yer alan araştırmaya katılan 18-25 yaş aralığındaki 10 bin gencin yarısından fazlası iklim değişikliği karşısında öfkeli, endişeli, çaresiz ve suçlu hissediyor.

Eko-anksiyeteye daha yakından bakacak olursak; çocukların, gençlerin ve genç yetişkinlerin bu durumdan daha fazla etkilendiği uzmanlar tarafından dile getiriliyor. Ancak iklim krizi karşısında kırılgan gruplardan olan yaşlı yetişkinler için de kaygılanma hali söz konusu.

Eko-anksiyete konusunda ne yapılabilir?

Harvard Health Publishing Yayın Danışma Kurulu Üyesi ve psikiyatrist Stephanie Collier’in görüşlerine göre, belirsizlik ve kontrol kaybı iklim kaygısını karakterize ettiğinden, en iyi tedavi harekete geçmektir. Bireysel düzeyde endişelerinizi ve korkularınızı güvendiğiniz arkadaşlarınızla, bir terapistle veya bir destek grubuna katılarak paylaşmak tedavi edicidir. Ayrıca yaşam tarzınızda değerlerinizle tutarlı değişiklikler yapabilirsiniz. Bu, daha az uçuş yapmaya karar vermeyi, bir protestoya katılmayı veya savunuculuk yoluyla iklim değişikliği konusunda halkın farkındalığını artırmayı içerebilir. Çevre ile ilgili bir kuruluşta gönüllü olmak iklim kaygısıyla ilgili duygularınızı incelemenize ve anlamlı eylemlerde bulunmak için başkalarıyla bağlantı kurmanıza yardımcı olabilir.

İklim değişikliğinin getirdiği kaygı hali aynı zamanda iklim farkındalığını da beraberinde getiriyor. Birleşmiş Milletler’in 2021 Halk İklim Araştırması‘na göre insanların yüzde 64’ü iklim değişikliğinin küresel bir acil durum olduğunu düşünüyor. Araştırma, katılımcıların yüzde 54’ünün ormanların ve toprağın daha fazla korunması yönündeki çağrıları desteklediğini, katılımcıların yüzde 53’ünün yeşil enerji teşviklerinin arttırılması gerektiğini düşündüğünü ve katılımcıların yüzde 52’sinin iklim dostu tarım tekniklerinin benimsenmesi gerektiğine inandığını ortaya koydu.