Atölye Bez: Adil, ekolojik ve sosyal bir girişim
Bez ekibi kendi sözleri ile ‘’eşit ilişkilenmelere dayalı bir araştırma ekibi olarak, ortak ve açık bir atölye mekanına sahip bir sosyal girişim’’. Farklı arka planlara ve ilgi alanlarına sahip ekip, patronsuz bir çalışma modelini hayata geçirmeyi hedefliyor ve bu amacı Zeytindalı Kadın Kooperatifi ortaklığı ile oluşturuyor. Meseleleri ise ‘’kâr odaklı giyim sektöründeki sosyal ve ekonomik adaletsizlikler ve bu tutumun yol açtığı ekolojik yıkım.’’ Heyecan ve umut veren, iplikten ürüne uzanan adil ve ekolojik giyim üretimi yolculuklarını kendi ağızlarından dinledik.
Çalışmanız için sizi yola çıkaran ilham nedir? Oluşumu ve ekibi tanıyabilir miyiz?
Bez, 2020 baharında bir araştırma projesi olarak başladı. Hammaddeden son ürüne izlenebilir bir tekstil tedarik zinciri kurmak mümkün mü sorusu üzerine çalışmak için kolektif bir araştırma ekibi olarak bir araya geldik. Klasik bir proje yürütme sürecinden farklı olarak yatay bir örgütlenme modeli benimsemeye çalıştık.
Pandemi koşullarının da etkisiyle işleyişimizde çevrimiçi organizasyon araçlarına ağırlık verdik. 8 kişilik araştırma ekibi farklı proje faaliyetlerinde, istek ve yetilerine göre farklı roller üstlendi. Projeye hammadde ve tedarik zincirleri üzerine literatür araştırması ve saha gezileriyle başladık. Ardından bir üretim mekanı olarak Atölye Bez kuruldu. Küçük ölçekli dikiş atölyemizde Türkiyeli ve göçmen kadınlara istihdam yaratmak amacıyla temel ve ileri düzey dikiş kursu verdik. Proje sonucunda hammaddeden son ürüne adil ve temiz bir giysi üretimi yapma koşullarını sağlayarak 6 parçalık bir koleksiyon oluşturduk. Adil markalarla işbirliğimizi sürdürerek araştırma ve üretimlerimize devam ediyoruz.
Mevcut çalışmalardan bahsedebilir misiniz?
Proje kapsamında dikiş eğitimi verdiğimiz Türkiye, Somali, Suriye, Afganistan ve İran gibi farklı ülkelerden gelen göçmen kadınlarla kurduğumuz sosyal ve ekonomik ilişkiyi sürdürmek en önem verdiğimiz konulardan biri. Farklı STKlar ile işbirliği yaparak dikiş eğitimlerimizi sürdürüyor ve bir yandan işbirliği kurduğumuz adil markalarla küçük ölçekli üretimler yaparak dikiş ekibi için gelir getirici faaliyetler yaratmaya çalışıyoruz. Bir yandan da araştırmalarımızı sürdürebilmek, adil bütçelendirme araştırmaları yaptığımız, eşit ilişkiler kurmaya önem verdiğimiz üretim denemelerimizi bir model olarak aktarabilmek, bu denemelerin dijital görünürlüğünü sağlayabilmek için hibe arayışındayız.
Geleceğe yönelik nasıl bir etki yaratmak istiyorsunuz ve hayalleriniz neler?
Temel olarak, projeyi tamamladıktan sonra ortaya çıkan yeni soru, imkan ve çıkmazların üzerine gitmek istiyoruz. Örneğin proje takvimi kapsamında tüm süreçlerini izleyebildiğimiz tek hammadde tiftikti. Fakat hayvansal bir ürün kullanmanın etik ikilemlerini aklımızda tuttuğumuz için başka hammaddelere dair imkanları araştırmaya devam etmek istiyoruz.
Sosyal ve çevresel olarak adil bir tekstil üretimi yapmayı, alternatif bir model oluşturmayı, bu örneğin kendini sürdürebilmesini ve farklı yerlerde de çoğalmasını hayal ediyoruz. Bu amaçla atölyede sürekli bir üretim halinde olmamız gerekiyor. Bunu sağlayabilecek şekilde eğitmen kapasitemizi artırmak ve işbirliklerimizi çoğaltmak gibi fikirlerimiz var.
Tekstil sektörünün pek çok katmanda yıkıcı etkileri var. Göçmen emeği sömürüsü en önemli konulardan biri. Özellikle Türkiye gibi ülkeler için bu meseleyi tartışmanın ve alternatif mekanlar yaratmanın hayati olduğunu düşünüyoruz. Yine de adil ve temiz sıfatlarını bir arada tutmaya çalışıyoruz. Herhangi bir sorunsalı diğerinin önüne koymadan, bütüncül bir alternatif model geliştirmeyi amaçlıyoruz. Kendi üretimlerimiz için hala “baştan sonra adil ve temiz üretim” iddiasının peşinden gitmeyi istiyoruz. Kurduğumuz işbirlikleri için de belirli ilkelerde ortaklaşmayı önemsiyoruz.
Çalışmalarınız esnasında ne tip desteklere ihtiyacınız oluyor?
Kolektif araştırma ekibimiz büyük ölçüde gönüllü olarak çalışıyor. İnandığımız bir konuda emek gösterebilmek için buna devam ediyoruz. Fakat atölyede üretim yapan ekibin emeklerinin, olabildiğince, karşılığını vermeyi gözetiyoruz. Açık ve adil bir bütçelendirme denemesi içerisindeyiz. Bunu oturtabilene kadar ve belki araştırma faaliyetlerimizi sonrasında da devam ettirebilmek için maddi desteklere ihtiyacımız oluyor. Bunun yanı sıra daha çok ekip, kooperatif ve oluşumla ilişki içine girerek birlikte etkinlikler düzenlemek ve bir parçası olduğumuz sosyal ekosistemi güçlendirebilmek ve sosyal-ekonomik anlamda güçlenebilmek için bağlar kurmaya ihtiyacımız var.
Paylaşmak istediğiniz haber duyuru ya da öneri var mıdır?
Tekstilde sosyal ve çevresel adalet konusunda herhangi bir etkinlik fikri olan varsa Atölye Bez’de birlikte planlayabiliriz. İleri dönüşüm, tamir pratikleri üzerine etkinlikler organize etmeyi hep istedik fakat pandemi dolayısıyla dilediğimiz kadar etkileşimli, müşterek bir mekan yaratamadık henüz.
Atölyede göçmenlerle birlikte kurmaya gayret ettiğimiz sosyal ve ekonomik modeli daha fazla duyurabilmek ve sürdürülebilir kılmak için her türlü işbirliğine açığız. İlgilenenlerle tanışmak, görüşmek çok isteriz.
Yorumlar kapatıldı.