GDO’lu gıdalardan uzak durmak için 10 neden

Genetiği değiştirilmiş gıdalar (GDO) sık sık dünyadaki gıda krizine çözüm olarak karşımıza çıkıyor. Aslına bakarsanız bu bir numara. Daha fazla GDO’lu gıdaya ihtiyacımız olmaması bir yana, GDO’dan tamamen kaçınmak için birçok neden var önümüzde.

1. GDO’lu gıdalar açlık krizini çözemez

2008’de yayınlanan bir Dünya Bankası raporuna göre gıda fiyatlarındaki artışın temel sebebi artan biyoyakıt üretimi [1]. Biyoyakıtlar gıda yerine yakıt için yetiştirilen ekinler. GDO devi Monsanto biyoyakıt lobisinin tam merkezinde bulunuyor – hem açlık krizi sayesinde yığınla para kazanıyor hem de bunu GDO’lu besinleri pazarlamak için kullanıyor.

“İklim krizi, açlık krizini yaratmaya da sebep olarak biyoyakıt kullanımının artırılması için kullanıldı; ve şimdi açlık krizi GDO’lu gıda endüstrisini faydalı gibi göstermek için kullanılıyor.” – Daniel Howden, The Independent (UK) Afrika Sorumlusu [2]

“İçimdeki kötümser şu an yaşanan açlık ve petrol krizini GDO’lu gıdaları tekrart gündeme getirmek için kullandıklarını söylüyor. Ne yaptıklarının farkındayım ancak GDO’lu ekinleri krize çözüm olarak sunarlarsa bu krize bir çözüm değil, saçmalık olabilir ancak” Prof. Deniz Murphy, University of Glamorgan, Wales, biyoteknoloji bölüm başkanı [3].

2. GDO’lu ekinler potansiyel verimi artırmıyor

Vaatlere rağmen, GDO sözü edilen ekinlerin hiçbirinin verimini artırmadı [4]. Aksine, çalışmalar en çok kullanılan GDO’lu besin olan soyanın verimde düşme yaşadığını gösteriyor [5].

Yaklaşık 20 yıllık bir süreci kapsayan temel GDO’lu gıdalar olan soya filizi ve mısırın verimini konu alan bir rapor, 20 yıllık araştırma ve 13 yıllık pazarlamaya rağmen genetik mühendisliğinin ABD’deki verimi artırmayı başaramadığını ortaya koyuyor. Raporun yazarı, eski US EPA ve US FDA biyoteknolojisti Dr GUrian-Sherman, konu verim olduğunda “Geleneksel ekim yöntemleri genetik mühendisliğinin önüne geçiyor” [6] diyor.

“Durumu açıklığa kavuşturalım: Bu yıl [2008] pazarlanan GDO’lu ekinlerden verimi artıran olmadı. Benzer şekilde, pazarda mühendislik yardımıyla kuraklığı azaltan, gübre kirliliğini düşüren ya da toprağı koruyan GDO’lu ekin bulunmuyor. Bir tane bile.” Dr Doug Gurian-Sherman [7].

3. GDO’lu ekinler pestisit (haşere ilacı) kullanımını artırıyor

ABD hükümeti belgeleri ABD’de geleneksel tarıma nazaran GDO’lu ekinlerin pestisit kullanımını azaltmaktan ziyade artırdığını gösteriyor [8].

“Vaat edilen, daha az kimyasal kullanarak daha iyi ekinler üretmekti. Ama ne yazık ki bunların hiçbiri doğru değil.” – Bill Christison, ABD Ulusal Aile Çiftliği Koalisyonu Başkanı [9].

4. Dünyadaki açlığı çözmenin daha iyi yolları var

400 bilimadamının hazırladığı ve 58 ülkeyi kapsayan temel bir AB/Dünya Bankası kaynaklı rapor, GDO’lu ekinlerin; küresel tarım ve gıda krizine, açlığa ve iklim değişikliğine çözüm olamayacağını çünkü daha iyi çözümlerin var olduğunu belirtiyor. Rapor özellikle “tarımsal-ekolojik” çiftçiliğin gelişmekte olan ülkeler için sürdürülebilir biryöntemolduğunu ileri sürüyor [10].

5. Diğer tarım metodları daha başarılı

Integrated Pest Management ve başka yenilikçi düşük gelirli ya da organik zararlı böcekleri kontrol altına alma ve verimi artırma metodları özellikle gelişmekte olan dünyada oldukça etkili olduklarını kanıtladılar [11]. Marker Assisted Selectşon (GDO’suz genetik haritalama) gibi diğer bitki ekim teknolojilerinin, küresel tarım üretimini GDO’lu tarımdan daha güvenli ve efektif hale getireceği düşünülüyor [12] [13].

“Sessiz devrim gen haritalamasında gerçekleşerek, ekinleri daha iyi anlamamızı sağlıyor. Şu an olan bu ve bunun tarıma etkisi GDO’dan da büyük olabilir.” – Prof John Snape, John Innes Centre ekin genetiğibölüm başkanı [14].

6. GDO’lu gıdaların güvenliği ispat edilmedi

Genlerle oynama, yabancı genetik oluşumları (örn. virüs ve bakteriler) bünyeye katmak için çiğ ve belirsiz bir yol, sonuçları ise tamamen belirsiz. Üretilen GDO’lu besinler dikkatlice kontrol edilmiyor ve uzun dönem güvenlilik testleri yapılmıyor. Fakat hayvan besleme testleri GDO’lu besinlerin; organlarda anormal değişimler, bağışıklık sistemi bozuklukları, hızlı yaşlanma, ve genlerde değişim gibi toksik etkileri var [15]. GDO’lu gıdayla beslenen insanlar üzerindeki etkiyi ortaya koyan çok az çalışma yayınlanabiliyor. Böyle bir çalışma gut bakterisindeki beklenmeyen etkileri ortaya koyuyordu fakat arkası takip edilmedi [16].

Amerikalıların yıllardır GDO’lu gıdaları etkilenmeden tükettikleri söyleniyor. Ama bu gıdalar Amerika’da etiket altında değil ve sonuçları da kimse takip etmiyor. Trans yağlar gibi yeni gıdaların milyonlarca prematür ölümüne sebep olduğu da yıllar sonra ortaya çıkmıştı [17].

“ Dünyanın bugüne kadar gördüğü en ileri teknolojiyle karşı karşıyayız ve bu, sonuçlarının ne olacağı düşünülmeden büyük hızla yayılıyor” – Dr Suzanne Wuerthele, ABD Çevre Koruma Birliği (EPA) toksikolojisti.

7. İnsanlar GDO’lu gıda istemiyor – o zaman GDO’yu hayvan yemlerine katalım

Monsato’nun bayilerinden biri olan Asgrow sözcüsü “Genetiğiyle oynanmış bir gıdayı etiketlerseniz üzerine kurukafa da koyabilirsiniz” [18] diyor. GDO endüstrisi problemden, tüketicinin gıdada istemediği GDO’yu hayvan yemlerine katarak kaçtı. Hayvanlardan elde edilen milyonlarca ton et, süt ve yumurtaya etiketlemeye bile gerek kalmadan GDO karışıyor ve Avrupa’ya gönderiliyor. GDO ve gıda endüstrisinin iddia ettiğinin aksine, bazı araştırmalar GDO’lu yemle beslenen hayvanların diğerlerinden farklı olduğuna dikkat çekiyor [19]. Bazı başka araştırmalar da [20] GDO’lu yemle beslenen hayvanlarda, GDO’nun hayvansal gıdalara karıştığını ve hayvanların sağlığını etkilediğini ortaya koyuyor [21]. Yani “yeme gizlenen GDO” gıdayı tüketen insanın sağlığını etkiliyor.

8. GDO’lu ekinler uzun dönemde çiftçiler için ekonomik felaket demek

2009’da yayınlanan bir rapor; GDO içermeyen ve organik tohum fiyatlarının aksine, GDO’lu tohum fiyatlarının büyük bir artış gösterdiğini ve GDO’lu ekin yetiştiren çiftçilerin gelirlerinde ciddi düşüş olduğunu gösteriyor. Rapordan çıkan sonuca göre “Günümüzde, biyoteknolojinin öngördüğü ve küresel gıda güvenliği konusunda garanti ettikleriyle ABD’de GDO’lu tarım yapanların gerçek durumu arasında ciddi bir uyuşmazlık vardır.” [22]

9. GDO’lu ve GDO’suz gıdalar bir arada var olamaz

Konvansiyonel ve organik gıdada GDO kirlenmesi giderek artıyor. Deneme tarlalarında yalnızca bir yılda yetiştirilen onaylanmamış GDO’lu pirinçlerin ABD pirinç ve tohum stoklarını büyük ölçüde kirlettiği görüldü [23]. Kanada’da kolza endüstrisi GDO’lu kolzalar yüzünden yok oldu. [24] İspanya’da bir araştırmaya göre GDO’lu mısır “organik tahıl tarımında ciddi düşüşe neden olmuş ve GDO’suz ile GDO’lu ürünün bir arada yetişmesini imkânsız kılmıştır”.[25]

GDO’lu ya da GDO’suz gıda üretimi arasında karar verme zamanı geldi.

“Eğer birileri GDO’lu ekin üretmeye, satmaya ve tüketmeye karar verirse diğerlerine GDO’suz gıda ya da biyosfer seçme şansı kalmayacak. Bu aynı Avustralya’nın dev karakurbağası ile tavşan arasında seçim yapması gibi; bir kez karar verildi mi, geri dönülemez.” – Roger Levett, sürdürülebilir gelişim uzmanı [26].

10. GDO’lu gıda üretimi yapan şirketlere güvenemeyiz

GDO’lu gıdaları öven büyük biyoteknoloji firmalarının toksik atık ve halkı yanlış yönlendirme geçmişleri oldukça kötü [27]. GDO, bu şirketlere dünyanın gıda rezervleri üzerinde tekel sağladığı için çok çekici geliyor. Çiftçileri patentli tohumları koruduklarından “suçlu” ve patentli genleri “çalmakla” suçladılar – bu genler çiftçilerin arazilerine rüzgar ya da böcekler gibi dış nedenlerle gelmelerine rağmen [28].

“Çiftçiler arazilerinde satın almadıkları, istemedikleri ve kullanmayacakları GDO’ları bulundurmakla suçlanıyorlar.” – Tom Wiley, Kuzey Dakota çiftçisi [29].

Referanslar

1. Donald Mitchell, 2008. A Note on Rising Food Prices. World Bank.http://image.guardian.co.uk/sys-files/Environment/documents/2008/07/10/Biofuels.PDF
2. Daniel Howden, 2008. Hope for Africa lies in political reforms. The Independent, 8 September. http://www.independent.co.uk:80/opinion/commentators/daniel-howden-hope-for-africa-lies-in-political-reforms-922487.html
3. Rob Lyons, 2008. GM: it’s safe, but it’s not a saviour. Spiked Online, 7 July.http://www.spiked-online.com/index.php?/site/article/5438/
4. Jorge Fernandez-Cornejo and William D. McBride, 2002. The adoption of bioengineered crops. US Department of Agriculture Report, May.http://www.ers.usda.gov/publications/aer810/aer810.pdf
5. R.W. Elmore et al., 2001. Glyphosate-resistant soyabean cultivar yields compared with sister lines. Agronomy Journal 93, 2001: 408–412.
6. Doug Gurian-Sherman, 2009. Failure to Yield: Evaluating the Performance of Genetically Engineered Crops. Union of Concerned Scientists. http://tiny.cc/eqZST
7. Doug Gurian-Sherman, 2008. Genetic engineering — A crop of hyperbole. The San Diego Union Tribune, 18 June.http://www.signonsandiego.com/uniontrib/20080618/news_lz1e18gurian.html
8. Charles Benbrook, Ph.D., 2009. Impacts of Genetically Engineered Crops on Pesticide Use: The First Thirteen Years. The Organic Center, November. http://www.organic-center.org/science.pest.php?action=view&report_id=159
9. Bill Christison, 1998. Family Farmers Warn of Dangers of Genetically Engineered Crops. In Motion magazine, 29 July. http://www.inmotionmagazine.com/genet1.html
10. N. Beintema et al., 2008. International Assessment of Agricultural Knowledge, Science and Technology for Development: Global Summary for Decision Makers (IAASTD).http://www.agassessment.org/index.cfm?Page=IAASTD%20Reports&ItemID=2713
11. N. Beintema et al., 2008. International Assessment of Agricultural Knowledge, Science and Technology for Development: Global Summary for Decision Makers (IAASTD).http://www.agassessment.org/index.cfm?Page=IAASTD%20Reports&ItemID=2713
12. B.C.Y. Collard and D.J. Mackill, 2008. Marker-assisted selection: an approach for precision plant breeding in the twenty-first century. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci 363: 557–572.
13. J.R. Witcombe et al., 2008. Breeding for abiotic stresses for sustainable agriculture. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci 363: 703–716.
14. John Snape, 2002. Gene mapping the friendly face of GM technology. Farmers Weekly, 1 March: 54.
15. – Memorandum to Linda Kahl on the Flavr Savr tomato (Pathology Review PR–152; FDA Number FMF–000526): Pathology Branch’s evaluation of rats with stomach lesions from three four-week oral (gavage) toxicity studies (IRDC Study Nos. 677–002, 677–004, and 677–005) and an Expert Panel’s report. F.A. Hines. US Department of Health & Human Services, 1993.

– Witness Brief – Flavr Savr tomato study in Final Report (IIT Research Institute, Chicago, IL 60616 USA) cited by Dr Arpad Pusztai before the New Zealand Royal Commission on Genetic Modification: New Zealand Royal Commission on Genetic Modification, 2000.

– V.E. Prescott, P.M. Campbell, A. Moore, et al. 2005. Transgenic expression of bean alpha-amylase inhibitor in peas results in altered structure and immunogenicity. J Agric Food Chem 53: 9023–9030.

– M. Malatesta, M. Biggiogera, E. Manuali, M.B.L. Rocchi, B. Baldelli, G. Gazzanelli, 2003. Fine structural analyses of pancreatic acinar cell nuclei from mice fed on genetically modified soybean. European Journal of Histochemistry 47: 385–388.

– M. Malatesta et al., 2002. Ultrastructural morphometrical and immunocytochemical analyses of hepatocyte nuclei from mice fed on genetically modified soybean. Cell Struct Funct 27: 173-180

– L. Vecchio et al., 2004. Ultrastructural analysis of testes from mice fed on genetically modified soybean. Eur J Histochem 48: 448-454

– M. Malatesta et al., 2008. A long-term study on female mice fed on a genetically modified soybean: effects on liver ageing. Histochem Cell Biol 130: 967-977

– S.W. Ewen and A. Pusztai, 1999. Effects of diets containing genetically modified potatoes expressing Galanthus nivalis lectin on rat small intestine. The Lancet 354: 1353–1354

– Séralini, G.-E. et al., 2007. New Analysis of a Rat Feeding Study with a Genetically Modified Maize Reveals Signs of Hepatorenal Toxicity. Arch Environ Contam Toxicol 52: 596–602.

– R. Tudisco R, P. Lombardi, F. Bovera et al., 2006. Genetically modified soya bean in rabbit feeding: Detection of DNA fragments and evaluation of metabolic effects by enzymatic analysis. Animal Science 82:193–199.

– F.B. Brasil, L.L. Soares, T.S. Faria et al., 2009. The impact of dietary organic and transgenic soy on the reproductive system of female adult rat. Anat Rec (Hoboken) 292: 587–594.

– A. Pusztai, S. Bardocz, 2006. GMO in animal nutrition: Potential benefits and risks. In: R. Mosenthin, J. Zentek, T. Zebrowska, eds. 2006. Biology of Nutrition in Growing Animals 4: 513–540.

– G.E. Séralini, D. Cellier, J. Spiroux de Vendomois, 2007. New analysis of a rat feeding study with a genetically modified maize reveals signs of hepatorenal toxicity. Archives of Environmental Contamination and Toxicology 52: 596–602.

– A. Kilic, M.T. Akay, 2008. A three generation study with genetically modified Bt corn in rats: Biochemical and histopathological investigation. Food Chem Toxicol 46: 1164–1170.

– J.S. de Vendomois, F. Roullier, D. Cellier, G.E. Séralini, 2009. A comparison of the effects of three GM corn varieties on mammalian health. Int J Biol Sci 5:706–726.

– A. Finamore, M. Roselli, S. Britti S et al., 2008. Intestinal and peripheral immune response to MON810 maize ingestion in weaning and old mice. J Agric Food Chem 56: 11533–11539.

– A. Velimirov, C. Binter, J. Zentek, 2008. Biological effects of transgenic maize NK603xMON810 fed in long term reproduction studies in mice. Familie und Jugend Report, Forschungsberichte der Sektion IV Band 3/2008.

– M. Trabalza-Marinucci, G. Brandi, C. Rondini, et al., 2008. A three-year longitudinal study on the effects of a diet containing genetically modified Bt176 maize on the health status and performance of sheep. Livestock Science 113: 178–190.

16. T. Netherwood et al., 2004. Assessing the survival of transgenic plant DNA in the human gastrointestinal tract. Nature Biotechnology 22: 204–209.
17. Paula Hartman Cohen, 2006. Trans Fats: The story behind the label. Harvard Public Health Review.http://www.hsph.harvard.edu/review/rvw_spring06/rvwspr06_transfats.html
18. Anil Netto,2000. Consumer groups for mandatory labelling of GM food. IPS News, 13 March. http://www.twnside.org.sg/title/groups.htm
19. Jack A. Heinemann, PhD, 2009. Report on animals exposed to GM ingredients in animal feed. Prepared for the Commerce Commission of New Zealand, 24 July.http://bit.ly/4HcJuJ
20. – R. Sharma et al., 2006. Detection of transgenic and endogenous plant DNA in digesta and tissues of sheep and pigs fed Roundup Ready canola meal. J Agric Food Chem 54: 1699–1709.

– R. Mazza et al., 2005. Assessing the transfer of genetically modified DNA from feed to animal tissues. Transgenic Res 14: 775–784.

– A. Agodi et al., 2006. Detection of genetically modified DNA sequences in milk from the Italian market. Int J Hyg Environ Health 209: 81–88.

– T. Ran, L. Mei, W. Lei, L. Aihua, H. Ru, S. Jie, 2009. Detection of transgenic DNA in tilapias (Oreochromis niloticus, GIFT strain) fed genetically modified soybeans (Roundup Ready). Aquaculture Research 40: 1350–1357.

21. – R. Tudisco, V. Mastellone, M.I. Cutrignelli, et al., 2010. Fate of transgenic DNA and evaluation of metabolic effects in goats fed genetically modified soybean and in their offsprings. Animal 4: 1662–1671.

– Jack A. Heinemann, PhD, 2009. Report on animals exposed to GM ingredients in animal feed. Prepared for the Commerce Commission of New Zealand, 24 July.http://bit.ly/4HcJuJ

22. Charles Benbrook, 2009. The magnitude and impacts of the biotech and organic seed price premium. The Organic Center, December. http://www.organic-center.org/reportfiles/Seeds_Final_11-30-09.pdf
23. E. Neal Blue, 2007. Risky business: Economic and regulatory impacts from the unintended release of genetically engineered rice varieties into the rice merchandising system of the US. Report for Greenpeace.http://www.greenpeace.org/raw/content/international/press/reports/risky-business.pdf
24. Soil Association, 2002. Seeds of doubt: North American farmers’ experience of GM crops. http://www.soilassociation.org/seedsofdoubt
25. R. Binimelis, 2008. Coexistence of plants and coexistence of farmers: Is an individual choice possible? Journal of Agricultural and Environmental Ethics 21: 437–457.
26. Roger Levett, 2008. Choice: Less can be more. Food Ethics magazine 3: 11.http://www.foodethicscouncil.org/node/384
27. See, for example, Marie-Monique Robin’s documentary film, Le Monde Selon Monsanto (The World According to Monsanto), ARTE, 2008; and the website of the NGO, Coalition Against Bayer-Dangers, www.cbgnetwork.org
28. – BBC News Online 2000. GM firm sues Canadian farmer, 6 June.http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/779265.stm

– Center for Food Safety, 2007. Monsanto vs. US Farmers: November 2007 Update.Washington, DC and San Francisco, CA, November.

29. Stephen Leahy, 2004. Monsanto ”seed police” scrutinize farmers. InterPress Service, 15 January. http://www.commondreams.org/headlines05/0115-04.htm

(Kaynak: gmwatch.org)