Prens William, David Attenborough, Shakira ve Dani Alves Beraber Çalışırlarsa?
İngiltere’ye ilk taşındığımda bir çok arkadaş kraliyet ailesinin ne işe yaradığını samimiyetle sordukları zaman klasik cevabım güçlü Britanya Krallığına bir hatırlatma olmanın yanısıra bizdeki Cumhurbaşkanı gibi devlet için tarafsız ve önemli bir siyasi figür olduğunu söylerdim (o zamanlar Ahmet Necdet Sezer yeni Cumhurbaşkanı olmuştu ve henüz Türkiye’de bu rol yeniden tanımlanmamıştı). İngiltere’de Prenses Diana’nın ölümü etrafında spekülasyonlar konuşuluyordu ve basında kraliyet ailesinin gerçekten ne işe yaradığı veya halkın ödediği vergilerden aldıkları pay gibi konular gündemdeydi.
Diana’nın büyük oğlu, Kraliçe Elizabeth ve Prens Charles’tan sonra Kral olacak genç adam Prens William ise bu soruya olan cevabımı değiştirmemi sağladı. William 1982 doğumlu, yani milenyal denilen nesilden. Üç çocuk babası. Ve henüz 30’lu yaşlarında o da iklim krizine karşı dünyayı nasıl kurtarabileceği konusuna kafayı takmış durumda.
William geçen sene Earthshot Prize adlı emsali görülmemiş bir uluslararası işbirliği ve ödül başlattığını anons etti. Amerikan Başkanı Kennedy’nin Moonshot adlı, 10 sene içerisinde aya insan gönderme projesine gönderme olarak Earthshot ismini verdiği proje, William’ın elindeki imkanları iyi kullanarak, çok çalışarak, titizlikle hazırlanmış, bilimi dinleyen ve heyecan dolup taşan bir proje.
Kaçıranlar için özetleyelim. Proje gezegenin iklim problemlerini beş ayrı kategoriye bölmüş: Doğayı Korumak ve Onarmak, Havamızı Temizlemek, Okyanuslarımızı Canlandırmak, Atıksız Bir Dünya Kurmak, İklimimizi Tamir Etmek. 2030’a kadar önümüzdeki on sene boyunca her sene bu beş kategoriden birer tane kurum veya proje seçilecek ve her birine 1 milyon sterlin ödül verilecek. Yani 10 senede toplam 50 milyon sterlinlik ödül dağıtılmış olacak.
Projenin en hoşuma giden noktası dünyanın her yerinden kendi sektörlerinde başarılı ve ünlü bir Konsey ve danışmanlar ile çalışması, dünyanın her yerinden adaylıkları çok sistematik bir şekilde belirleme süreci, global şirket ve kurum ortaklıkları ve yine dünyanın her yerinden bilim insanlarıyla birlikte ödül verilecek kurum ve projelerin seçimini dikkatle yapıyor olması. Konsey ve danışmanlar arasında İngiliz doğal hayat televizyon efsanesi Sir David Attenborough, Kolombiyalı şarkıcı Shakira, Alibaba kurucusu işinsanı Jack Ma, Avustralyalı aktör Cate Blanchett, Brezilyalı futbolcu Dani Alves, Japon astronot Naoko Yamazaki, Çinli basketbolcu Yao Ming, Amerikalı işinsanı ve eski New York valisi Michael Bloomberg, Ürdün Kraliçesi Rania, uluslararası çevreci Christiana Figueres, Hintli PepsiCo eski CEO’su Indra Nooyi, Nijerya eski bakanlarından Dr Ngozi Okonjo-Iweala gibi isimler var. Global Ortaklık adını verdikleri şirketler arasında Arup, Bloomberg, Deloitte, Hitachi, IKEA, Microsoft, Salesforce, Unilever, Vodacom, Walmart var. Global Ortaklık üyeleri diğer kar amaçlı olmayan kurumlar arasında Greenpeace, National Geographic, WWF, World Economic Forum, Conservation International, Earthday.org, Fauna & Flora International, Bezos Earth Fund, Aga Khan Development Network, Bloomberg Philanthropies, Breakthrough Energy (geçen hafta yazdığımız Bill Gates’in kuruluşu), Paul G. Allen Family Foundation, Jack Ma Foundation gibi isimler var. İnsanın Rolodex’i dünyanın belki de en iyisi olunca bir araya getirebileceği güç inanılmaz seviyelere ulaşabiliyor.
Beş kategoride 750’den fazla adaylık arasından eksper danışma paneli tarafından seçilen üçer tane proje/kurum kısa listeye alındıktan sonra geçen hafta Londra’da gerçekleşen, yine ünlülerle dolu ve çevrimiçi de yayımlanan görkemli ödül töreninde 1’er milyon sterlin ödül kazanan beş kurum seçildi. Ödül töreni öncesi Buckingham Sarayı (‘Babaanneciğim, senden küçük bir ricam olacak…’) yeşil ışıkla aydınlatıldı. Törenle ve her kategoride kazananlarla ilgili detaylı yazıyı Yeşilist’ten okuyabilirsiniz.
Kısa listeye girip de kazanamayanlar arasından hoşuma giden bir projeyi anlatmadan geçemeyeceğim. Doğayı Korumak ve Onarmak kategorisinde yeniden ağaçlandırma projeleriyle dünyaya örnek olmuş Costa Rica’nın kazanmasına şaşırmamakla beraber, İsviçreli Restor adlı girişimi not etmek istiyorum. Restor, bir nevi doğa için Google Maps gibi, doğal koruma alanlarını, projeleri, aktivistleri, bağış yapmak isteyenleri ve en önemlisi halkı bilgilendiren, birbirine bağlayan ve şu anda 74,600 tane bağlanmış proje ile global bir ağ içerisinde bilgi ve kaynakların paylaşılmasını sağlayan yenilikçi bir uygulama. Küçük çapta doğa koruma eforu yapan bireyleri büyük resmin parçası yapıyor. Kazanamayan Restor ve diğer kurum ve projelerin de bu kadar prestijli bir ödülün kısa listesine kaldıkları için başka kaynaklardan yine de aradıkları finansal desteği bulabileceklerini ümit ederim.
Earthshot için ödül töreni öncesi resmi kitabıyla birlikte BBC’de beş kategorinin her birinde karşımızdaki zorlukları ve kısa listeye seçilen üçer kurumu anlatan beş bölümlü harika bir belgesel yayımlandı. Elbette ki yukarıda bahsi geçen şirket ve destekçiler sayesinde bu belgesel için hiç bir harcamadan kaçınılmamış ve muazzam bir iş ortaya çıkmış. Belgeselde Shakira ve Dani Alves gibi bahsettiğimiz ünlüler ve tabi ki bol bol Prens William ve David Attenborough var. Belgesel dediğin böyle yapılır arkadaş. Seyredebilme fırsatı bulabilirseniz kaçırmamanızı öneriyorum.
Ödül töreninin sonunda Prens William seyreden genç insanlara seslendi: ‘Sizin geleceğiniz için gezegenimizi koruma adına yeterince çalışmadık. Earthshot sizler için. Önümüzdeki on yıl için harekete geçiyoruz. Gezegenimizi onarmak adına gerekli çözümleri bulacağız. Lütfen öğrenmeye devam edin, değişiklik talep etmeyi bırakmayın ve ümidinizi asla kaybetmeyin. Bu zorlukların üstesinden geleceğiz.’
Henüz 39 yaşında kendisi genç adamdan büyük sözler. Bravo ve teşekkürler Prens William. Konuyu bu kadar özenle ele almanın yanısıra dünyanın her yerinden ve dünyanın her yerine rol model olacak örnek insanları, finansal ve politik destek sağlayabilecek kurumları mobilize edip, uzmanlarla beraber çalışıp böyle karmaşık bir problem nasıl değerlendirilir, nasıl çözümler üretilir ve nasıl ümit aşılanır sorularına örnek olduğun için. Kraliyet ailesiyle ilgili bir daha soru gelirse net cevabım artık budur.
Yorumlar kapatıldı.