Felaketin kusursuz formulü: Irma Kasırgası neden bu kadar büyüdü ve güçlendi?
Kasırgaların canavarı olarak tanımlanan Irma, bir kasırganın çıkabileceği en yüksek seviye olan 5 Kategoriye kadar ulaştı, hatta uzmanlar bir süre boyunca 6. Kategoriye bile ulaştığını belirttiler.
Perşembe akşamı Irma’nın rüzgar hızı 280 km/s’e, genişliği ise 128 km’ye ulaştı. Bu Van Gölü’nün kuzeyden güneye olan uzunluğu ile eşdeğer.
Kasırgadan şimdilik Antigua, Barbuda, Turks ve Caicos adalarıyla ABD’ye bağlı Virjin Adaları büyük hasar aldı. İçme suyu şebekelerinin zarar görmesinden dolayı salgın hastalık riski arttı. Turks ve Caicos adalarının açıklarında, dalga boyları 11 metrenin üzerine çıktı.
Şimdiye kadar 14 kişinin hayatını kaybettiği kasırganın Pazar günü ABD’nin Florida eyaletine ulaşması bekleniyor. Kızılhaç örgütü, şu ana kadar 1,2 milyon kişinin Irma Kasırgası’ndan etkilendiğini, ilerleyen günlerde bu sayının 26 milyona çıkacağını söyledi.
Her ne kadar bu dönem en güçlü kasrıgaların oluştuğu bir sezon olsa da, Irma gibi bir kusursuz fırtınanın oluşması için tümkoşulların en optimal değerlerde olması gerekiyor.
Irma’nın oluştuğu bu dönem su sıcaklığı, rüzgar kırılmaları ve atmosferdeki nemin korkutucu ama kusursuz bir reçetesi. Sıcak sular ve nem kasırgaya enerji verirken, düşük rüzgar kırılmaları kasırganın dağılmasını engelliyor şu anda bu veri neredeyse sıfır civarında.
Eylül’de en yüksek sıcaklığına ulaşan Atlantik Okyanusu ise, 1 ile 2 derece arasında daha sıcak ve bu sıcaklık 1970’lerden beri artarak artık bir normale dönüştü. Bu durumlar kasırganın 300 km/s’e ulaşan hızını neredeyse 37 saat boyunca düşmemesine yol açtı.
Kötü haber; Irma’nın daha sıcak sulara ulaşacağı. Florida yakınlarındaki Meksika Körfei normalden 3 ile 4 derece daha sıcak durumda. Bu ve nemin oldukça fazla olması, Florida kıyılarına ulaşacak kasırganın hızının düşmeyeceğini gösteriyor.
Bu sırada Meksika Körfezi’nde iki ayrı kasırga daha var. Katia ve Jose kasırgalarının Pazar günü Irma ile buluşma ihtimali de var. Ama bu durum daha önceden de yaşanmış, hatta neredeyse 10 yılda bir yaşanan bir durum, zira uzmanların belirttiği üzere bu kasırgalar için en güçlü dönem.
O yüzden bu kasırgaları herkesin aklındaki soru ile bağdaştırmak mümkün değil. İklim değişikliğinin bu kasırgalar üzerindeki etkisinin çok az olduğu belirtiliyor. Bu kasırgalar oldukça güçlü olsa da, daha önceki kasırgalardan çok da bir farkı yok aslında, hatta uzmanların “normal” bir kasırga tanımı bile sürekli güncelleniyor.
Ama, bu iklim değişikliğinin hiç bir etkisi olmadığı anlamına gelmiyor. Özellikle gelecek yıllarda, küresel sıcaklık ile sıcak sulardan ve nemden beslenen kasırgaların etkisinin artması bekleniyor. Çünkü, bu sıcaklık ve nem artışı kasırgalar için daha fazla enerji anlamına geliyor.
Uzmanlar iklim değişikliğinin bu gibi “normal” olayların etkisinin küresel ısınma ve iklim değişikliği ile arttığını ve daha da artacağını belirtiyor.
