Türkiye’de iş dünyasının sürdürülebilirlik olgunluğu raporu yayınlandı
S360 ve MAP360 ‘Türkiye’de faaliyet gösteren şirketlerin sürdürülebilirlik olgunluklarına dair bir analiz ortaya koymak adına BIST 100 veya BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde işlem gören toplam 115 şirket roadMAP | ÇSY Olgunluğu metodolojisi kullanılarak incelendi.
Bu çalışma sonucunda şirketlerin konsolide performansları ile içinde bulundukları sektörlerin performanslarına dair çıkarımlar ortaya kondu. Bu doğrultuda sektörlerin ve şirketlerin sürdürülebilirlik
olgunluklarıyla birlikte ÇSY başlıklarındaki ve alt başlıklarındaki performansları da incelendi.
Rapora göre; sektör bazlı analizlerde sektörlerin büyük çoğunluğunun Başlangıç ve Orta olgunluk seviyelerine sahip olduğu görülürken altında üç şirket bulunan bir sektörün İyi Uygulama seviyesinde olduğu görüldü. Bununla birlikte, hiçbir sektörün Minimal Yaklaşım veya Liderlik düzeyinde olmadığı kaydedildi.
Analizler şirketleri sektörlerine göre gruplamadan yapıldığında şirketlerin yüzde 25’inin Minimal Yaklaşım ve yüzde 25’inin İyi Uygulama seviyesinde performansa sahip olduğu tespit edildi. Bu kapsamda sektör ortalamasından farklılaşan çok sayıda şirket olduğu ve sektörlerin kendi içlerinde homojen bir performansa sahip olmadığı görüldü. Bu perspektiften şirketlerin sektörlerine göre sürdürülebilirlik olgunluklarını değerlendirerek sektörlerine liderlik edecek ve sektör ortalamalarını ileri taşıyacak şekilde performans göstermeleri için bir fırsat alanı bulunduğu tespit edildi.
Çalışmada aynı zamanda sektörlerin ve şirketlerin sürdürülebilirlik performansları Çevre, Sosyal ve
Yönetişim başlıklarında ayrı olarak incelendi. Bu analizlere göre sektörlerin ve şirketlerin en
yüksek performans gösterdiği alanın Yönetişim olduğu tespit edildi. Hızlı bir şekilde değişen küresel ve yerel gündemde şirketlerin sürdürülebilirliği için yönetişim kritik bir alan olarak görülürken, özellikle halka açık şirketlerin analize dahil edilmesi nedeniyle şirketlerin Yönetişim alanında ortaya koydukları yüksek performansın şaşırtıcı olmadığı tespit edildi. Yönetişim alanında özellikle Açıklama ve Beyan alt başlığında şirketlerin performanslarını iyileştirmeleri gerektiği ortaya kondu.
Şirketlerin Sürdürülebilirlik Liderliği alt başlığında da düşük performansa sahip olduğu görüldü. Sürdürülebilirlik Liderliği performansını etkileyen, kurumsal sürdürülebilirlik yapılanmalarının şirket
içerisinde kurgulanması ve üst yönetim düzeyinde sürdürülebilirlik alanında faaliyet gösteren
kurum ve inisiyatiflerde yer alınması noktasında şirketlerin performansı oldukça düşük olarak ölçüldü.
Sektörel bazda incelendiğinde Çevre alanında hiçbir sektör en yüksek performansa sahip
değilken şirketlerin yüzde 25’inin en iyi performansının Çevre alanında olduğu görüldü. Şirketler
özelinde Çevre alanında belirli oranda yüksek performans gözlemlenirken sektörel olarak çevresel performansın iyileştirilmesinin gerekli olduğu tespit edildi. Türkiye’deki iş dünyasının somut
performans hedefleri ortaya koyma ve yıllık bazda somut verilerle ilerlemeleri takip etme konusunda henüz yeterli aksiyonları almadığı kaydedildi.
Özellikle Türkiye’de Paris Anlaşması’nın onaylanmasıyla ve 2053 net sınıf hedefinin belirlenmesiyle şirketlerin enerji ve sera gazı salımları ölçümü ve azaltımı konusunda çalışmalarına ivme kazandırmaları gerektiği kaydedildi. Öte yandan, BIST 100 veya BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde işlem gören şirketlerin ihracat hacmi de göz önüne alındığında Çevre alanında düşük performans gösterilmesi Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması gibi ihracatı doğrudan etkileyecek düzenlemeler açısından da büyük bir risk oluşturduğu belirtildi.
Sosyal başlığı altında şirketlerin çalışanlara yönelik uygulamaları yüksek performans gösterdikleri alanları oluştururken, en düşük performans ise yönetilmesi daha güç bir alan olarak görülen ve şirketlerin henüz yeterince sorumluluk almadığı Tedarikçiler alt başlığı olduğu kaydedildi. Şirketlerin geniş tedarik zincirinden veri toplamaları, ağırlıklı olarak KOBİ’lerden oluşan tedarikçilerinden bilgi akışını sağlamada gelişim göstermeleri gerektiği belirtildi. Bununla birlikte şirketlerin Çeşitlilik alanında veri odaklı gelişimi takip etmeleri önemli bir ihtiyaç olarak kaydedildi. Bununla birlikte, her bir şirketin bulunduğu sektörün önceliklerine göre ÇSY başlıklarında ve alt başlıklarında performansı farklılaştığından şirketlerin sektörlerinin performansını inceleyerek kendilerini geliştirmek için harekete geçmelerinin büyük önem taşıdığı ortaya kondu.
Analiz sonuçları değerlendirildiğinde şirketlerin performanslarını ölçme ve şeffaf bir şekilde raporlama konusunda önemli gelişim alanları olduğu tespit edildi. Artan regülasyonlar ve raporlama gereklilikleri ile şirketlerin hızlı bir şekilde veri toplama ve açıklama konusunda performanslarını iyileştirmeleri gerektiği belirtildi. Sektörlerin olgunluk seviyeleri ile şeffaflık puanları arasında bulunan olumlu korelasyon nedeniyle de mevcut durumun tespiti ve gelişim alanlarının ortaya konmasının sürdürülebilirlik performansını olumlu yönde etkileyeceği belirtildi.
Tüm çıktılar birlikte değerlendirildiğinde, Türkiye’de iş dünyasının sürdürülebilirlik olgunluğunun hızlı bir şekilde gelişme ihtiyacı olduğuyla birlikte, iş dünyasının somut olarak performans ortaya koyma, harekete geçme ve sürdürülebilirlik aksiyonlarını iş stratejileriyle hizalama konusunda özellikle mevcutta yetersiz olan performanslarını iyileştirmeleri gerektiği değerlendirmesi yapıldı.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
