DMÖ: Küresel sıcaklıklar rekor kırıyor, suların yükselme hızı iki katına çıktı
Dünya Meteoroloji Örgütü’nün BM İklim Zirvesi başlangıcı ile eş zamanlı olarak yayınladığı Küresel İklim Raporu, ortaya çarpıcı bulgular koyuyor. Rapora göre, geçtiğimiz sekiz yıl, sürekli artan sera gazı konsantrasyonları ve biriken ısının körüklemsiyle şimdiye kadar kayıtlara geçmiş en sıcak sekiz yıl olma yolunda ilerliyor. Dünya Meteoroloji Örgütü’nün 2022 Geçici Küresel İklim Durumu raporuna göre, aşırı sıcak hava dalgaları, kuraklık ve yıkıcı seller bu yıl milyonları kişinin yaşamını etkiledi ve milyarlarca dolara mâl oldu.
Başlıca sera gazları olan karbondioksit, metan ve azot oksit konsantrasyonları 2021’de bir kez daha rekor seviyelere ulaştı. Metan konsantrasyonundaki yıllık artış, şimdiye dek ölçülen en yüksek seviyeydi. Önemli izleme istasyonlarından elde edilen veriler, bu üç gazın atmosferik seviyelerinin 2022’de artmaya devam ettiğini gösteriyor.
2022’deki küresel ortalama sıcaklığın, 1850-1900 ortalamasının yaklaşık 1,15 derece üzerinde ölçüleceği tahmin ediliyor. 2015 ile 2022 arasındaki yılların kaydedilen en sıcak sekiz yıl olması muhtemel. La Niña koşulları 2020’nin sonlarından beri hakim durumda ve bu durumun 2022’nin sonuna kadar da devam etmesi bekleniyor. Devam eden La Niña, 2011’deki son önemli La Niña’dan daha yüksek olsa da, son iki yılda küresel sıcaklıkları nispeten ‘düşük’ tuttu.
Avrupa Alpleri’nde, 2022’de buzul erime rekorları kırıldı. Alpler boyunca ortalama 3 ila 4 metre arasında kalınlık kayıpları ölçüldü ki bu, bir önceki rekor yılı olan 2003’ten çok daha fazla.
İlk ölçümlere göre, İsviçre’de 2021 ve 2022 yılları arasında buzul hacminin yüzde 6’sı kayboldu. Tarihte ilk kez, en yüksek ölçüm yerlerinde bile yaz mevsiminde eriyen miktarı telafi edecek kar yağmadı ve böylece taze buz birikimi olmadı. 2001 ve 2022 arasında İsviçre’deki buzul hacmi 77 km3’ten 49 km3’e düştü, bu da buzulların üçte birinden fazla bir düşüşe işaret ediyor.
Küresel ortalama deniz seviyesi, uydu altimetre kaydının 30 yılı boyunca (1993-2022) yılda tahmini 3,4 mm yükseldi. Bu oran 1993-2002 ve 2013-2022 yılları arasında iki katına çıktı ve deniz seviyesi ocak 2021 ile ağustos 2022 arasında yaklaşık 5 mm arttı. Hızlanma artan buz erimesinden kaynaklanıyor.
Kuzey Kutbu’ndaki deniz buzu genişliği yılın büyük bölümünde uzun vadeli (1981-2010) ortalamanın altında kalmdı. Eylül ayında ölçülen rakam 4,87 milyon km2 oldu, başka bir deyişle uzun vadeli ortalama ölçünün 1,54 milyon km2 altında kaldı. Antarktika’da deniz buzu 25 Şubat’ta 1,92 milyon km’ye2 düşerek kayıtlardaki en düşük seviyeye geriledi ve uzun vadeli ortalamanın neredeyse 1 milyon km2 altında kaldı.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
