E-atık’ta devrim
Ekolojiye verdiği zararı kaynakları yok ederek insanların ve diğer canlıların da sağlığını tehlikeye attığı cep telefonu, monitör, buzdolabı, televizyon, bilgisayar, çamaşır makinesi gibi e-atıkların artık çöpe atılması artık yasaklanıyormuş. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından e-atık yönetmeliği için taslak hazırlanmış.
Türkiye’nin Avrupa Biriliği uyumu sürecine dahil olan ulusal program gereği 2012 yılı ortalarında yayınlanması planlanan yönetmelikte, e-atıklar, evsel atıklar gibi çöp toplama noktalarına bırakılamayacak ve yakılamayacak, onun yerine nüfusu dört yüz bini geçmiş belediyelerin tahsis ettiği toplama noktalarına ücret talep edilmeden bırakabileceksiniz.
Taslak, tamiri mümkün olmayan e-atıkların tesisler aracılığıyla toplanarak hem çevre sağlığını tehlikeye düşürmesini engellemek hem de geri kazanım yolu ile cihazların içindeki değerli madenlerin yeniden ekonomiye kazandırılmasını amaçlıyor. Bahsi geçen e-atıklardaki zehirleri haber böyle açıklıyor:
Bakanlık tarafından yapılan tespitlere göre elektronik eşyalar içlerindeki madde ve metaller nedeniyle adeta zehir saçıyor. İşte hurdalardaki gizli tehlikeler:
Bozuk televizyon ve aküler: Eski lehimler, entegre devreler, aküler, bozuk TV’ler Pb yani kurşun içeriyor. kurşun çocuklarda beyin hasarı ve üreme bozuklukları yapıyor. Her bilgisayar 2-4 kg Pb içeriyor. Atık sahalarındaki Pb yeraltı ve yerüstü sularına karışabiliyor.
Monitör ve televizyon tüpleri: Yüksek oranlarda kurşun, baryum, fosfor gibi ağır metaller içeriyor. Gerekli güvenlik önlemlerini almadan yapılan işlemler birinci derecede atığı işleyen kimseler ve işleme ortamındaki toprak ve yer altı suları için tehlikeli yan etkilere yol açıyor.
Pil, ambul, termostat: İçlerinde bulunan civa miktarı düşük dozlarda bile zehirlidir beyin ve böbreklere zarar verir. Anne sütüyle bebeğe geçebilir. Ömrünü tamamlamış tıbbi cihazlarda ve mobil telefonlarda da civa bulunur.
Atık plastikler: BFR adındaki madde plastiklerde alev geciktirici olarak kullanılır. Ofislerdeki bilgisayar üzerindeki tozlarda, plastiklerde, basılı devrelerde, bağlantı parçalarında, kablolarda ve süngerlerde bulunur. ABD ve İsveç’te yapılan testlerde anne sütünde bu maddeye fazla rastlandığı görülmüştür.
Buzdolobı, yalıtım köpükleri: Ozon içerir. Böbrekte biriker ve insanı zehirler.
Bilgisayar ana kartı: Berilyum içerir. Kanserojen madde olarak olarak sınıflandırılır.
