Havana göre çorba: Londra’nın hava kirliliğine göre menüsü değişen çorbacısı
“Bugün hava güzel” dedi güvenlik görevlisi, bardaktaki açık renkteki bezelye çorbasını yudumlarken “Tattan anlıyorum”
Britanyalı Mimarlar Kraliyet Enstitüsü(RIBA)’ne gelen ziyaretçiler ve orada çalışanlar her gün Pea Soup House’dan (Bezelye Çorbası Evi) gelen bedava çorbaların tadına varıyor. Pea Soup House bu binanın lobisine kurulmuş bir enstalasyon ve çorbalarını günlük hava kirliliği değerlerine göre hazırlıyor.
Çorbalar yeşil rengi ile temiz havanın sinyalini veren bezelye çorbası ile başlayıp, hava kötüleştikçe sarı renkteki balkabağı çorbasından kırmızı biber ve acılı çorbaya, ve havanın artık alarm vermesi ile en son göz yaşartıcı ve mor renkteki kırmızı pancar ve yaban turbu çorbasına dönüşüyor.
Sadece bir haftadır açık olan bu enstelasyon, günde yaklaşık 50 bardak çorba veriyor. Şimdilik hava kirliliği rakamları düşük olduğundan çorbaların hepsi yeşil renkteki bezelye çorbası olmuş. Şef Angelitia Clarke, havalar böyle güzel giderse tarifi biraz değiştirmesi gerektiğini söylüyor. Çorbacının müdavimlerinden Cathy ise, geçenlerde projenin amacını bilse de utanarak yeni çorbaları denemek için havanın kötüleşmesini dilediğinden bahsediyor.
Feilden Clegg Bradley Mimarlik Stüdyosu, RIBA’nın düzenlediği yarışmadan kazandığı ödülü bu şekilde,hem insanları sıcak bir çorba ile bir araya getirerek hem de onları hava kirliliğinden haberdar etmeyi görev edinerek harcamayı tercih etmiş.
Mimar Chris Allen, bedava çorba için binaya girenlerin her ne kadar hava durumu hakkında bilgili olmasa da çorbaların yanındaki açıklamaları ile onları düşünmeye iittiğini savunuyor. Enstelasyon aynı zamanda tüm yıl boyunca ölçülen hava kalitesi değerlerini de insanların görebileceği bir şekilde sergiliyor. Pea Soup House’un kurulma fikri 1820’lerde Londra’nın başına musallat olan ağır sarı sisi John Sartain adlı sanatçının bezelye çorbası ile adlandırmasından esinlenilmiş.
Londra King’s Koleji tarafından yapılan bir araştırma her yıl 9,500 kişinin hava kirliliği yüzünden erken ölüm nedeni ile hayatını kaybettiğini öne sürüyor. Birleşik Krallık hükümeti dizel arabalarının sayısının giderek artması ve Avrupa Birliğinin belirlediği rakamların üstünde olan kirliliğe yol açan partükülleri yüzünden artan hava kirliliğinden sorumlu tutulduğu davalar ile yasal yaptırımlar ile de karşı karşıya.
Yeni seçilen Sadıq Khan’ın seçildikten sonraki ilk hedeflerinden biri hava kirliliğini zaltmaktı. Khan’ın planlarında daha temiz teknolojiye sahip bin yeni otobüsü yollara kazandırmak ile beraber havayı en fazla kirleten araçlara getirelecek ekstra ücretler var.
