Kalıcı yaz saati uygulaması enerji tasarrufu sağlamadı, Türkiye tarihinin en büyük gaz krizini yaşayabilir

Bu yıl ilk defa uygulanan, kış saatine geçilmeyip kalıcı yaz saatinin kabul edilmesine yönelik oldukça fazla tepki gelmekte. ‘Enerji tasarrufu’ gerekçesiyle hayata geçirilen bu uygulama, Elektrik Mühendisleri Odası’na göre bu vaadi gerçekleştirememekte.

Geçmiş yıllarda olduğu gibi 30 Ekim 2016 tarihinde kış saati uygulamasına geçilmemesi rağmen elektrik tüketiminde yaşanan artışı TEİAŞ verileri üzerinden hesaplayan Elektrik Mühendisleri Odası, kasım ayında ekonomideki yavaşlamaya ve sıcaklıkların mevsim normallerinde seyretmesine rağmen elektrik tüketiminin 2015 Kasım ayına göre yüzde 6.53 oranında arttığını belirtti.

TIKLAYIN: Doğalgaz faturasını düşürmenin 9 yolu

Son 5 yılın Kasım ayı tüketimlerine bakıldığında bu yıl ilk kez elektrik tüketimi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.5 düzeyinde rekor artış gösterdi ve 22.7 milyar kilovat saat ile en yüksek düzeye ulaştı. 2015 Kasım ayında ise elektrik tüketimi yalnızca yüzde 1.35 artmıştı.

‘Enerji tasarrufu’ gerekçesiyle hayata geçirilen yaz saati uygulamasının fikir öncüsü İstanbul Teknik Üniversitesi her ilin son altı yılına ait saatlik elektrik tüketimi, güneş ışınımı, güneşlenme süresi ve sıcaklık gibi 1 milyar veriyi detaylı incelemiş, değerlendirme sonucunda, kış saati uygulamasından dolayı Türkiye’de ciddi bir enerji kaybının yaşandığı tespit edilmişti.

İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ahmet Duran Şahin, şikayetlere ilişkin, sorunun okulların erken başlaması olduğunu belirtti ve aralık ile ocak ayları arasında batı bölgelerinde okullar yarım saat geç başlatılmasını önerdi. Özellikle elektrik tüketiminin yoğun olduğu İstanbul, Ankara, Kocaeli, İzmir ve Bursa gibi büyük illerde sabah okula ve işe gitmek için gün doğmadan kalkılmak zorunda kalınması hane tüketimlerini artırdırdığı belirtiliyor.

Bununla beraber Enerji Enstitüsü’nde yayınlanan bir makaleye göre doğalgaza olan derinden bağımlılık serbest piyasada elektrik fiyatlarını %400’e kadar artırdı. Aralık ayı ortalama elektrik fiyatları 200 liranın üstüne çıkarak tarihin en yüksek seviyesine ulaştı.

Türkiye’de elektrik üretiminin %30’a yakın bir kısmı hammadde olarak dış kaynaklara bağımlı olduğumuz doğalgazdan sağlanmakta. Geçtiğimiz günlerde ise doğalgazda oluşan arz yetersizliği nedeniyle BOTAŞ’ın elektrik santrallerinin gazını tamamen kestiği, tesislerde ise elektrik üretiminin durdurulması kararını aldığı belirtiliyor. Şu anda elektrik arz açığını tam güçte çalıştırılan hidroelektrik ve rüzgar enerjisi kapatmakta.

Sektör yetkilileri, BOTAŞ’ın bu kararı mesken tüketiminin artması sonucu aldığı bildirdi. Bazı kaynaklara göre ise İran’dan ve Rusya Batı Hattı’ndan gaz akışlarında problem oluştu. Sektörü sarsan gelişmeler karşısında ise resmi kaynaklardan hiçbir açıklama yapılmaması dikkat çekti.

Artan elektrik tüketimi ve doğalgaz arzının azalması ile elektrik dağıtım şirketleri, Türkiye genelinde ufak çaplı elektrik kesintisi uygulamalarına başladı. Gezdirme yöntemiyle aralıklarla ilçelerin elektriği kesilerek elektrik tüketimin düşürülmeye çalışıldığı bildirildi.

Kaynaklar, meterolojik verilere göre gelecek hafta ülke genelinde etkili olması beklenen yeni soğuk hava dalgasıyla doğalgazdaki açığın piyasayı yeni boyutlara taşıyabileceğini yorumladı. Kalıcı yaz saati uygulaması ile düşürülemeyen elektrik tüketimi ve doğalgazdaki talep artışına karşın arzın karşılanamaması bazı kaynaklara göre Türkiye tarihinin en büyük gaz krizine yol açabilir.

Kaynak: Diken, Enerji Enstitüsü, Hürriyet