San Fransisko’dan tarihî karar

19 Mayıs 201425 Ocak 2016 Ergem Şenyuva 2.982 yorum pet şişe, plastik atık, san fransisko

Dünyanın başta gelen şehirlerinden birinde sizce pet şişede su yasaklanabilir mi?

“Ekonominin çarkları var, olur mu öyle şey?” diyebilirsiniz. Fakat 60 milyar dolarlık bu endüstriye, San Fransisko şehri başkaldırdı ve pet şişe su satışını yasaklama kararı aldı. 2014’ün Mart ayında alınan bu karardan sonra, önümüzdeki dört yıl boyunca pet şişe suyun San Fransisko’da yaşayanların hayatından çıkması için bir plan yapılmış bile. Plana göre iç mekanlarda Ekim 2014 itibarıyla, dış mekanlarda 2016 itibarıyla pet şişe yasaklanacak.

San Fransisko; çevreye verilen önem konusunda çok iddialı. 2020 itibarıyla çöplüğe gidecek atık bile istemiyorlar. Çöpe ulaşmayan atıktaki başarıları ise şaşırtıcı. Çöplerinin %80’ini geri dönüştürüyorlarmış bile. Ancak pet şişelerin yasaklanmasını San Fransiskolular davranış değişikliği için şart olarak görüyor.

Pet şişe kullanımının yasaklanması dendiğinde, bazıları hemen, “Ama en çok geri dönüşüme uygun olan pet şişe,” diyor. Evet, fakat kullanılan pet şişelerin gerçekten yüzde kaçı geri dönüşüyor? Amerika‘da pet şişenin geri dönüşümü %23 oranında. Avrupa’da bu oran %30‘larda. Bizde ise tüm geri dönüşüm %4-5 seviyelerinde.

Pet şişelerin ülkemizde kapasitenin çok altında geri dönüştürüldüğünü düşünecek olursak, bizdeki pet şişe tüketimi çok çarpıcı. Ülkemizde 2007 yılında kişi başına pet tüketimi 124 litre iken, bu rakam 2012’de 138 litre olmuş. Bunları geri dönüşüm oranı ise oldukça düşük.

Rakamlara bakınca bir anlam ifade etmeyebilir, ama bir pet şişenin çevreye maaliyetine bakınca, insan sağlığına maaliyeti çok yüksek. San Francisco’nun çevreye ve insana verdiği değer bir hayli çarpıcı:

1 ton pet şişe için yaklaşık 7950 litre petrol kullanılıyor. Buna bir de taşıma maaliyeti eklendiğinde pet şişe fosil yakıtlar kullanılarak üretilen ve üretim maaliyeti çok yüksek bir ürün.
Her 1 ton pet şişe üretimi için 3 ton karbon dioksit salınımı oluyor.
Ayrıca üretimi için de bol su harcanıyor. Her 1 litre için 3 litre su kullanılıyor.