Toplumsal proje: Çöp Arabamı Güzelleştir

Tüketiyoruz, en çok da ambalajlı ürünleri tüketiyoruz. Doğanın kendini yenileme hızını göz önünde bulundurmadan, geleceğimize borçlanarak yaşıyoruz. Bu tüketimin yol açtığı ‘atık’ meselesi ise geri dönüşümle birlikte anılıyor ve ne yazık ki sadece ‘kârlı’ olan alanlarda geri dönüşüm yerel yönetimlerin politika ürettiği alanlar oluyor. Ve fakat yaşamını bu atıkları ayrıştırarak ve toplayarak sürdüren, kârdan da zerre pay almayan, yeryüzünün görünmeyen kahramanları da var: Katı atık işçileri.

Yeryüzünde yaklaşık 20 milyon katı atık işçisi var. Yaptıkları işin hepimiz açısından sağladığı faydayı tartışmasız kabul etsek de işin niteliğinin ‘çöp’le olan bağlantısı ve çöpün genel algıdaki yerinin kir, pas, pis ile örtüşmesi katı atık işçilerine bakışı da oldukça olumsuz etkiliyor.

Brezilyalı bir grafiti sanatçısı olan Mundano, bu kahramanların tüm süper güçlerin en kötüsü olan ‘görünmezlik’e sahip olduğunu söyleyerek hem katı atık ve geri dönüşüm meselesine dikkatleri çekmek hem de katı atık işçilerinin aslında hak ettiğine inandığı itibarı kazandırmak için bir proje geliştiriyor. Brezilya’da katı atık işçilerine ‘katador’ deniyor, kullandıkları çöp toplama arabalarına ise ‘carroça’.

Mundano’nun inisiyatifi ile geliştirilen proje, küresel bir nitelik taşıyor. “Çöp Arabamı Güzelleştir,” diye çevirebileceğimiz ‘Pimp My Carroça‘ ile katı atık işçilerinin araçları grafitilerle süsleyerek dev bir gezici sergi haline getirilirken aynı zamanda işçilerin çalışma ve sağlık koşulları konusunda iyileştirmeler için de halkın desteği ile fonlanan ve kamusal alanlarda gerçekleşen buluşmalar yapılıyor.

2 yıl içinde bu buluşmalarla 170‘ten fazla katador’a ve 200 sanatçıya, 800 gönüllü ve 1000’in üzerinde bağışçı ile ulaşan Pimp My Carroça, küresel bir hareket olma yolunda ilerliyor. Mundano bu konudaki çalışmaları için Japonya, ABD, Şili, Arjantin, Güney Afrika ve Türkiye‘ye yaptığı gezilerin ardından işbirlikleri artırmak için harekete geçtiklerini belirtiyor.

Peki kamusal alanlarda gönüllülerle katı atık işçilerinin gerçekleştirdiği buluşmalarda neler oluyor? İşçiler bir sağlık taramasından geçiyorlar, dişçi ve pediyatristler alanda hazır bulunuyor. Saç stilisti ve masaj terapistlerinin de yer aldığı buluşmada işçilerin sağlık ve bakım hizmetlerinden faydalanmaları sağlanıyor.

Bu sırada katador’ların kullandıkları carroça’lar bakımdan geçiriliyor. Tamire muhtaç parçaları elden geçiriliyor, yolda daha güvenlikli ilerlemeleri için araçlarda güvenlik önlemlerini artırmak için aynalar takılıyor, jant ve korna takılıyor.

Aynı zamanda katador’ların trafikteki güvenliğini sağlamak için güvenlik yelekleri, yağmurluklar, eldivenler ve gözlükler de sağlanıyor.

Son aşama ise araçların dev bir serginin parçası haline gelmesinde: Grafiti ile süsleme.

Gönüllü grafiti sanatçıları alanda bulunan carroça’ların başına geçiyor ve sanatlarını icra etmeye başlıyorlar. Araçlar bir bütün olarak onların ellerinden en yeni haliyle çıkmış oluyor.

Tüm bu sürecin hem katı atık işçileri faydası büyük hem de en büyük dert olan görünürlüklerinin niteliğine dair sorunun çözümü açısından faydası tartışılmaz.

Algılardaki negatif izlenim yerine artık ‘kahraman’ olarak sokaklarda yol alabilecekleri bir zemin katador’lara sunulmuş oluyor.

Hareketin yayılması ve Türkiye’de de çokça sayıda faaliyet gösteren katı atık işçisinin kahramanca görünürlüğünün sağlanması dileğiyle!

Kaynak: pimpmycarroca.com