Çöpteki siyah altınla tanışın: Kompostun 8 faydası

Buğday Derneği, Türkiye’de organik çöplerin (biyo-atık) ayrıştırılarak toplanması ve “siyah altın” tabir edilen kompost elde edilmesi için biri kırsalda, biri belediyelerle birlikte olmak üzere iki projeyi aynı anda yürütüyor. Kompost yapmak, çöp sorununa çözüm sunarken, bir yandan da ürettiği son derece verimli gübre sayesinde en verimsiz toprağı bile canlandırıyor.

“Datça’da Organik Atıklardan Kompost Gübresi Elde Edilmesi” projesi kapsamında, tarlalardan çıkan atıkların kompost yapılması için bölgeye bir dal öğütücü alınmasının yanında, uzman eğitmenlere kompost ve organik tarım eğitimleri de verildi.

Buğday Derneği, Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği tarafından Sivil Toplum Diyaloğu IV Programı kapsamında desteklenen, ”Türkiye Çöpünü Dönüştürüyor” projesiyle de, belediyelerle birlikte orta ve büyük ölçekli kompost tesislerinin kurulması için Türkiye’ye veri ve tecrübe aktarımı yapılması amaçlanıyor. Proje ile, Avrupa Birliği ülkelerinden bilgi ve tecrübe aktarımı yaparak, büyük ve orta ölçekli kompost tesislerinin kurulmasını, bu şekilde ciddi çevre sorunlarına yol açan çöp sorununa bir çözüm bulmanın yanı sıra, üretilen kompostla ülke topraklarındaki humus miktarını artırmayı hedefliyor.

İstanbul’un çöpünün yarısı organik madde
Şehirde yaşayan bir kişi günde yaklaşık 1,5 kg çöp çıkarıyor. Araştırmalar, Türkiye’deki atıklarda organik madde oranının yüksekliğini gösteriyor. Örneğin, İstanbul’daki kentsel katı atıklarda, organik madde oranı yüzde 54,09 düzeyinde. Bunu yüzde 15,57 ile kağıt/karton grubu takip ediyor. Bu atıkların küçük bir kısmının bile katı atık depolama alanlarına gitmesini engelleyerek komposta dönüşmesi, çevrenin korunması ve küresel iklim değişikliği üzerinde etkisi büyük olacak.

Kompostun Faydaları:

1. Organik atıkları değerlendirir
Bir yerde birikerek kirlilik yaratacak veya yakılarak hava kirliliğine yol açacak olan organik atıklar, doğal süreçler sayesinde faydalı ve değerli bir kaynağa dönüşür. Sorun, çözüm olur.

BUNU DA OKU:  Plastik raporu yayınlandı: Gelişmiş ülkelerden Türkiye'ye gelen plastik atık iki yılda aylık 4 bin tondan 33 bin tona yükseldi

2. Toprak yapısını iyileştirir
Agregat (topaklaşma) sağlar. Çok killi veya kumlu topraklardaki organik madde miktarını artırdığı için agregat oluşumunu teşvik eder. Agregat ise, toprağın nefes almasını sağlar.

3. Yağışsız dönemde toprakta nem tutar ve buharlaşmayı azaltır.
Fazla suyu sünger gibi emerek yağmurun neden olduğu erozyonu engeller. 100 kg humus, yaklaşık 195 kg su tutabilir.

4. Toprağın havalanmasını sağlar
Toprağın üst kısmında havadar bir katman yaratarak, çeşitli toprak canlılarının hareket etmesine olanak tanıyan sağlıklı bir yüzey oluşturur. Bu sayede toprağın rahatça havalanmasını sağlar. Örneğin bitki kökleri rahatça hava aldığı zaman, potasyum alımı kolaylaşır.

Composting-940x709

5. Bitkilerin ihtiyacı olan zamanda besin sağlar
Tuz formundaki sentetik gübreler, suyla karıştığında bitkilerin doğrudan alabileceği bir forma girer ve bitkilere bir nevi ”zorla içirilir”. Fazlasıysa bitkiler tarafından alınamadığı için toprağın altına sızarak yer altı sularının kirlenmesine yol açar. Kompost ise, bitkilerin istediği zamanda ve formda alabilecekleri besin maddesi içerir, yavaş salınımlıdır. Yalnızca besin kaynağı değildir, aynı zamanda besin deposudur.

6. Topraktaki toksinleri nötralize eder
Toprakta var olan toksik maddeler ve ağır metaller, bitkilerin kökleriyle alamayacağı bir forma dönüşür ve sabitlenir. Kompost, ciddi oranda kirlenmiş toprakların rehabilitasyonunda da kullanılır.

7. Toprağın pH dengesini düzenler
pH seviyesi fazla yüksek veya düşük olduğunda, toprakta yeterli besin varsa bile bitkilerin bunları kullanması zorlaşabilir. Bol miktarda kompost eklenen topraklarda, bitkilerin ihtiyaç duyduğu pH seviyesi daha geniş bir aralığa yayılır ve daha esnek koşullar sağlanır.

8. Büyümeyi hızlandırır ve bitkileri güçlendirir
Çok düşük yoğunlukta bile olsa, topraktaki hümik asit sayesinde bitki gelişiminin hızlandığı gözlemlenmiştir.

”Türkiye Çöpünü Dönüştürüyor” Projesi Belediyelere Yönelik İhtiyaç Analizi Anketi
Buğday Derneği, proje kapsamında belediyelere yönelik ihtiyaç analizi anketi oluşturdu. Anketi dolduran belediyeler arasından seçilecek 21 Belediye temsilcisi projenin Avrupa’daki paydaşlarıyla bir araya gelerek yerinde gözlem yapabilecek. Ankete buradan ulaşabilirsiniz.

BUNU DA OKU:  Evde organik gübre nasıl üretilir?

Kaynak: Buğday Derneği

 

Yeşilist bundan böyle okuyucularının desteğiyle ayakta kalacak.
Siz de Yeşilist’i beğeniyorsanız bize Patreon’dan destek olun.
Yeşilist Patreon Destek Ol


Deniz Aytekin

Boğaziçi Üniversitesi'nde felsefe okudu. Çevre, edebiyat ve felsefe alanlarında yazarlık, çevirmenlik ve editörlük yapıyor.

Bir cevap yazın

Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement
Daha fazla Ekoloji, Geri Dönüşüm, Kent, Topluluklar
Organik tarım tüm dünyayı besleyebilir, eğer izin verirsek

Sürdürülebilir ve organik metodlar kullanan tarım alanlarının sayısının artmasının bir seçenek değil, bir gereklilik olduğunu belirtiliyor.

Kapat