Doğal şeker ve işlenmiş şeker arasındaki fark nedir? Hangisi daha sağlıklı?

Şekerin fazlası sizin için iyi değil. Bu gerçeği artık herkes biliyor, bazı yiyecekler “şekersiz” çıkıyor, insanlar şeker olmayan diyetlere başlıyor. Peki her şeker aynı şeker mi? Doğal şeker ile işlenmiş şeker arasındaki fark nedir?

Her ne kadar ikisine de şeker desek de sadece doğal şeker meyve ve sebzelerde bulunmakta. Fruktoz, glikoz ve laktoz gibi doğal şekerlerin yerine, gıda endüstrisi daha ucuz ve işlenmiş şekerleri yani sükroz, fruktoz ve glikoz şuruplarını ve yapay tatlandırıcıları ortaya çıkardı.

Bununla beraber örneğin bal ve agave her ne kadar doğal ve masum görünen şekerler olsa da küp şeker yerine çayınızda bu şekerleri kullanmanız herhangi bir değişikliğe sebebiyet vermiyor. Yiyeceklerin içine eklenmiş, doğal meyve ve sebze olarak tüketmediğiniz şekere vücudumuz aynı tepkiyi veriyor.

Bu şekerleri fazla tükettiğimiz zaman karaciğerde yağlanmaya, kanda trigliserid denen yağların artmasına ve insülin direncine sebebiyet veriyor. Bu da hücre duvarları, dokular ve damarların sertleşmesine; yüksek tansiyon, kalp krizi, felç ve Alzheimer gibi rahatsızlıklara yol açabiliyor.

Bununla beraber karaciğerin sentez yapabilmesi, beynin fonksiyonlarını yerine getirebilmesi ve neredeyse tüm yaşamsal faaliyetler için de şekere ihtiyacımız var. Burada çözüm olarak gerçekten doğaya dönmemiz gerekiyor.

Her ne kadar iki şeker de aynı olsa da doğal şekerin beraber geldiği “ambalaj”;  yani meyve ve sebzeler, şeker alımını dengeliyor. Meyve ve sebzelerin içerisinde yer alan lifler sindirimi yavaşlatarak, ani şeker yükseliminin önüne geçiyor, ancak tüm parçalar sindirildikten sonra içerdiği tüm şekeri vücuda sunuyor. Bu lifler aynı zamanda tokluk hissi vererek, fazla tüketimin de önüne geçiyor.

Bir örnek verelim, sabahleyin kahvaltıda mutfağınızda 3 seçenek olsun: Portakallı gazlı içecek, portakal suyu ve taze portakal. Hangisini seçerdiniz?

BUNU DA OKU:  Film Festivali'nden: Acı Tohumlar

1 bardak portakallı gazlı içecekte yaklaşık 29 gram, 1  bardak portakal suyunda ise yaklaşık 25 gram şeker var. Her ne kadar portakal suyunu doğal olarak kabul etsek de, miktar olarak bu iki içecek birbirine çok uzak değil. Hele bir de portakal suyu sıkma değil işlenmiş ise bu şekere yapay fruktoz şurubu da eklendiği oluyor.

1 büyük boy portakal ise yaklaşık 13 gram şeker içermekte. Eğer kahvaltıda bu portakalı seçseydiniz büyük ihtimal sadece bir portakalda kalacaktınız, bunun sebebi de meyvenin içerdiği lifler olacaktı. Günlük şeker ihtiyacınızın normal koşullarda 30 ile 40 gr arasında olduğunu da belirtelim.

Bu noktada kalorisi bulunmayan yapay tatlandırıcıları niye tercih etmiyorum diye kendinize sorabilirsiniz. Bu konuda tamamen kesinleşmiş bir bulgu olmasa da, şimdiye kadar yapılan çalışmaların neredeyse hepsi yapay tatlandırıcıların kilo vermeyi değil, uzun dönemde kilo almayı kolaylaştırdığı belirtiliyor.

Uzun dönemde şekere olan açlığı artırdığından ve sindirim sistemindeki bakterilere zarar verdiğinden dolayı böyle bir etkiye yol açtığı düşünülen yapay tatlandırıcılar, tatlı krizi olanlar için bir kaçış değil maalesef. Bir adet meyve sizin için çok daha iyi bir seçenek olacaktır.

Doğal mı işlenmiş mi tartışmasında verilecek en iyi tavsiye şeker alımınızı kontrol etmek ve doğal meyve ve sebzeleri seçmek olacaktır. Beslenmenize yapabileceğiniz en iyi şey lifi yüksek ve şekeri az yiyecekler seçmek olacağından bu adım genel anlamda da sağlığınıza yardımcı olacaktır.

İşlenmiş gıdalardaki şeker seviyelerine dikkat ederek, kahve ve çayınıza daha az şeker atarak, tatlı tüketiminizi azaltarak ve şekerli içecekler yerine su tariflerimizi deneyerek şeker tüketiminizi azaltabilir ve metabolik hastalıklara yakalanma riskinizi azaltabilirsiniz.

Yeşilist bundan böyle okuyucularının desteğiyle ayakta kalacak.
Siz de Yeşilist’i beğeniyorsanız bize Patreon’dan destek olun.
Yeşilist Patreon Destek Ol


Görkem Gömeç

Boğaziçi Üniversitesi ve SUNY Binghamton'da Küresel ve Uluslararası İlişkilerden sonra İsveç'te Uppsala Üniversitesi'nde Sürdürülebilirlik üzerine master yaptı. Teknoloji, kitlesel değişim ve akıllı politikalar ile çözümler bulabileceğimize inanıyor.

Bir cevap yazın

Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement
Daha fazla Gıda, Yeme İçme
Verimliliğinizi artırmaya yardımcı olacak 10 yiyecek

Gün içerisinde daha fazla iş yapmak istediğiniz ama öğleden sonra enerjinizin tamamen bittiği günler oluyor mu?

Kapat