Endüstriyel pamuktan uzak durmak için 5 neden

En büyük organımız olan derimiz, gün içinde yaptığımız tercihlerden biz farkında olmadan nasibini alıyor. Öncelikle büyük bir tutkuyla takip ettiğimiz moda trendlerini kovalarken derimiz de üzerimizdeki kıyafetlerle sağlıklı/sağlıklız ilişkiler kuruyor.

Günün üçte birini geçirdiğimiz yatağımızdaki çarşaf ve nevresimlerimizin içindeki maddeler uyku boyunca deri yoluyla sistemimize dahil oluyor, banyodan çıkınca sarındığımız havlu, yeni temizlenmiş ve açılmış deri gözeneklerimizle ilk buluşan oluyor.

Derimizi bu zehirli kimyasallardan korumanın birinci yolu ise organik pamuktan üretilmiş tekstil ürünleri kullanmak ve bu ürünleri doğal deterjanlarla temizlemek. İşte organik pamuğu ve organik pamukla üretilmiş kıyafetleri tercih etmek için 4 sebep ve dahası…

1. Endüstriyel pamuk üretimi doğaya ve emekçilere en fazla zarar veren tarımsal faaliyettir

Üretim sırasında kullanılan kimyasallar kemiklerinize işlemeden önce havaya, suya, toprağa karışır ve emekçilerinin sağlığını büyük ölçüde etkiler. Konvansiyonel pamuğun üretiminde, tarım alanında kullanılan kimyasalların neredeyse %10’u üretime dahil edilir.

2. Kullanıma hazır konvansiyonel pamukta türlü zehirler bulunur

Bunların bazıları: Alevlenmeyi geciktiriciler, amonyak, ftalatlar, parafin, formaldehid ve ağır metaller.

3. Pamuk yetiştirilirken kimyasal gübre ve pestitlere maruz kalır

450 gram pamuk üretimi esnasında 150 gram kimyasal gübre kullanılır. Her yıl pamuk tarlalarına püskürtülen pestisitin maliyeti yaklaşık 2.6 milyar dolardır. Bir yılda tüm dünyada kullanılan pestisitlerin %10’u, böcek ilaçlarının ise %25’i pamuk tarlalarına püskürtülür. Yapılan çalışmalar sonucu ortaya çıkan, pestisitlerin insan sağlığı üzerindeki etkilerinden bazıları şunlardır:

• Solunum zorluğu
• Uzun sureli hafıza kaybı
• Mide bulantısı, baş ağrısı
• Sinir sistemi, bağışıklık sistemi ve üreme sisteminde aksaklıklar

4. Zehirler pamuk üretiminde bitmez

Kimyasallarla yetiştirilmiş pamuk, üretim döngüsünden sonra evinize gelmeye hazır olana kadar da kimyasal boyalar ve yukarıda saydığımız malzemelerle harmanlanır.

5. Pamuk dünyanın en kirli mahsülüdür

Pamuk bu dünya üzerindeki en kirli mahsüldür ve topraktan çıktıktan sonra yapısı ile en çok oynanan dört tarımsal ürün arasındadır. Soya kanola, ve mısır ile ön sıraları paylaşır. Dünya üzerinde pamuk tarımının kapladığı alan bütün tarım alanlarının %2,5’idir. Dünyadaki pestisit kullanıcılarının %16’sı ise pamuk üreticilieridir.

 

Dahası…

• Pamuk tarlalarından sızan kimyasallar yeraltı sularına karışır, biyoçeşitliliği fakirleştirir, toprağın yapısını geri dönüşü olmayacak biçimde bozar.
• Dünyanın moda akımına cevap verecek pamuk, neredeyse her üç haftada bir envanter yenileyen tüketim çılgınlığına hızır gibi yetişir. Bu süreci atlatmasını sağlayan pestisitler de işte tam burada devreye girer ve üretime hız kazandırır.
• Havadan spreylenerek verilen pestisitler soluduğumuz havaya karışır, toprağa işler, kaynak sularına yayılır. Kısacası, bu tür zirai ilaçların kullanımı, sadece bizi değil vahşi yaşamı ve ekosistemi de zehirler. Sonra da evlerimize girer ve bizim belki de henüz sonuçlarıyla karşılaşmadığımız bilindik senaryolar başlar.

Günlük hayatta pamuktan üretilmiş pek çok şey etrafımızı sarıyor. Giydiğimiz kıyafet, üzerinde uyuduğumuz çarşaf, bebeğimizin altına bağladığımız bez… Konvansiyonel pamuk ile üretilen ürünlerin en önemli ortak yanı ucuz, ulaşılabilir ve ‘moda’ olması. Peki siz her gün gözümüze sokulan ürünlerden nasıl sıyrılabilirsiniz?

Şanslıyız ki, içinde yaşadığımız kocaman tüketim dünyasında kâr marjından çok sağlığı merkezine alan kuruluşlar var. Bu tarz ürünler şeffaf bir şekilde piyasaya sunulduğunda üzerinde “organik pamuk” etiketini görebilirsiniz.

Organik pamuk da organik tarımın standartlarıyla yetiştirilmiş, dağaya zarar veren kimyasalların dışlandığı bir üretim sürecine sahiptir.

• Kimyasal ve pestisitler kullanılmaz.
• Organik pamuk tarımı daha az karbon salınımı ortaya çıkarır.
• Konvansiyonel pamuk yetiştiriciliğine oranla %60’a kadar daha az su tüketilir.
• Pestisitler ve herbisitler kazara yada kasıtlı olarak üretime dahil edilmez.
• İnsanlar ve hayvanlar kimyasallara maruz kalmaz.
• Atıklar geri dönüştürürlür ve üretime dahil edillir.

Bu koşullarda organik kotondan faydalanmamak için sebep yok gibi. Ama bu düşünceye genel olarak engel olan bir kritik var: “Organik” olan şeylerin pahalı oluşu. Tarımda olduğu gibi bu alanda talebin az oluşu, seri üretimin fiyatı düşürüyor oluşu ve doğal yollarla üretilen pamuğun fazla emeğe ihtiyaç duyması su götürmez bir gerçek ama paranızı nereye yatırıcağınız da sizin tercihiniz.

Satın almadan önce paranızı neye ödemek istediğinizi bir düşünün: Her yıl gardrobunuzu yenilemektense daha az kirlenen hava, temiz su, sağlıklı emekçiler, sıfır kimyasal, adil ticaret ve zehirsiz tekstil ürünlerini tercih edebilirsiniz. Organik pamuk üretim kriterleri denetleyen en yaygın sertifika kuruluşu uluslararası bir denetleyici olan GOTS’tur.

GOTS nedir?

Tekstil, tarladan makine dişlilerine uzanan bir süreç olduğundan, sadece toprağı kimyasallardan kurtararak organik pamuk elde edemiyorsunuz. Bu süreçte, saha sonrası yapılan işlemlerin, kullanılan boyaların da insan sağlığına zarar vermemesi önemli bir kriter.

Derinizi ve sevdiklerinizi güvende tutuabilmek için GOTS (Global Organic Textile Standard) sertifikalı ürünleri tercih edebilirsiniz. Bu sayede sadece kendi çıkarını düşünen bir marka için değil, emeği geçen herkesin hakkını koruyan ve hem sağlığınızın hem de doğanın korunmasını hedef alan adil bir takas yapmış olursunuz.

Oganik pamuğu taşıyan ürün etiketlerinin özellikleri

GOTS etiketi: Pamuk üretimi ve işlenmesi organik standatlara göre yapılmıştır.

Soil Association etiketi: Soil Associatio bir GOTS kurucusudur

OE 100 etiketi: Pamuk organik standartlara uygun olarak üretilmiştir fakat, işlenmesinde kimyasallar kullanılmış olabilir.

OE işlenmiş etikeri: Ürünün en az %5 oranında organik pamuk lifinden yapıldığını belirtir.

Kaynaklar:

http://www.huffingtonpost.com/beth-greer/fashion-environment_b_3527049.html

http://www.greenamerica.org/livinggreen/organiccotton.cfm

http://www.nourishmelbourne.com.au/organic-cotton/#.VPm6XFrjjds

http://rodaleinstitute.org/chemical-cotton

http://ejfoundation.org/sites/default/files/public/the_deadly_chemicals_in_cotton.pdf

http://organicmattersblog.com/2013/06/26/the-what-how-and-why-on-gmos/

http://rodaleinstitute.org/chemical-cotton/

http://life.gaiam.com/article/how-eco-organic-cotton-facts-7-questions