İskoçya plastik poşet yasağını başardı!
Geçen sene İskoçya, plastik poşetlere karşı bir tutum alarak, tüketicilerden her plastik poşet başına 5 pence yani 25 kuruşluk bir ücret almayı zorunlu kılmıştı. İskoçların evlerinden yeniden kullanılabilir torbalar getirmesini hedefleyen bu hareket, son bir yılda 650 milyon plastik poşetin çöpe gitmesini engelledi.
Umut verici sonuçlar doğuran yasa, aynı zamanda plastik poşet kullanan tüketicilerin verdikleri ücreti direkt olarak sivil toplum kuruluşlarına yönlendirilmesi ile 28 milyon TL gibi bir bağış topladı.
İngiltere, Kuzey İrlanda, İskoçya ve Galler’in içinde bulunduğu Birleşik Krallık’da uygulanan bu yasaya, ülkede 2010 yılında plastik poşet kullanımının 6 milyar adete ulaşmasından sonra karar verildi.
Uygulama ile 10 yılda plastik poşet kullanımının %80 oranında düşmesi, toplanan bağışların ise 3 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor. Bu uygulama 2011 yılında ilk olarak Galler’de, 2013 ve 2014 yıllarında ise Kuzey İrlanda ve İskoçya’da başlamasına rağmen, İngiltere’de 2015 yılının Ekim ayında uygulanmaya başlandı. Yasa ile Galler ve Kuzey İrlanda’da plastik poşet kullanımında %71 oranında bir düşüş yaşandı.
Geçen sene yürürlüğe giren yasa ile İskoçya’da da, marketlerde plastik poşet kullanımı yaklaşık %80 oranında azaldı. İskoçya’nın en büyük mega marketlerinden biri olan Sainsbury’s ise plastik poşetleri tüketimden tamamen kaldırarak, Asda gibi diğer marketlerinde izlediği yeni bir akım başlattı.
Yaklaşık 500 milyon tekil tüketicinin kullandığı plastik poşet sayısına eşit olan 650 milyonluk bu düşüş aynı zamanda, 4 milyon kg’lık plastik atığın ve 2,500 ton karbondioksitin çevreye olan etkisini de yok etmesini sağladı. Bu yaklaşık 1000 arabanın trafikten çekilmesine eşit bir rakam.
Petrol bazlı polietilen maddesinden üretilen “plastik” poşetler, zehirli bir maddedir ve doğaya zarar verir. Maalesef plastik poşetlerin çoğunluğunun %1’i bile geri dönüştürülemez, böylece bir ton plastik poşeti geri dönüştürmek 4.000 dolardan fazla bir ücrete mal olur. Aynı miktarda yeni plastik poşet ise sadece 35 dolar gibi bir ücret karşılığında satın alınabildiğinden, marketler plastik poşet geri dönüşümünü ciddi bi seçenek olarak görmezler.
Her ne kadar doğada çözülen plastik poşetler alternatif olarak sunulsa da, bu çevreci bir akıl oyunundan öteye geçmez. Mikroskobik parçalara ayrılan bu poşetler, her yıl bir milyar kuş ve memeli hayvanın canını almakta, su kaynaklarına ve toprağa karıştığı için insanların besin zincirine dahil olup, insanlarında plastik sindirmesine yol açmaktadır.
Plastik poşet yerine bez torba kullanarak; yılda yaklaşık 300 naylon poşetin tüketim zincirine girmesini bireysel olarak sağlayabiliriz. Bu miktar hayatımız boyunca 25.000 plastik poşetinkullanımının engellenmesi demektir.
O yüzden İskoçya’nın plastik poşet konusunda attığı bu adımın önemi çok büyük. Sadece 5 milyon kişilik nüfusu ile İskoçya bu kadar büyük bir etki yapabilirse, Türkiye’nin hatta sadece İstanbul’un yapacağı etki eminiz ki daha büyük olacaktır.
