Meksika’nın plastik evleri: Eco Domum
İkinci Dünya savaşından bu yana, insanlık olarak yeryüzünün tamamını streç filmle saracak kadar plastik üretmişiz. Anthropocene dergisine göre dünyanın her köşesinde plastikten bir çöp var. CD’lerden alışveriş torbalarına, deterjan paketlerinden pet şişelere kadar… Neyse ki Meksika’da müthiş bir girişim yeni çöp üretmek yerine, ellerinde olan kullanılmış plastiklerden olağanüstü pir proje yapıyor.
Projenin ismi Eco Domum yani eko ev. Eco Domum plastiği topluyor ve bunu inşaat malzemesine dönüştürüyor. Bu malzemeler de ihtiyacı olan aileler için düşük maaliyetli ev yapmak için kullanılıyor.
Bir konut edindirme programından gelen sübvansiyon sistemiyle, plastik oyuncaklardan pet şişelere, plastik çöpler sıkıştırılarak duvar ve çatı paneller haline getiriliyor. Programa giren aileler 280 Dolar gibi bir para vererek yaklaşık 43 m2’lik bir ev sahibi olabiliyorlar. Eco Domum fabrikasında günde 2,4 metre boyunda ve 1,23 metre eninde 120 adet geri dönüştürülmüş paneller yapılıyor. Yaklaşık 80 panelden bir ev, bir haftada inşa edilebiliyor. Bir başka deyişle Eco Domum her gün 5,5 ton plastik atığı geri dönüştürüyor.
Eco Domum şimdiye kadar Meksika’da 500’den fazla ev yapmış. Önümüzdeki dönemde ise plastik atık toplayıcılarına daha yüksek maaşlar ödeyerek hem atık problemini , hem de Meksika’daki düşük maaliyette ev ihtiyacını çözmeyi hedefliyorlarmış.
Meksika’dan neyimiz eksik de bizde böyle projeler olmuyor diye düşünüyorum. Ülkemizde inşaat sektörü ekonominin motoru gibi, ama ben bunu daha çok kontrolünü kaybetmiş bir elektrikli testereye benzetiyorum. Bırakın geri dönüşümden ev yapmayı, zaten atık sektörünü daha ayağa kaldıramadık.
Çok değil birkaç gün önce kağıt atık toplayıcılarına dair mevzuat değişti. Gerilla da olsa kaynağında toplamayı bir türlü beceremeyen bir toplumda hem insan istihdamı hem atık açısında önemli bir yeri vardı atık toplayıcılarının. Oysa şimdi onların da önü kesiliyor. Bakalım çöp meselesine biz nasıl çözüm olacağız? Bir gün uluslararası basında Türkiye’den de Eco Domum gibi sosyal girişimler okur muyuz?