Ozon tabakasına zarar veren kimyasalın son dönemlerdeki esrarengiz artışı biliminsanlarını şaşırttı

Üretimine küresel bir yasak gelmesine rağmen, biliminsanları ozon tabakasına zarar veren bir kimyasalda ani bir artış keşfetti. Eğer bu üretimi yapanlar bulunmaz ise, Dünya’yı Güneş’in zararlı UV ışınlarından koruyan ve zaten zarar görmüş bu tabakanın iyileşme süreci 10 yıl geriye gitmiş olacak.

Uzun süre yapılan araştırmalar sonucunda, biliminsanları üretimin doğu Asya’dan geldiğine inanıyor, ama kesin olarak üretilen noktayı bulmak için daha fazla araştırma yapılması gerek.

Ozon tabakasına zarar veren, CFC yani kloroflorokarbon kimyasalları, uzun bir süre boyunca mobilya ve binalar için köpük ve özellikle buzdolapları için aerosol yapımında kullanıldı. Ama ozon tabakasında 1980’lerde keşfedilen büyük bir deliğin kaynağının bu kimyasallar olduğu ortaya çıkınca 1987 yılında imzalanan Montreal protokolü ile yasaklandılar.

Binalarda kullanılan CFC’ler hala küçük miktarlarda salınım yapıyor ama 2007 yılından beridir, CFC ailesinin en tehlikeli ikinci bileşiği CFC-11’in atmosferdeki oranı sıfıra yakındı.

Bununla beraber, ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA)’da çalışan Stephen Montzka bu kimyasalın son dönemde arttığını belirtiyor. 27 yıldır bu alanda çalıştığını belirten Montzka, bu artışın kendisini şaşırttığını hatta şoke ettiğini belirtiyor.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı direktörü Erik Solheim, bu salımların devam etmesi halinde, ozon tabakasının iyileştirmesini yavaşlatacağını, bu yüzden bu sorunun kesin kaynaklarını ortaya çıkarıp harekete geçmenin oldukça kritik olduğu konusunda bir açıklama yaptı.

CFC-11’e alternatif ürünlerin yapımının pahalı olduğunu belirten uzmanlar bu bileşiğin binalar için köpüklerde kullanıldığını düşünüyor. Yalnız bu da demek oluyor ki, bu bileşiğin yalnızca bir miktarı atmosfere salınmış durumda ve gelecekte daha fazlasının salım riski var.