Documentarist programından 15 yeşil film

Documentarist İstanbul Belgesel Günleri bu yıl 15-20 Haziran tarihleri arasında 12. kez seyirciyle buluşuyor. Festivalin film gösterimleri Aynalı Geçit, Vault34/Yeşilçam Sinemasıve Kadıköy Sineması’nda, yan etkinlikler ise Yapı Kredi Kültür Sanat’ta gerçekleşecek. Bu yılın programından Yeşilist okuyucularının ilgisini çekeceğini düşündüğümüz 15 film seçtik.

Documentarist’in yan etkinliklerinde bu yıl Çocuklar İklim Krizini Anlatıyor: DURUM ACİL! başlıklı bir forum da düzenleniyor. 16 Haziran Pazar günü 12:00’de Yapı Kredi Kültür Sanat’ta gerçekleşecek forumun detayları şöyle:

“Bu, her şeyin ötesinde bir âcil durum ve herhangi bir âcil durum da değil. İnsanlığın karşı karşıya kaldığı en büyük kriz. Bu, facebook’da ‘like’ edeceğiniz bir şey değil.”

İklim krizi ile ilgili 2018 Ağustos’tan itibaren yaptığı okul boykotuyla iklim eylemlerinin sembol ismi haline gelen İsveç’li Greta Thunberg, Viyana’da yapılan Avusturya Dünya Zirvesi’nde büyüklere böyle sesleniyordu. Greta’nın iklim krizine dikkat çekmek için yaptığı küresel eylem çağrısına, dünyanın dört bir tarafından ses veren çocuklar arasına Türkiye’den çocuklar da katıldı.

15 Mart 2019’da gerçekleşen İklim Adaleti İçin Uluslararası Grev’e katılan, o günden beri dönem dönem bir araya gelen eylemci çocuklar her platformda seslerini duyurmaya çalışıyor. 12. Documentarist kapsamında düzenlenen Açık Forum’da bize kaygılarını, hedeflerini ve yöntemlerini anlatacak olan eylemciler, 20 Eylül 2019’da ikincisi yapılması planlanan uluslararası grev çağrısını da yineleyecek. “Durum Acil” diyen çocukların sesine kulak vermek için tüm “yetişkin” ve çocuklar bu foruma davetlidir. 

Filmler

#1 95 cm: Mega Kentin Mini Yurttaşları

Türkiye , 2019, 17’, Renkli
Türkçe ve Arapça; Türkçe ve İngilizce altyazılı

95cm, başta İstanbul olmak üzere mega kentleri küçük çocukların gözünden anlamayı ve anlatmayı amaçlar. 95cm, üç yaşındaki bir çocuğun ortalama boyunu simgeliyor. Sağlıklı ve güvenli bir çevrede büyümesi gereken çocuklar için sunduğumuz mekânsal deneyim oldukça zorlu. İşte bu zorlu deneyimi daha görünür kılmak için kamerayı 95cm perspektifine indirip İstanbul’a çocukların gözünden bakmaya çalışıyoruz. Bunu da İstanbul’da yaşayan 4 farklı çocuğun gündelik hayatına odaklanarak yapıyoruz. Çünkü çocuklar için bir kent, herkes içindir.

#2 Daraya – Bombalar Altında Bir Kütüphane / Daraya: A Library under the Bombs

Suriye, Türkiye, Fransa, 2018, 64’
Arapça; Türkçe ve İngilizce altyazılı

Suriye iç savaşının ortasında, bir grup arkadaş eşsiz bir kültürel direniş deneyine cesaret ederler: Ardı arkası kesilmeyen bombalara rağmen Şam’dan 7 kilometre uzaklıkta, kuşatma altındaki Daraya şehrinden molozların altındaki kitapları kurtarıp barış, özgürlük ve demokrasi umudu için sığınağa dönüşen bir kitaplığı gizlice inşa ederler. Bu titizlikle filme aldıkları ve belgeledikleri özel bir deneyimdir. Şehir boşaltıldığından beri savaşın hengamesinden ayrı düşen ve sürgüne zorlanan arkadaşlar yeniden bir araya gelmenin hasretini çekiyor. ‘Daraya – Bombalar Altında Bir Kütüphane’, umut ve arkadaşlığın savaş dehşetinin nasıl üstesinden gelebildiğini etkileyici bir şekilde gösteren ilham verici bir hikâye.

#3 Kalanlar

Türkiye, 2018, 12’, Renkli
Türkçe; İngilizce altyazılı

Kalanlar, nüfusu epeyce azalan, sadece birkaç ailenin yaşadığı bir Karadeniz köyünü anlatıyor. Neredeyse kaderine terk edilen insanları, mekânları ve kurumları yaşlı bir köylü kadının anlatımıyla işliyor. Kalanlar, bu köy üzerinden kırsalın gitgide terk edilmesini işlerken, köyün, artık öğrencisi olmadığı için terk edilen okulunu odağına alır. 

#4 Wongar

Sırbistan, 2018, 60’, Renkli
İngilizce; Türkçe altyazılı

Avustralyalı yazar Wongar, altı tane Avustralya yaban köpeğine bakarak Melbourne’ün banliyösünde izole bir hayat yaşamaktadır. Yazdığı en son roman yayımlanmak üzeredir ama aynı zamanda uzun zamandır arkadaşı olan köpeği Timmy hastalanmış durumdadır. Veterinerler Wongar’a köpeğin uyutularak öldürülmesini tavsiye ederler ama o şiddetle karşı çıkar. Timmy için başka bir yerde yardım bulabileceğine inanır: Aborijin atalarının ruhlarını çağırma amacıyla kendi hafızasının derinliklerine dalar.

#5 Terin Tohumu

Türkiye, 2018, 66’, Renkli
Rumca, Türkçe; Türkçe ve İngilizce altyazılı

Film, Trabzon’un Çaykara ilçesinin yüksek dağlık köylerinden birinde geçer. 75 yaşındaki Havva ana çocukluğundan beri Karadeniz’in çetin iklim şartlarında toprakla mücadele etmektedir. Havva ana, kökleri oldukça eski çağlara dayanan, geleneksel yöntemlerle üretmeye çalıştıkları mısır bitkisinin sürdürülebilirliğine emek harcar. Bu mücadelesinde, mısırın toprakla buluşturulması için başlanan çalışmadan itibaren, yeniden tohuma dönüştüğü döneme kadar geçen zamanı üreterek izlemeye devam eder. “Terin Tohumu”, Havva ananın ve onun etrafında olan kadınların gözünden bakarak; tarlayı işlemelerini, mısırı ekerek ve çapasını yaparak, hasadını, mısırın kurutulmasını ve değirmende öğütülmesini üstlenerek, yaylaya göçlerini, hayvanlarla olan bağlarını, geleneksel kutladıkları “Kalandar Ayı’nı” ve dört mevsimde geçen yaşam mücadelelerini konu alır.

#6 Emel Anne

Türkiye, 2019, 45’, Renkli
Türkçe; İngilizce altyazılı

Ali İsmail Korkmaz Gezi direnişi esnasında 2 Haziran 2013 tarihinde aralarında sivil polislerin de olduğu bir grup tarafından dövülerek katledildi. 38 gün komada yaşam mücadelesi veren 19 yaşındaki Ali İsmail, 10 Temmuz 2013 tarihinde hayatını kaybetti. Oğlunun kaybından sonra bir yandan adalet mücadelesine başlayan Emel Korkmaz, bir yandan da oğlunun ismini yaşatmak için onun hayattayken yapmak istediklerini hayata geçirmeye karar verdi. Bu belgesel Emel Korkmaz’ın; binlerce insanın ona hitap ettiği şekliyle Emel Anne’nin Ali’yi kaybedişinden sonra yaşadıklarının umut ve ilham verici hikayesini anlatmaktadır.

#7 Kumun Gecesi

Türkiye, 2018, 24’, Renkli
Türkçe; İngilizce altyazılı

1980’li yılların sonları ile 2009 yılına kadar İstanbul’da binlerce işçi kot kumlama atölyelerinde çalıştı. Bu atölyelerde çalışan bütün işçiler tedavisi olmayan Silikozis hastalığına yakalandı. Kumun Gecesi belgeseli işçi olarak tanınmayan hayali orduların hikâyesinin peşinden gidiyor.

#8 Hasankeyf’e Ağıt

Türkiye, 2018, 10’, Renkli
Kürtçe; Türkçe ve İngilizce altyazılı

12 bin yıllık tarihi ile Hasankeyf Ilısu Barajı’nın tamamlanmasıyla sular altında kalacak. Hasankeyf’in sular altında kalması; insanlığın yerleşik hayata geçiş dönemi hakkında bugünü aydınlatabilecek çalışmaların artık yapılamayacak olmasının yanı sıra onlarca medeniyetten arta kalmış tarihi zenginliklerin de sular altında kalması anlamına gelmektedir. Bununla beraber Hasankeyf bugün hala insanlar ve diğer canlılar içinde bir yaşam alanıdır. Hasankeyf’e Ağıt belgeseli binlerce yıllık geçmişten bugüne yakılan bir ağıt olmakla beraber ortak kültürel mirasın, doğanın, yaşamın ve ortak benliğin yok oluşuna yakılan bir ağıttır aynı zamanda.

#9 Yalnız Efe

Türkiye, 2019, 34’, Renkli
Türkçe; İngilizce altyazılı

İzmir’in Efemçukuru köyünün yaşamı 2002’de TÜPRAG altın madeninin ilgi odağına girmesi ile değişir. Bağcılıkla geçinen köyün insanları, başta madene karşı bir direniş gösterse de 2008’de çıkarılan acele kamulaştırma kararıyla topraklarını satar, madene işçi olarak girer. Bir kişi hariç: Ahmet Karaçam. 2008’de açılan davalar yıllarca devam eder. Yaşamını sürdürebilmek için keçi çobanlığına başlayan Ahmet Karaçam hep mi yalnızdır yoksa seçiminin sonucunda mı iyice yalnızlaşmıştır bilinmez ama, keçilerinin yoldaşlığında rahat eder. Adı da umut arayanlar arasında alır yürür, Yalnız Efe olur. Peki kimdir Ahmet Karaçam gerçekte ve varoluşuyla bize fısıldadığı cümle ne?

#10 Olsun Allah’a Emanet

Türkiye, 2019, 6’, Renkli
Türkçe; İngilizce altyazılı

Her yıl kış aylarında, Türkiye’nin Ege ve Akdeniz bölgesinde yapılan deve güreşlerinin geleneksel bir ‘spor’ olduğu söyleniyor. Fakat ne yazık ki develerin çektiği sıkıntılardan kimsenin pek haberi yok. 

#11 Aether

Türkiye, İtalya, 2019, 82’, Renkli
Diyalogsuz

Bir yönetmenin, yakında hidroelektrik barajın suları altında kalacak kadim toprakları Hasankeyf’e 21 günlük saygı ziyareti.

#12 Orada Bir Yerde

Türkiye, 2018, 9’, Renkli
Türkçe; İngilizce altyazılı

Nurettin Biçim 65 senedir tarımla uğraşır. O hem bize yakın hem uzak olan ‘orada bir yerde’ yaşar.

#13 Adam

Türkiye, Azerbaycan, 2018, 11’
Azerice; Türkçe ve İngilizce altyazılı

Kürdili Yarımadası, 1981 yılında Hazar Denizi’nin yükselmesi sonucu adaya dönüşür. Yarımadada bulunan iki köyde yaşayanlar zamanla adayı terk eder. 2014 yılında terk ediş bütün adayı kaplar. Artık geriye büyük bir toprak parçası ve 66 yıllık ömrünün neredeyse tamamını adada geçirmiş olan Vitaly kalır. ‘’Adam’’, Vitali Pronin’in gözünden Kürdili Yarımadası’nın terk ediliş öyküsüne odaklanırken, yalnız bir adamın anılarını canlandırıyor ve arzularını paylaşıyor.

#14 Aslanın İçinde /Wnętrze lwa / In a Lion

Polonya, 2018, 12’, Renkli
İngilizce, Danca; Türkçe ve İngilizce altyazılı

Çocuğunuzla kışın bir Pazar öğleden sonrasını Danimarka’daki bir hayvanat bahçesinde geçirebilirsiniz. Fakat bu özel günde, sizi eşsiz bir atraksiyon bekliyor. Hayvanat bahçesindeki personel, genç bir aslanın vücudunu ilgilendiren dikkate değer, gizemli bir etkinlik başlattı. Hayvanların içi de güzeldir. Ancak tüm izleyiciler bu gösterinin büyüsünü kapılmıyorlar…

#15 Buddy

Hollanda, 2018, 86’, Renkli
Felemenkçe; Türkçe ve İngilizce altyazılı

Altı rehber köpeğin ve sahiplerinin dokunaklı ve dikkatlice oluşturulmuş bu portresinde, Heddy Honigmann hayvan ve insan arasındaki yakın bağı araştırıyor. Yönetmen Honigmann karakterlerine saygılı, empati ve karşılıklı güven duygusuna dayalı o kendine özgü üslubuyla, rehber hayvanların onlar için ne anlama geldiğini araştırıyor. Buddy, ana karakterlerin mücadeleci ruhlarına ve insan ile köpek arasındaki derin bağın sevgi dolu bir betimlemesine övgüdür.

Detaylı festival programı için buraya tıklayabilirsiniz.