Evinizdeki Uçucu Kimyasallara Karşı Alabileceğiniz 12 Önlem
Belki bir yerlerde okudunuz, haberlerde duydunuz ama sonradan unuttunuz. Yatak döşeklerinizin, koltuklarınızdan gelen Uçucu Organik Bileşenler (VOC) maalesef günlük konuşmalarımızda yer etmiş değil, ama artık konuşmanın zamanı geldi.
Koltuk takımları, halılar gibi ev eşyalarının üstündeki kimyasallarla ilgili bilmediğimiz bir çok şey var. Bu kimyasallar maalesef ürünlerin üstünde beklemiyor. Havaya yavaş yavaş karışan kimyasallar, insanlar ve ev hayvanları tarafından yutuluyor. Şu ana kadar bu kimyasallar 18 adet hastalığın ve sağlık durumunun sebepleri olarak belirleniyor.
Ama evden kaçmak için çok erken, biraz eğitim, hangi eşyada hangi kimyasalın kullanıldığını ve bunlardan nasıl kaçınacağımızı öğrenebiliriz. Böylelikle daha sağlıklı bir evde yaşamanın keyfini çıkarabiliriz.
Uçucu Organik Bileşenler(VOC) ev eşyalarında bolca bulunan ve havaya karışabilen bileşenlerdir. Genelde halılarda, mobilyalarda ve boyalarda bulunur ve içerisinde formaldehit, benzen, amonyak ve yanıcı hidrokarbür şeklinde bulunur. İlk araba, ilk halı kokusunu bu kimyasallar sağlasa da bazen kokusuz da olabilirler.
Korktuysanız hakkınız var çünkü son 50 yılda doğaya insan eli ile üretilmiş 80,000 kimyasal bileşen verildi ve bunların çoğunun insan ve hayvan sağlığına olan etkileri araştırılmadı. Buna rağmen üreticiler bu etkisi bilinmeyen kimyasalları kullanmaktan hiç çekinmiyor.
Bildiğimiz şu ki, yapılan araştırmalar bu kimyasalların alerjik reaksiyonlara ve öksürme, deri tahrişi, astım atakları, yorgunluk ve bunama gibi kronik ve lösemi,lenfoma gibi daha ağır sağlık sorunlarına yol açabildiğini gösteriyor.
Etkiler kimyasalın çeşidine, ne kadar konsantre olduğuna ve ne kadar etkileşimde bulunulduğuna bağlı olarak değişse de evinize baktığınızda VOC salan eşyaları bulacağınıza eminiz.
Halılar: Yeni halı kokusu her zaman iyi bir şey değil koku ilk aylardan sonra azalsa da, halılar bu kimyasalları 5 yıldan daha uzun bir süre salmaya devam ediyor.
Elektronik eşyalar: Bilgisayarlar ve klavyelerde daha fazla bulunan VOCler yazıcı ve fotokopi makinelerinde da bolca bulunmakta ve boğazı, burnu akciğeri tahriş etmekte.
Sunta ve parkeler: Bu malzemeler neredeyse tüm evlerde ya yapı malzemesi ya da mobilya olarak mevcut. En kötüsü bu malzemeleri birbirine bağlayan yapıştırıcılar, formaldehit içermekte ve bu bilinen bir kanserojen madde.
Ev temizleyiciler: Daha önceki yazılarımızda da bahsettiğimiz gibi ev temizleyicelerin içindeki kimyasallar Uçucu Organik Bileşen sınıfına girmek de; sabunlar, cam temizleyiciler, tuvalet temizleyiciler, parlatıcılar ve deterjanların çoğu VOC içermekte.
Oje çıkarıcılar: Kullandığınız oje çıkarıcıların içinde aseton bulunmakta ve bu hiç dostane bir kimyasal değil. Asetonu içinize çekmek; burun, boğaz, akciğer ve gözlerde kızarıklıklara yol açabiliyor.
Oyuncaklar, tenis topları, boyalar, duvar kağıtları, yağıştırıcılar, arabalar, vernikler, odun yakan şömineler, naftalin topları da bu kimyasalları içermekte ve dikkatli kullanılması gerekmekte.
Aslında VOClerin etkisini en aza indirmek için, her ne kadar para ve zaman harcayan çözümler olsa da, yapabileceklerimiz de var:
1)Etiketleri okuyun: Artık yavaş yavaş Uçucu Organik Bileşensiz(VOC) ürünler bulunmakta. Bu ürünlerin etiketlerini okuyun, eğer yazmıyorsa üreticinizi aramaktan çekinmeyin.
2)İkinci El Eşya Almaktan Korkmayın: Daha önceden sahibi olan bir ev ya da koltuk olsun, bu ürünler belirli bir süreden geçtiği için içerdiği VOCler minimuma inmiş durumdadır. Eğer kullanılmış bir ürün bulamıyorsanız, paketinden çıkmış ve dışarıda zaman harcamış mağaza gösteri ürününü tercih edebilirsiniz.
3)Evinizdeki temiz hava akımını güçlendirin: Ocağınız dumanını dışarı versin, tuvaletlerde varsa havalandırıcılar iyi çalışsın ya da en kolay şeyi yapın; her gün bir kaç saatliğine pencerelerinizi açın.
4)Almadan önce üreticinizle konuşun: Eğer ürünü almak için aceleniz yoksa üreticinizle konuşup, eğer mümkünse aldığınız ürünü bir kaç günlüğüne açık havada bırakabilirler mi öğrenebilirsiniz ya da açık alanınız varsa ürünü içeri almadan siz de aynı şeyi yapabilirsiniz.
5)Boydan boya halılardan vazgeçin: Halılar VOClere gelince en kötü düşmanınız. Eğer halıdan vazgeçemiyorsanız en azından boydan boya halıları değil, daha küçük halıları tercih edin. Bunu da yapamıyorsanız yapıştırıcı kullanmayan doğal yün halıları tercih edebilirsiniz.
6)Kimyasalsız yatak seçin: Eğer gücünüz yetiyorsa, kimyasalsız yün, organik pamuk ya da doğal latex ürünleri kullanan yatakları tercih edin. En kötü kullanılmış bir yatak seçerseniz bütçenize daha uygun seçenekler bulabilirsiniz. Aynı zamanda PBDE ve polyurethane köpük ile yapılmış seçeneklerden kaçının.
7)Tek parça ahşap ürün seçin: Parça parça birleştirilmiş suntadan yapılma ürünler yerine, su bazlı yapıştırıcı kullanılmış büyük parçalı mobilyaları tercih edin
8)Bilgisayarları akıllıca kullanın: Bütün gün başında oturmak zaten iyi değil; siz iyisi mi bir de iyi havalandırılmış ortamlarda bilgisayarınızı kullanın.
9)PVC’den kaçının: Muşamba, döşeme, duş perdelerinde daha çok bulunan bu kimyasalın neredeyse hiç sağlıklı bir yanı yok. En çok kullanılan plastik ürünlerden biri ama sağlıklı yaşamı arıyorsanız diğer seçenekleri aramanız lazım.
10)Yangın geciktiricilerden kaçının: Her ne kadar güvenlik seçeneği sağlık seçeneği ile eşit gidiyor olsa da, uzun dönemde baktığınızda genel sağlığınızın daha önemli olduğunuzu hissdiyorsanız kesinlikle kaçınmanız gereken ürünlerden biri yangın geciktiriciler.
11)Kokusuz ürünleri seçin: Çoğu ürün yapay bir şekilde VOCler ile koku eklenmiştir, eğer seçeneğiniz varsa bu ürünleri tercih etmeyin.
12)Yazı ya da baharı bekleyin: Evde yapacağınız boya işlerini, yeniden modellemeyi, yeni ürün almayı daha iyi havalara erteleyin, böylelikle evi havalandırmanız daha kolay olur.
