Gerçekten sahip olduğumuz tek şey zamanımız
Her şeyin parayla satın alındığı bir dönemde, yeni bir ekonomi oluşturmaya doğru bizi bir adım daha yaklaştıran Zumbara’yla halen tanışmadıysanız eğer, buyurun buradan. Zumbaranın ne olduğu, ne işe yaradığı gibi merak edilen soruları, oluşumun kurucusu sevgili Ayşegül Güzel bizim için yanıtladı.
Röportaj: Ergem Şenyuva
Zumbara nedir ve Türkiye haricinde nerelerde uygulanır?
Zumbara para yerine zamanın kullanıldığı bir sosyal paylaşım ağıdır. “Zaman Kumbarası”nın kısaltması olup, kullanıcılarının hizmet verdikleri saat kadar hizmet almalarını sağlamaya yönelik alternatif bir ekonomik sistem platformudur. Bugün verdiğiniz iki saatlik hizmet sonucunda ister bir kişiden iki saat, ister ayrı kişilerden birer saat hizmet alabilirsiniz. Dilerseniz de faydalanmak istediğiniz bir hizmet çıkana kadar bekleyebilirsiniz.
Zumbara alternatif bir ekonomik sistem olan zaman bankası sistemini kullanır. Zaman bankası dünyada 33 ülkede uygulanmaktadır. Zumbara platformu ise şu an Türkiye’de uygulanmakta, sitenin İngilizce versiyonu da çok kısa bir süre zarfında yayında olacak.
Zumbara’yı kurmak nereden aklınıza geldi, nasıl oluştu bu fikir?
Zumbara dünyada uygulanmakta olan zaman bankası sistemini bir sosyal ağ ile birleştiren ve zaman bankalarına bu anlamda fark getiren bir uygulama. İspanya’da çalıştığım dönemde mahallemde bulunan zaman bankaları ile tanıştım ve değerlerine hayran kaldım. ‘İspanya’da mahalle bazlı lokal düzeyde işleyen zaman bankası sistemi acaba sosyal teknolojilerin olumlu gücünden yararlanırsa neler olabilir’i hayal etmeye başladım ve Zumbara’nın hikâyesi, Hindistan’da ilk programlama tecrübesi ile başladı.
Her şeyin gittikçe daha da maddiyatla olçüldüğü ve dijital ortamın genişlemesiyle beraber yüzyüze zaman geçirmenin azaldığı dünyamızda, Zumbara sizce nasıl bir fark yaratacak?
İlginç bir zamandan geçiyoruz. Ekonomik kriz yanında çevresel ve ruhsal kriz de bizlere farklı alternatifler arattırmakta. Bugün, belki de birbirimize ve topluluklara hiç olmadığı kadar daha çok ihtiyaç duymaktayız. Kendi kendimize yetmek zorunda değiliz ve sahip olduklarımızın farkına varabilirsek göreceğiz ki aslında biz bize yeteriz.
Zumbara, zaman bankası sistemini kullanarak kişiler arasında ilişki, karşılıklılık ve güven yaratarak daha insancıl ve katılımcı değerleri mümkün kılan sosyal bir değişime katkıda bulunmayı amaçlar. Unuttuğumuz bazı değerleri bize tekrar ve tekrar hatırlatır:
İhtiyaç anında hepimizin zamanı eşit değerde.
Hayatta paradan daha önemli şeyler var, gerçekten sahip olduğumuz tek şey zamanımız.
Farklılıklarımız bizi zenginleştirir, benim sana, senin bana değil, birbirimize ihtiyacımız var.
Zumbara Zaman Merkezi’nden de bahseder misiniz?
İstanbul, Taksim’de, Tünel’de bulunan bir zaman merkezimiz var. Bu Zumbara topluluğundan bir üyenin bize belirli bir zaman için kullanma izni verdiği bir mekân. Bu mekân Zumbara fikrinin hayat bulduğu yer ve tamamen topluluğa ait. Merkez’de ‘para yerine zaman’ geçiyor. Girişte sizi ‘Burada yabancı kimse yok. Henüz tanışmamış arkadaşlar var. Zumbaralı ve Zumbaracıların buluşma yeri’ yazısı karşılıyor. Mekân topluluk tarafından dönüştürülüyor. Her hafta çarşamba günleri topluluk ile bir araya gelerek masal dinletilerinden, permakültür tartışmalarına, müzik gecelerinden, aikido öğretilerine kadar çok geniş bir yelpazede topluluk üyelerinin birbirlerine sunmak istedikleri etkinliklerin gerçekleştiği alternatif bir mekân. Etkinliklerden düzenli haberdar olmak için Zumbara’nın facebook sayfasını takip edebilirsiniz.
Zumbara, yaşanan ekonomik krizlerden sonra yeni bir dünya düzeni arayanlar için çok etkin bir araç gibi duruyor. Siz nasıl tepkiler alıyorsunuz?
Zumbara şu an davetiye ile girilebilen bir topluluk. Davetiyeniz yoksa Zumbara’nın size sorduğu iki soruyu cevaplamanız gerekiyor. Bunların içerisinde biri özellikle önemli: Neden Zumbara? Zumbara’ya katılmak isteyen kişilerin bu soruya verdikleri cevaplar topluluk üyelerinin bakış açısını, yeni dünya özlemini, değerlere bağlı yaşamanın önemini, paylaşmanın önceliğini çok güzel yansıtıyor.
Zumbara’da sahip olduğunuz en değerli şeyi, zamanınızı başkalarıyla paylaşıyorsunuz ve işte o zaman sihir gerçekleşmeye başlıyor: Yeni arkadaşlıklar, dostluklar, ilgi alanı odaklı topluluklar…
Sizden daha büyük bir birliğin parçası olduğunuzu hissetmeye başlıyorsunuz. Topluluktan bir çok kişi Zumbara’ya destek olmak için bizimle iletişime geçiyor, kendi şehir ve mahallelerinde Zumbara değerlerini yaymaya başlıyor ve her şeyden en önemli bulduğum tepki ise gerçek bir topluluk olmaya çoktan başlamış olmamız.
Zumbaralıların en çok talep ettikleri servisler nelerdir?
Verilmek ve alınmak istenen servisler çok çeşitlilik gösteriyor. Özellikle dil ve teknoloji alanında bir çok servis bulunuyor. Ancak her geçen gün Zumbaralılar bizleri şaşırtmaya devam ediyor. Zumbara’da Avrupa müzik festivali planınızı yaptırabilir, Türkiye’deki lokal gazozları tadabilir, bir olma sanatı tango ile tanışabilir, adli kimya ve olay yeri inceleme ile ilgili detayları öğrenebilir, aromaterapiye giriş dersi alabilirsiniz. Ve bu liste uzayarak gidiyor.
Zumbara’da bugüne kadar yaşadığınız enteresan bir hikâye var mı?
2011’de gerçekleştirdiğimiz akşam pikniği ve yaz sonu panayırları benim için ayrı bir öneme sahip. Paylaşımın içinde olmak büyülü bir etkiye sahipti.
Yaptığım servis değişimlerinin karşılaştığım insanlarla çok fazla ortak ilgi alanım bulunmasından dolayı en az dört saat sürmesi ve keyifli sohbetler…
Servis değişimi yaptığım bir kişinin ailesi ile bize misafirliğe gelmesi…
Begüm’ün doğumgününü zaman merkezinde Zumbara topluluğu ile kutlaması ve Zumbara’nın hayatında yarattığı değişimden bahsetmesi…
Anlatmakla bitmez.
Zumbara hangi şehirlerde etkinliklerde bulunuyor?
Zumbara dünyasında şu an Türkiye’nin birçok şehrinden katılımcı var. Ancak Zumbara bir sosyal değişim hareketi ve her harekette olduğu gibi hareketi başlatanlar topluluğun içinden gelen kişiler. Biz şu an ‘İstanbul’da nasıl bir topluluk olabiliriz’i deneyimliyoruz. İzmir ve Ankara’dan ve İstanbul’da değişik üniversite ve liseden kişiler Zumbara’nın değerlerini kendi topluluklarında yaymaya ve bir topluluk oluşturmaya başladılar. Zumbara’yı kendi topluluğunda yaymak isteyenler bizimle iletişime geçebilir. Hep birlikte yaşamak istediğimiz hayatı mümkün kılabileceğimize inanıyoruz.
Biraz da sizi tanıyalım…
Ben Ayşegül Güzel. Üniversiteden sonra özel sektörde aradığım değerleri ve yaşam tarzını bulamayınca Zumbara macerasına başladım ve şu an bu yolculuğu yaşıyorum. Sosyal teknolojiler, sosyal değişim, armağan kültürü, topluluk oluşturma tecrübeleri, alternatif ekonomiler, paradigma değişimi ilgilendiğim konular arasında. Aynı zamanda Türkiye’de Anadolu Jam organizasyonlarını başlatan gruptayım ve de İstanbul’da ayda bir düzenlenen sosyal değişim ve sosyal teknolojiler ile ilgilenen insanların buluştuğu Net2İst buluşmalarını başlattım ve organizasyonuna destek oluyorum.
Sizin ilk zaman bankası deneyiminiz nedir?
Benim ilk zaman bankası deneyimin İspanya’da idi. Mahallemde oturan bir kişiden photoshop dersi almıştım. Zumbara ile olan ilk deneyimim ise evime avizelerimin takılmasına yardıma gelinmesiydi.
İletişim için: zumbara.com
