NASA’dan Türkiye’ye bir uyarı daha: Şiddetli hava olayları artacak

NASA’nın iklim değişikliği üzerine araştırmalar yapan şiddetli hava uzmanı Dr. Timothy Hall, Türkiye’de yaz aylarında sağanak, dolu, ani ve kuvvetli yağış gibi şiddetli hava olaylarının artacağını söyledi. Hall’a göre felaketlere sebep olan bu hava olaylarının nedeni betonlaşma.

TIKLAYIN: Türkiye’de iklim değişikliği algısı anketi yayınlandı: Ülkenin dörtte üçü iklim konusunda endişeli

Haber TÜrk’ten Nalan Koçak’la konuşan Hall, bu ekstrem olayların önüne geçmek için şehirlerin acilen yeşillendirilmesi gerekiyor. Buna benzer durumların sadece Türkiye’de değil tüm dünyada yaşandığını belirten Hall’un açıklamalarından bazıları şöyle:

“İnsanlara küresel ısınmadan bahsettiğinizde, “gezegende ortalama sıcaklık bir iki derece arttı” dediğinizde, “aman o kadar değişimden ne olacak ki” diyebiliyorlar. Ancak küresel ısınmayı çok farklı yollardan deneyimliyoruz. Sıcaklıktaki bir derece değişim nedeniyle hava olaylarını artık daha uç noktada yaşıyoruz. Mesela İstanbul’da yaşananların bir nedeni de küresel ısınma. Küresel ısınma, yoğun yağışları daha aşırı uçlara çekiyor. Aynısı gök gürültüsü ya da dolu için de geçerli.

Daha sıcak atmosfer buhar formunda daha çok su tutuyor. Yani havada yağışa dönüşebilecek daha çok su bulunuyor. Bu da şiddetli yağışlara neden oluyor. Önemli olan nokta şu: Bu, ortalama daha çok yağış demek değil. Hatta bazen daha az bile yağabiliyor. Fakat yağdığı zaman adeta bardaktan boşalıyor. ABD’deki olaylar konusunda daha çok şey biliyorum ama sadece Türkiye değil, dünyanın pek çok yerinde de bu tür hava olaylarının sıklığı artıyor.

Su buhar formunda yoğunlaşıyor, rüzgarlar hızla bir araya geliyor, hava hızla yükseğe çıkıyor, buhar soğuyor ve yağmur olarak düşüyor. Yağdığında da daha çok ısıya neden oluyor. Ortaya çıkan ısı havanın yükselmesine neden oluyor. Ve bu döngü devam ediyor. Döngü güçlendikçe şiddetli gök gürültülü sağanak yağışa neden oluyor. Uzun lafın kısası havada ne kadar çok buhar olursa, şiddetli hava olaylarının olasılığı artar.

Korkuyorum ki özellikle Akdeniz kıyılarınızda fırtına ve buna benzer olaylar artacak. Tabii ki Meksika Körfezi’ndeki gibi dev fırtınalardan ya da hortumlar bahsetmiyorum ama aşırı hava olaylarında artış olacağı bir gerçek. Tabii bunlar deniz seviyesini artırabilir ve kıyılarda sele neden olabilir. Bir gün günlük güneşlik bir havaya uyanıyorsunuz. Öğlen aniden fırtına başlıyor… Bir bakıyorsunuz aracınız dolu yüzünden mahvolmuş. Bakın tüm dünyada böyle, sadece Türkiye değil, tüm bu garip diye nitelenen hava olaylarının sıklığı arttı.

Pek çok şehirde sel ve su baskınlarının nedeni aşırı yağıştan çok beton. Biliyorsunuz toprak aşırı yağışın çoğunu emiyor. Ama toprak yerine beton ya da asfalt koyarsanız su birikir. Aynı şey ağaç ve diğer bitkiler için de geçerli. Bunlar sadece yağışı kontrolde değil, zemini soğutmakta çok önemli görev üstleniyorlar. Şehirlerin bir diğer sorunu koyu rengin hakim olması, asfalt gibi. Bunlar ısıyı yansıtmak yerine emiyor. Tüm bu bahsettiğim faktörler küresel ısınmanın etkilerinin şehirlerde daha çok hissedilmesine neden oluyor.

Yeşili artırmalıyız, yapılaşmayı yeşil alanlara göre dizayn etmeliyiz. En basitinden çatıların rengini daha açık yapmalıyız, beyaz gibi. Amaç ısıyı yansıtmak… Hatta çatıları bile yeşillendirmeliyiz. Tabii ki araçlardaki emisyonu azaltmalıyız.”