On iki balık türü Beyşehir Gölü’nde hayatta kalma mücadelesi veriyor

Beyşehir Gölü ve gölün su toplama havzası, Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Liste ölçütlerine göre koruma önceliğine sahip 12 türün yuvası. Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin resmi internet sitesine göre bu türlerin 7’si tehlikede (EN), 2’si hassas (VU), 2’si tehlike altına girmeye yakın (NT) ve 1’i için yeterli veri yok (DD) olarak sınıflandırılıyor.

Öte yandan, dünya üzerinde sadece Beyşehir Gölü’nde yaşamış olan göğce balığının (Alburnus akili) nesli ise uzmanlara göre tamamen tükendi. Bilim insanları göldeki diğer 12 türün akıbetinin de göğce balığına benzemesinden endişe ediyor.

Bakaran Vadisi, Hitit yağ balığının Pseudophoxinus hittitorum en önemli yaşam alanlarından. Fotoğraf: Cansu Kabakçı

Doğa Derneği, Konya’nın Beyşehir Gölü’ndeki on iki nesli tehlike altındaki balık türünün yaşayabilmesi için Küresel Çevre Fonu Küçük Destek Programı (GEF) desteğiyle 2016 yılından beri çalışıyor. Derneğin ve balık uzmanlarının alanda yaptığı saha araştırmalarına göre bu çok nadir türlerin yaşayabilmesi için gölü besleyen pınarların etkili bir şekilde korunması gerekiyor.

Göldeki doğal yaşam koşullarını kaybetmiş olan bu nadir balık türlerinin dağılışı, gölü besleyen dere yataklarına ve pınarlara sıkışmış durumda. Balıklar için büyük öneme sahip pınarların başında aynı zamanda arkeolojik sit olarak korunan Eflatunpınar Hitit Anıtı geliyor.

Beyşehir Gölü’nde balıkçılık yerel halkın en temel gelir kaynaklarından biri. Fotoğraf: Yarkın Yaraşlı

Balık türleri özellikle göle sonradan aşılanan yabancı türler nedeniyle azalıyor. Balıkların aşamadığı setler, barajlar, deşarj ve sulama kanalları, elektroşokla avlanma, fabrika ve kanalizasyon atıkları diğer tehditler olarak gözleniyor.

Doğa Derneği Genel Koordinatörü Dicle Tuba Kılıç yaptığı açıklamada:

“Pek bilinmese de, Konya’nın gölleri ve akarsuları Anadolu’nun ve dünyanın en önemli tatlı su balığı yaşam alanları arasında. Beyşehir ise balık çeşitliliği bakımından benzersizliği ile dünya çapında çok önemli bir yere sahip. Bu balıkların bazılarının boyları belki çok küçük ama tıpkı kaplanlar ve pandalar kadar tehlike altındalar. Nesli tehlike altındaki Beyşehir sirazı, kızılkanat, yağ balığı ve kaya balığı bunlardan bazıları.

BUNU DA OKU:  Dünya Biyoçeşitlilik Günü'nüz kutlu olsun!

Balık türleri üzerindeki en ciddi tehdidi göle sonradan aşılanan türler oluşturuyor. Örneğin, dünya üzerinde sadece Konya Beyşehir’de yaşamış olan göğce balığı bu nedenle yok olmuş durumda. Fakat gölde yaşayan on iki balık türü için halen umut var. Nesli tehlike altındaki balıkların Beyşehir’deki en önemli yaşam alanlarından biri, yaşı günümüzden yaklaşık 3300 yıl öncesine uzanan Eflatunpınar Hitit Anıtı’nın su kaynağı. Beyşehir Gölü’nü besleyen Eflatunpınar ve diğer pınarların içerisinde nesli tehlike altındaki balıklar yaşamlarını sürdürmeye devam ediyor.” dedi.

Eflatunpınar Hitit Anıtı’nın sakinlerinden biri de Hitit yağ balığı Pseudophoxinus hittitorum. Bu tür yaşam alanlarında su çekilmesi, barajlar tarafından su tutulması, kirlilik ve yağış miktarındaki düşüşlerden etkileniyor. Fotoğraf: Ali Ethem Keskin

Kılıç sözlerine şöyle devam etti: “Çalışmalarımız sonucunda Beyşehir Gölü Havzası’nın nadir balıkları için Türkiye’de ilk defa birden fazla türü kapsayan bir koruma planı hazırladık. Koruma planında yer alan önerilere doğrultusunda acilen önlem alındığı ve Beyşehir Gölü’nü besleyen pınarlar koruma altına alındığı takdirde, bu türlerin yaşayabilmesi mümkün.

Aksi halde ne yazık ki tıpkı göğce balığı gibi bu türleri de kaybedebiliriz. Gölün yuva olduğu nadir balık çeşitliliğini sürdürmesi ve yöre insanının doğayı koruyan kadim üretim yöntemlerini devam ettirmesi için bölgedeki çalışmalarımız devam edecek. Konya ilinin tüm karar vericilerini bu eşsiz canlıların değerini görmeye ve yaşamaları için gerekli önlemleri almaya davet ediyoruz, onların yaşamından hepimiz sorumluyuz.”

Yeşilist bundan böyle okuyucularının desteğiyle ayakta kalacak.
Siz de Yeşilist’i beğeniyorsanız bize Patreon’dan destek olun.
Yeşilist Patreon Destek Ol


Yorumlar kapatıldı.

Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement Advertisement
Daha fazla Doğal Kaynaklar, Ekoloji, Hayvanlar, İklim Değişikliği
Veganlıkla ilgili merak edilen her şeyi vegan diyetisyen Kevser Başkara’ya sorduk

Vegan yaşam biçimi tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de yükselişte. Vegan diyetisyen Kevser Başkara'ya veganlıkla ilgili merak ettiklerinizi sorduk.

Kapat