2022’de AB elektriğinin beşte birinin kaynağı rüzgar ve güneş olup, enerji kaynağı olarak gazı geçti.
Düşünce kuruluşu Ember tarafından bugün yayınlanan Avrupa Elektrik İncelemesine göre, rüzgar ve güneş 2022 yılında AB elektriğinin beşte birini (yüzde 22) üreterek ilk kez gazı (yüzde 20) geride bıraktı. Kömür enerjisinin payı sadece 1,5 puan artarak 2022’de AB elektriğinin yüzde 16’sını üretti. 2022 enerji krizinin ardından Avrupa’nın kömür enerjisine dönüş tehdidini önlemesi nedeniyle 2022’nin son dört ayında yıllık bazda düşüş yaşandı.
Ember tarafından yapılan analiz, Avrupa’nın 2022 yılında elektrik sektöründe üçlü bir krizle karşı karşıya olduğunu ortaya koydu. Avrupa, en büyük fosil gaz tedarikçisiyle bağlarını koparmaya çalışırken, en az yirmi yıldır en düşük hidroelektrik ve nükleer seviyeleriyle karşı karşıya kaldı ve bu da 2022’de toplam elektrik talebinin yüzde 7’sine eşit bir açık yarattı. Rüzgâr ve güneş enerjisindeki rekor büyüme, hidroelektrik ve nükleer açığın azaltılmasına yardımcı oldu. Güneş enerjisi üretimi 2022’de yüzde 24 gibi rekor bir artışla en hızlı büyüyen enerji kaynağı oldu. Bu artış, önceki rekorun neredeyse iki katı olarak kayıtlara geçti. Bu vesileyle 10 milyar Euro’luk gaz maliyeti önlenmiş oldu.
Yirmi AB ülkesi 2022’de yeni güneş enerjisi rekorları kırdı. Elektrik talebindeki düşüş de açığın azalmasına yardımcı oldu. AB elektrik talebi 2022’nin son çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüze 7,9 oranında düştü. Ilıman hava koşulları belirleyici bir faktör olmakla birlikte, enerji verimliliği iyileştirmeleri ve vatandaşların kriz zamanında enerji talebini azaltmak için dayanışma içinde hareket etmelerinin yanı sıra, satın alınabilirlik baskılarının da azalan enerji talebinde rol oynadığı düşünülüyor. Nükleer ve hidroelektrik açığının sadece altıda biri kömürden karşılandı. Kömür üretimi yüzde 7 oranında arttı. Sonuç olarak, AB enerji sektörü emisyonları 2022’de 2021’e kıyasla yüzde 3,9 arttı. Ancak kömürün yükselişi büyük bir tehdit oluşturmadı. Kömür enerjisi 2018 seviyelerinin altında kaldı ve küresel kömür üretimine sadece yüzde 0,3 oranında katkıda bulundu. AB’de kömürden elektrik üretimi 2022’nin son dört ayında da düşerek yıllık bazda yüz 6 azaldı. Kış için acil beklemeye alınan 26 kömür ünitesi ortalama sadece yüzde 18 kapasiteyle çalıştı. AB, 2022 yılı boyunca 22 milyon ton fazladan kömür ithal etmesine rağmen, bunun sadece üçte birini kullandı. Ülkeler kömürü aşamalı olarak terk etme konusunda kriz öncesinde olduğu kadar kararlı. Belki de en şaşırtıcı olanı, rekor düzeyde yüksek fiyatlara rağmen gaz üretiminin 2022’de 2021’e kıyasla neredeyse hiç değişmemiş (+yüzde 0,8) olması. Fosil gazın payı, bir önceki yıl yüzde 19 iken 2022’de AB elektriğinin yüzde 20’sini üretti. Ancak bu eğilimin önümüzdeki yıl büyük ölçüde değişmesi bekleniyor. Güneş enerjisinden elektrik üretimi, 10 milyar euro üzerindeki gaz bazlı enerjiyi bertaraf etmek için 2022’de yüzde 24 arttı.
