Suyu neden boşa harcayalım?: Atık suyu yeniden değerlendirmek mümkün
Bügün Dünya Su Günü. Birleşmiş Milletler (BM) 1993 yılından beri her yıl 22 Mart’ta su krizi ile başa çıkmak için yapılması gerekenleri hatırlatıyor. Bu yılın teması ise “Suyu Neden Boşa Harcayalım”.
Bu tema üzerinden Birleşmiş Milletlere bağlı Dünya Sağlık Örgütü tarafından hazırlanan rapor, boşa harcanan atık suyun yeniden değerlendirilmesi ve azaltılması konusunu ele almış.
Atık suların %80’inin hiç bir şekilde arıtmaya girmediğini belirten rapor, yaklaşık 2 milyar insanın düzgün arıtılmamış atık sular yüzünden kolera, dizanteri, tifo ve çocuk felci hastalıklarının riski altında olduğunu öne sürüyor.
663 milyon insan hala gelişmiş bir içme su kaynağına sahip değil. Her yıl 842 bin kişi ise sağlıksız su kaynakları, yetersiz hijyen ve sıhhi tesisat yüzünden hayatını kaybetmekte.
TIKLAYIN: Bir günde 8245 litre su tasarrufu yapmak ister misiniz?
2050 yılına geldiğimizde dünya nüfusunun %70’inin şehirlerde yaşayacağını belirten rapor, ekonomik gelişme, şehirleşme ve nüfus artışı yüzünden atık suların miktarının arttığını ama arıtma konusunun yeteri kadar ciddiye alınmadığını belirtiyor.
Bununla beraber gelişen yeni teknolojiler ile beraber atık suyun yeniden değerlendirilerek giderek büyüyen şehirlerdeki talepleri karşılaması, sürdürülebilir tarımı desteklemesi ve enerji üretimini geliştirmesi mümkün.
Rapor bu duruma örnek olarak ABD’nin Florida eyaletinin St Petersburg şehrini vermiş. Şehirde 1977 yılından beridir arıtılan atıksu, ayrı bir botu sistemi ile yeniden kullanıma sunularak, sulamada, çamaşır yıkamada, bina ve araç temizliğinde kullanılıyor.
Bu gibi yeniden kullanım teknolojilerinin endüstriyel sistemlerde de kullanılabileceğini belirten rapor, arıtılmış suların ısıtma ve soğutmada, yağmur sularının toplanması ile biriken suyun aynı şekilde tuvaletlerde, sulamada ve araç temizliğinde kullanabileceğini belirtiyor.
Danimarka ve Güney Amerika’da buna benzer teknolojiler endüstri tarafından kullanılarak hem içilebilir su kullanımı, hem de giderler azaltılmış.
Su kaynaklarının %70’inin kullanıldığı tarımsal faaliyetlerde ise kullanımı giderek artan tarım ilaçları ve gübreler çevreyi giderek daha fazla kirletmekte. Bu yüzden çiftçiler hem besinsel değeri hem de elde edilmesinin kolaylığı yüzünden atık suya dikkatini vermiş durumda.
Eğer güvenli bir şekilde uygulanırsa arıtılmış atık suyun özellikle tarım endüstrisinde çalışanların sağlığını gözle görülür bir şekilde artırması bekleniyor.
Türkiye’de atık suyun önemli bir bölümü ise fiziksel bir arıtımdan geçirilerek ekosisteme bırakılıyor. Türkiye’de kağıt üstünde bir gelişme gözükse de, 2014 verilerine bakıldığında Su Hakkı Kampanyası atık suyun %61’inin gerçek anlamda arıtılıdığını belirtiyor.
Özellikle Menderes ve Ergene nehirlerin kirliliği bu yetersiz arıtmadan dolayı oluşmakta ve bölge halkının sağlığını tehlikeye atmakta.
BM’nin 2015’te belirlediği Sürdürülebilir Gelişim Hedefleri kapsamında herkesin 2030 itibarıyla temiz suya erişiminin olması amaçlanıyor.
Bununla beraber Dünya Bankası, bir an önce önlem alınmazsa Orta Afrika ve Doğu Asya gibi suyun bol olduğu yerlerde bile kıtlık yaşanmaya başlayacağını, kıtlığın güçlü olduğu Ortadoğu ve Afrika’nın Sahel bölgesinde ise durumun kötüleşeceğini vurguluyor.
Hem Dünya Bankası hem de Dünya Sağlık Örgütü, su kaynaklarının dağıtımı için daha iyi bir planlama, su verimliliğinin artması için teşviklerin yükseltilmesi ve daha güvenli su kaynaklarına erişim için altyapıya yatırım yapılması çağrısında bulunuyor.
Kaynak: Su Hakkı Kampanyası, BBC, Dünya Sağlık Örgütü
