Türkiye’de yemek paylaşım hareketi
İddia ediyorum; bugüne kadar herhangi bir paylaşım hareketinin içerisinde yer almadığını söyleyen kişi, en azından bir kere ya komşusuyla yemek paylaşımında bulunmuştur. Gıda, sanıyorum en rahat paylaştığımız şey. Bununla birlikte gıdaya erişim konusunda bir eşitsizlik olduğu konusunda da rahatlıkla uzlaşabileceğimizi düşünüyorum. Elbette pek çok farklı gerekçeden kaynaklanan bu eşitsizlik hali, tüketim davranışlarının neden olduğu ‘israf’ ile birleşince ortaya en azından kısmi de olsa değiştirilebileceğini gördüğümüz bir tablo çıkıyor. Bu değişimin bir parçası olan yemek paylaşım hareketleri, ne iyi ki bir süredir varlığını büyüyerek sürdürüyor. Bunlardan birkaçını hepimize hem ilham olsun hem de destek bularak büyüsün diye listeledik.
Bu listeye eklenmesini istediğiniz Türkiye’deki yemek paylaşım hareketlerini yazının sonuna yorum bırakarak bizimle paylaşabilirsiniz.
Yeryüzü Sofraları: Her düzeyde yaşamımızı sorguladığımız, gündelik pratiklerimizi değiştirme yönünde irade sergilediğimiz 2013 yazında Ramazan ayında Anti Kapitalist Müslümanlar tarafından başlatılan yemek paylaşım hareketi. Hemen yanı başında Taksim Meydanı’nda gerçekleşen sponsorlu, belli sayıda insanın faydalanabildiği iftar sofralarına bir eleştiri olarak doğan hareket, herkesin yemeğini kapıp geldiği, yerlere gazete kağıtlarıyla sofraların kurulduğu, İstiklal Caddesi’nin bir ucundan bir ucuna uzanan ilk sofranın kurulmasıyla gerçekleşti. Bu paylaşımın güzelliği pek güzel bir etki yarattı ve sofra pek çok yerde inisiyatif alan insanlarca mahallerde de kurulmaya başladı. Yılın belli bir döneminde gerçekleşen sofralar her dönem için ilham olacak nitelikte. Kimin düzenlediğinden bağımsız olarak söylemiyle pek çok insanın bir araya gelmesini sağlayabilmesi, paylaşımın niteliğinin ne kadar önemli olduğunun göstergesi.
Askıda ne var: Üniversite öğrencilerine ücretsiz yemek sağlamak için tasarlanmış bir proje. Ankara, İstanbul, Bolu, İzmir ve Bursa‘da anlaşmalı restoranlarda kendiniz için sipariş verirken askıya bırakmak istediğiniz yemeği de söylüyorsunuz. Ödemeyi yaparken askıya bırakacağınız yemeğin fişini alıyor ve mekandaki proje panosuna asıyorsunuz. Gelen öğrenci, kimliğini gösteriyor ve panodan dilediği yemeğin fişini alıp karnını doyuruyor. Platformun tüm bileşenlerine buradan ulaşabilirsiniz.
Bombalara Karşı Sofralar: “Savaşı / yoksulluğu körükleyen devletlere, israfa, doğa / hayvan sömürüsüne ve tüketim kültürüne kazan kaldırıyoruz!” diyerek hemen her çarşamba İstanbul’da Tepebaşı‘nda dayanışmayla ve satın alınmayan gıdalarla sofra kuruyorlar. Sofrayı kuracakları gün 15.00’te toplanıyor ve yereldeki gıda satılan yerleri gezerek “Tüketim döngüsünün dışına çıkan,” ancak besin değerinden hiçbir şey yitirmeyen gıdaları topluyor, el birliğiyle herkese açtıkları sofra için hazırlıklara girişiyor. Daha fazla bilgiyi buradan edinebilirsiniz.
ÇerÇöp Çorbacılar: Ankara merkezli başlayan yemek paylaşım hareketi herkesin kolayca ulaşabileceği parklar, araziler gibi kamusal alanlarda çorba kaynatıyor. Hala yenilebilir durumda olan ve fakat çeşitli nedenlerle artık kullanılmayan bitkisel gıdaları topluyor ve sadece çorba yapıyorlar. Sadece yediklerinden değil, attıklarından ve israf ettiklerinden de sorumlu hissetme bilinci üzerinde duran hareket, şehir dışına çıkılacağı zaman buzdolabındaki yiyecekleri herkesin erişimine açık kasalarla şehrin belli noktalarında paylaşım için bırakma eylemiyle de oldukça ilgi çekmişti. Hareketi düzenli bir şekilde takip etmek isteyenler buradan ulaşabilir.
Engelsiz Çorba: Engelsiz Pedal Derneği, engellilerin sosyal yaşama pedallayarak katılımını sağlamakla yetinmiyor; toplumsal konularda da aktif rol alabilmeleri, değişimin ve dönüşümün bir parçası olabilmeleri, kendi deyimleri ile çorbada tuzlarının bulunabilmesi için başlattığı proje. Bisikletleri ile geceleri yollara düşen ÇorbaKadın ve ÇorbaAdamlar, engelli engelsiz hep beraber sabaha kadar pedallıyor ve ihtiyacı olanların içini ısıtıyorlar. “Kim bu pedallayanlar, işleri güçleri yok mu?” diyenler için belirtelim hemen; hepsi gönüllülerden oluşuyor, başvuruyor sizin için uygun olan günde oluşan ekibinizle beraber yollara düşüyorsunuz. Projeyi Engelsiz Pedal başlattı, evet; ama büyümesi, yaygınlaşması aslında bizlerin de bir parçası olmamızla sağlanabilecek. Bunun için de projede bir dizi katılım imkanı sunulmuş. Pek çok ‘dişli’ var, dilerseniz onlardan birine katkı sunabilirsiniz. İhtiyaçlarını belirtmişler bir de, onları karşılamak isterseniz çorbada “Tuzum bulunsun,” diyebilirsiniz. Engelsiz Pedal Derneği’ne buradan, Engelsiz Çorba’ya dair daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Evsizler Evleri Açılması Seferberliği: İstanbul merkezli başlayan, ilk zamanlarında merkezi kamusal alanlarda evsizlere çorba dağıtma şeklinde başlayan hareket, ‘evsizler evi’ kurulması için bir seferberliğe dönüşerek 24 saat gönüllülerin hem çorba dağıttığı hem de havaların soğumasıyla birlikte evsizleri sıcak tutacak fiziksel ekipmanları da paylaştığı bir kurguya büründü. Şefkat-Der gönüllülerinin başlatığı hareket ısrarla Türkiye’nin her yerinde, herhangi bir sivil toplu kuruluşunun adım atmasını beklemeden inisiyatif alarak herkesin bu gönüllü hareketin bir ucundan tutması ve belki de bu hareketi kendi yerelinde başlatan olması için harekete geçmeye çağırıyor. Yazık ki yerel yöneticilerin kışın en soğuk günlerinde neredeyse zorla evsizleri bir spor salonunda toplamanın dışında herhangi bir yaklaşım geliştirme çabasında olmadığı göz önünde bulundurulduğunda büyümesinin oldukça etkili olabileceğini düşünüyorum. Tüm kış büyüyerek sürmesi hedeflenen harekete dair daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
