Zeytin yönetmeliği için alınan yürütmeyi durdurma kararı ne anlama geliyor?

Danıştay 8. Daire kararıyla, zeytinlik alanlarda maden faaliyeti yürütülebilmesine olanak sağlayan Maden Yönetmeliği hükmünün yürütmesini durduruldu. T24’ün haberine göre, zeytinlik alanların maden faaliyetlerinde kullanılması hukuka aykırı bulundu. Peki bu karar ne anlama geliyor?

Ne olmuştu?
1 Mart 2022’de Resmî Gazete’de yayınlanan kararla zeytinlik alanlar maden yatırımcılığına açılmış, tapuda zeytinlik olarak yer alan arazilerde maden faaliyetleri yapılabileceğine karar verilmişti.

Değişiklik neleri kapsıyordu?

Yapılan bu değişiklikte, “Ülkenin elektrik ihtiyacını karşılamak üzere yürütülen madencilik faaliyetlerinin zeytinlik olarak kayıtlı olan alanlara denk gelmesi ve faaliyetlerin başka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda madencilik faaliyeti yürüten kişinin faaliyetlerin bitiminde sahayı rehabilite ederek eski hale getireceğini taahhüt etmesi şartıyla Genel Müdürlük tarafından belirlenen çalışma takvimi içerisinde zeytin sahasının madencilik faaliyeti yürütülecek kısmının taşınmasına, sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak Bakanlıkça izin verilebilir.

Zeytin sahasının taşınmasının mümkün olmadığı durumlarda sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak Bakanlıkça izin verilebilmesi için madencilik faaliyeti yürütecek kişinin madencilik faaliyetleri bitiminde sahayı rehabilite ederek eski hale getireceğini ve Tarım ve Orman Bakanlığınca uygun görülecek alanda dikim normlarına uygun, faaliyet yürütülecek saha ile eşdeğer büyüklükte zeytin bahçesi tesis edeceğini taahhüt etmesi zorunludur,” ibareleri yer alıyordu.

Şimdi ne olacak?

Danıştay’ın yeni aldığı yürütmeyi durdurma kararına göre, dava esastan karara bağlanana kadar düzenlemenin yürütmesi durdurulacak yani yönetmelik uygulanamayacak ve zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetleri yapılamayacak. Ancak bu, zeytin yönetmeliğinin ortadan kalktığını göstermiyor. Zeytinliklerin kurtulması için davanın sonuçlanması ve kararın iptali gerekiyor.

Barolar Birliği’nden açıklama:

Türkiye Barolar Birliği’nin yaptığı açıklamada, Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmeliğin iptali için dava hazırlığının sürdüğü belirtildi: “Üzerinde muhtemel tarım faaliyeti de gerçekleştirilen zeytin sahalarının “kamu yararı” gerekçesi ile ömrü doğal olarak sınırlı madencilik faaliyetlerine tercih edilmesi, dünyada yaşanan iklim krizi ve kıtlık tehlikesi de dikkate alındığında akla ve mantığa aykırıdır. Sınırlı kaynak olan kömür için ömürlük zeytinliklerin feda edilmesi, Anayasal güvence altında olan tarım arazileri ile tarım işçilerine zarar verilmesi, ‘mülkiyet hakkı’nın, madencilik faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi adı altında müdahaleye açılması, sürdürebilir dünya idealine aykırıdır. Uluslararası yükümlülükler, anayasal güvenceler ve zeytin koruma yasası olarak bilinen kanun hükümleri kapsamında “kamu yararı” ölçütü hiç kuşkusuz zeytin ve zeytincilik faaliyetleri lehine getirilmelidir.”