Et yemek ya da yememek?

Dünyada şu anda et yemekle yememek arasında gidip gelen bir akım var. Bu konuyu enine boyuna anlatmadan geçemeyeceğim. Bir okuyun, siz ne gruba girmek istersiniz?

Vejetaryenlik ve veganlık nedir?
Belirli nedenlerden dolayı yiyeceklerden balık, et ve kümes hayvanlarını kesinlikle kullanmayıp süt ürünlerini ve yumurta gibi besinleri tercih eden insanlara “vejetaryen” denmektedir. Kendi aralarında “veganlar”, “lakto vejataryenler” ve “lakto-ovo vejetaryenler” olmak üzere üç ana gruba ayrılan vejetaryenlerın en yaygın olan grubu lakto-ovo vejetaryen grubudur. Bu gruptaki insanlar kırmızı ve beyaz et tüketmezler, fakat yumurta ve süt ürünlerini tüketirler. Lakto vejetaryen grubu ise kırmızı ve beyaz et tüketmedikleri gibi yumurta ve süt ürünleri de tüketmezler. Tüm vejetaryenler arasında en katı kurallara sahip olan grup ise veganlardır. Veganlar, bal, yoğurt, muhallebi, ve dondurma gibi içeriğinde hayvansal ürün barındıran hiçbir gıda maddesini tüketmezler.

Vejetaryen olmanın kişisel ve toplum bazında ne gibi faydaları vardır?

• Et yememek, yağ tüketimini azaltmanın en etkili ve kolay yollarından biridir: Günümüzde, modern çiftliklerde yetiştirilen hayvanlar daha çok kâr elde etme amacıyla kasıtlı bir şekilde farklı metotlar kullanarak şişmanlatılmaktadır. Bu alanda yapılan birçok araştırma, yağlı et tüketiminin kalp krizine ve kansere yakalanma riskini artırdığını kanıtlamıştır.
• Hayvan hakları: İnsanoğlunun tabağını süslemek için her dakika binlerce hayvan insanlık dışı bir şekilde mezbahalarda öldürülmekte ve bu işlem boyunca acı çekmektedir. Her geçen saniye aynı gün doğmuş milyonlarca erkek civciv, yumurtlama şansı olmadığı için bazen ezilerek bazen de boğularak öldürülmektedir. Ölen civcivler daha sonra gübre şeklinde diğer hayvanlara yem olarak kullanılmaktadır. Yalnızca ABD’de her saat 500 bin hayvanın eti için öldürüldüğünü düşünmek bile bir yerde bir hata yaptığımızın yeterli kanıtıdır.
• Farkındalık: Dünya üzerinde et yiyen bir kişi hayatı boyunca ortalama 36 adet domuz, 36 adet koyun ve 750 adet tavuk veya hindi tüketmektedir. Peki insanlar kadar acıyı ve korkuyu hissedebilen bu hayvanlar içlerinde bulundukları durumun ne kadar farkındadır? Bir yaşındaki hayvanların 6 haftalık bebeklere kıyasla daha fazla zihinsel düşünce gücüne sahip olduğunu, ve domuz ve koyun gibi hayvanların küçük çocuklardan daha zeki olduğunu akılda tutarak düşünecek olursak… Bu canlılar gibi son saatlerimizi bir kamyon kasasında dehşet içindeki yüzlerce hayvanla aynı kafese paketlenmiş bir şekilde ve sonra birden kanla ıslanmış bir ölüm odasına acımasızca itilerek geçirmek ister miydik? Et yiyen herkes, hayvanlara yapılan bu muameleye göz yummuş ve bunu desteklemiş sayılır.

• İnsan sağlığına etkisi: Düzenli bir şekilde et tüketmenin insan sağlığı üzerindeki etkileri sandığımız kadar iç açıcı değil. Her yıl, milyonlarca gıda zehirlenmesi vakası kaydedilmektedir ve bunların çok büyük bir kısmı et yemekten kaynaklanmaktadır. Et yediğimizde hayvanların beslenmesi boyunca kullanılan hormonları da tüketmiş oluyoruz. Çoğu hamburger etlerinin dörtte biri, sığırlara verilen büyüme hormonlarını içermektedir. Bu hayvanları yetiştirirken sakin tutmak için sakinleştirici ilaçlar, ve çeşitli enfeksiyonlarla başa çıkmak için rutin olarak antibiyotik kullanılmaktadır. Et yediğimizde bu ilaçları da vücudumuza almış oluyoruz. Büyüme hormonları ve ilaçlara ek olarak, tükettiğimiz etlerin hayvanların kuyruk, ayak, rektum ve omurilik kısımlarını da kapsıyor olabileceğini, günlük hayatta düşünmeden tükettiğimiz sosisler gibi besinlerin öğütülmüş bağırsak ihtiva edebileceğini, ve bu bağırsakların öğütülme esnasında boş olduğundan hiçbir zaman emin olamayacağımızı akılda tutarak, yiyecek seçimlerimizi tekrardan gözden geçirmenin yararı olacaktır.
• Hastalıklar: Et yiyenler arasında kansızlık, apandisit, arterit, meme kanseri, kolon kanseri, prostat kanseri, kabızlık, diyabet, safra taşı, gut, yüksek tansiyon, hazımsızlık, obezite, hemoroid ve varis gibi hastalıklar daha yaygındır. Ömür boyu vejetaryen olanlar et yiyenlere kıyasla yüzde 22 oranında daha az sıklıkla hastaneye gitmektedir. Vejetaryenlerin kolesterol seviyesi et yiyenlere kıyasla yüzde 20 daha düşüktür ve bu da kalp krizi ve kanser riskini önemli ölçüde düşürmektedir.
• Sayısal gerçekler: Sosyal açıdan inceleyecek olursak, bugüne kadar yetiştirdiği bitkileri daha sonra kesip yiyeceği hayvanlara yedirmek yerine insanoğlu kendisi tüketseydi, dünyadaki açlık sorununun bir gecede ortadan kalkacağını biliyor muydunuz? Örneğin, 40 dönümlük bir arazi sadece 20 kişiye yetecek kadar sığır eti üretebilirken, bunun yerine 240 kişiyi beslemeye yetecek kadar buğday üretimini sağlayabilir. Her yıl yaklaşık 60 milyon kişi açlıktan ölmektedir. Bu kişilerin hayatının, sığırların ya da diğer çiftlik hayvanlarının şişmanlatılması için kullanılan tahılları yiyerek ya da Amerikalılar’ın sadece yüzde10 daha az et tüketmeleri durumunda kurtarılabileceğini biliyor musunuz?
• Çevre faktörü: Peki bu durumun doğa ve hızla etkilerini göstermeye başlayan küresel ısınma üzerindeki etkileri nelerdir? Dünyadaki yağmur ormanlarının yarısı hamburgerlerimizdeki sığırların otlatılmasını mümkün kılacak şekilde yer açılması için yok edilmekte, sera gazlarının yüzde 20’si ormanların yakılması sonucu oluşmaktadır. Yağmur ormanlarının yok edilmesiyle her yıl yüzlerce hayvan türünün soyu tükenmektedir. Sürdürülebilir olmayan bir şekilde gerçekleşen hayvan yetiştirilmesinden etkilenen bir diğer doğal kaynağımız da sudur. Dünyadaki tatlı su kaynakları hayvancılık yüzünden giderek hızla kirlenmekte ve yok olmaktadır. Örneğin, 2,2 lira değerinde bir etin üretimi için 17 bin litre su harcanmaktadır.

Vejetaryen önlemler
Vejetaryenler, et yiyenlere kıyasla daha sağlıklı ve formdadır. Ancak, şu ana kadar hep faydalarından bahsettiğimiz vejetaryen beslenmenin dikkat gerektiren hususları da vardır. Tek yönlü beslenme sağladığı için özellikle bebekler, çocuklar ve hamilelerin vücutlarında vejetaryen beslenme sonucu Fe, riboflomin, B12, çinko, kalsiyum ve protein eksiklikleri görülebilir ve bu eksiklikler önemli sağlık sorunlarına neden olabilir. Herhangi bir sağlık sorunun oluşmasını önlemek için mutlaka uzman birinden yardım almak gerekir. Uzman birisinin hazırlayacağı bir beslenme planı eşliğinde doğru adımları atmak hem sağlığımız için yararlıdır hem de çevreye karşı gösterdiğimiz duyarlılığın bir getirisi olarak eşi benzeri olmayan bir iç huzur sağlar.